Incunabel
Van Wikipedia
Een incunabel of wiegendruk, is een vóór 1501 in Europa gedrukt (en dus niet handgeschreven) boek, stuk papier of prent. Het jaartal 1501 als grens is arbitrair maar wordt algemeen gebruikt. Boeken van na 1 januari 1501 noemt men postincunabelen.
Het woord incunabel als term voor drukwerk werd voor het eerst gebruikt in een pamflet van Bernard von Mallinckrodt, De ortu et progressu artis typographicae ("Over de opkomst en ontwikkeling van de kunst der typografie"), gepubliceerd in Keulen in 1639, waarin de zinsnede prima typographicae incunabula ("de vroegste kindsheid van het drukken") voorkomt.
Er zijn twee typen incunabelen: de xylografische (ook wel blokdruk genoemd, gemaakt met een enkel uitgesneden houtblok per pagina) en de typografische (ook wel letterdruk genoemd, gemaakt met losse letters, zoals Johann Gutenberg die gebruikte).
Incunabelen zijn gewoonlijk zeldzaam en kwetsbaar.
Beroemde incunabelen zijn bijvoorbeeld de Gutenberg-bijbel uit 1455 en het Liber Chronicarum van Hartmann Schedel, gedrukt door Anton Koberger in 1493. Andere bekende drukkers van incunabelen waren Albrecht Pfister uit Bamberg, Günther Zainer uit Augsburg, Johann Mentelin uit Straatsburg en William Caxton uit Brugge en Londen.
Het aantal incunabelen loopt in de duizenden. De meest gezaghebbende bibliografie is de Gesamtkatalog der Wiegendrucke die wordt samengesteld aan de Staatsbibliothek zu Berlin.
[bewerk] Collecties
De grootste collecties incunabelen bevinden zich in de volgende bibliotheken:
- Bayerische Staatsbibliothek, München (18.550 incunabelen)
- British Library, Londen (12.500)
- Bibliothèque nationale de France, Parijs (12.000)
- Vaticaanse Bibliotheek, Vaticaanstad (8.000)
- Oesterreichische Nationalbibliothek, Wenen (8.000)
- Württembergische Landesbibliothek, Stuttgart (7.000)
- Huntington Library, San Marino, Californië (5.600)
- Library of Congress, Washington, D.C. (5.600)
- Bodleian Library, Oxford (5.500)
- Cambridge University Library, Cambridge (4.600)
- John Rylands Library, Manchester (4.500)
- Harvard University, Cambridge, Massachusetts (3.600)
- Yale University, New Haven, Connecticut (Beinecke Library, 3.100, andere bibliotheken 425)
- Koninklijke Bibliotheek, Den Haag (2.000)
- University of Illinois at Urbana-Champaign (1.130)
[bewerk] Externe links
- InkunabelLinks
- Advanced Book Exchange
- ILAB
- Sokol Books-Antiquarian Book Dealers
- Gesamtkatalog der Wiegendrucke
