Henri Knap
Van Wikipedia
Henri Alexis Anne Reinier Knap (Amsterdam 8 februari 1911 - Amstelveen 4 maart 1986), was een Nederlands journalist, schrijver en (een niet onomstreden) verzetsstrijder tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Inhoud |
[bewerk] Jeugd, opleiding en werk
Knap werd geboren in een familie van beeldend kunstenaars. Hij volgde het gymnasium en was vanaf 1930 werkzaam als journalist. In 1974 toonde de journalist Dick Verkijk aan dat Knap tijdens de Tweede Wereldoorlog propagandistische hoorspelen had geschreven voor de Duitsers. Knaps verdediging, dat hij dit deed om via de Nederlandse radio codeberichten naar Engeland te kunnen sturen, werd door Verkijk als ongeloofwaardig terzijde geschoven.
[bewerk] Verzetsactiviteiten
In 1943 werd het werk voor de Nederlandsche Omroep Knap te gortig en stopte hij ermee. In dezelfde tijd nam hij ook ontslag bij de Arnhemse Courant, toen daar een NSB-hoofdredacteur was benoemd. Tijdens de oorlog had Knap Joodse onderduikers in huis. In 1944 was hij hoofd van de inlichtingendienst van een verzetsgroep die de geallieerden inlichtingen verstrekte tijdens de Slag om Arnhem, een onderdeel van operatie Market Garden.
[bewerk] Naoorlogse werkzaamheden
Na de oorlog werkte Knap voor het uit het verzet voortgekomen Amsterdamse dagblad Het Parool. Hij had hierin jarenlang de veelgelezen dagelijkse rubriek Amsterdams Dagboek, waarin hij Amsterdamse kwesties behandelde. Volgens sommigen was hij daarbij een scherp observator met een besliste stellingname. Anderen vonden zijn stukjes oubollig en vol burgermansgezeur. Daarnaast was hij docent aan het Instituut voor Perswetenschappen. Door sommige van zijn oud-leerlingen zou hij later worden herinnerd als een docent met dogmatische opvattingen, zonder oog voor New Journalism.
[bewerk] Dagboekanier
Naar zijn rubriek noemde hij zichzelf Dagboekanier. Ook de naam van het bekende Amsterdamse beeld Het Lieverdje is uit artikelen in deze rubriek afgeleid. Verder was hij de bedenker en inspirator van het Witte Bedjes plan uit 1946, dat Sinterklaas-kadootjes voor zieke kinderen in ziekenhuizen verzorgde. Elk jaar hield Het Parool daarvoor een inzamelactie, waarbij Fiep Westendorp tekeningen verzorgde.
[bewerk] Romancier
Naast columns schreef Knap ook romans. Hij mocht het boekenweekgeschenk voor 1981 schrijven, nadat het manuscript van Gerard Reve door de christelijke boekhandels was afgekeurd wegens expliciete seksscènes. (Het zou later verschijnen onder de titel De Vierde Man.) Knap leverde een manuscript in met als titel De ronde van '43, over een moeilijke en tevergeefse zoektocht van een man met een joods meisje achterop zijn fiets naar een onderduikadres voor haar. Dit speelt zich af op één dag in de Tweede Wereldoorlog in een klein provinciestadje. De kritiek was vernietigend.
[bewerk] Verdere personalia
In latere jaren was Knap een bekende verschijning op de Nederlandse televisie, onder andere in het spelletje "Cijfers en Letters". Hij overleed op 75-jarige leeftijd. Knap was gehuwd en had twee dochters.
[bewerk] Bibliografie (selectie)
- Sanatorium (1946)
- Appels in het gras (1963)
- Meneer Recht, mevrouw averecht (1963; met Annie M.G. Schmidt)
- Twintig manieren om uw rijbewijs kwijt te raken (1968)
- Het knapste uit het dagboek (1970)
- De weg naar Péruwelz (1979)
- De ronde van '43 (1981; boekenweekgeschenk)
- Met voorbedachte rade (1981)
