Keulen
Van Wikipedia
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Keulen (Duits: Köln, Keuls dialect; Kölle) is een stad en metropool in Duitsland, in de deelstaat Noord-Rijnland-Westfalen, gelegen aan de Rijn, ten noorden van Bonn en ten zuiden van Düsseldorf. Het centrum ligt op de westoever en is een aantal malen flink overstroomd. Keulen is de vierde stad van Duitsland (983.347 inwoners in december 2005) en de grootste van Noord-Rijnland-Westfalen. Het is de hoofdstad van de Regierungsbezirk Keulen en de officieuze hoofdstad van het Rijnland, en de stad speelde vanaf de Middeleeuwen een belangrijke kerkelijke en politieke rol.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
 Zie geschiedenis van Keulen voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
In het gebied woonden de Eburonen. De Romeinen stichtten een nederzetting op een eilandje in de Rijn Oppidum Ubiorum. De nederzetting groeide uit tot een flinke stad. Ter ere van de latere echtgenote van keizer Claudius werd de stad omgedoopt tot Colonia Claudia Ara Agrippinensium en ommuurd.
Gedurende de Volksverhuizingen werd de stad bezet door de Franken die er ook een van hun belangrijkste bestuurscentra vestigden. Door alle invasies en onrust van de 4de tm 6e eeuw liep de bevolking wel flink terug maar Keulen bleef nog steeds een van de grootste steden ten noorden van de Alpen.
Al in de vroege middeleeuwen begon de stad weer te groeien omdat de ligging op het kruispunt van grote handelswegen en de Rijn belangrijk bleef. Ook de bisschop van Keulen bleef steeds een belangrijke figuur op het politieke toneel van de Middeleeuwen en domineerde ook lange tijd het zuidelijke grensgebied van het huidige Nederland. Vanaf ongeveer 953 behield de bisschop van Keulen slechts het wereldlijk gezag over een smalle strook van 150 km lang aan de linkeroever van de Rijn. Toch was dit voldoende om tot de voornaamste hoogwaardigheidsbekleders van het Heilige Roomse Rijk te horen, met name als keurvorst van het zogenaamde Keur-Keulen.
In de slag bij Woeringen in 1288 vocht het contingent van de Keulse burgers aan de kant van de hertog van Brabant, de vijand van de bisschop. Dankzij de nederlaag van de bisschop kon de stad zich van diens heerschappij bevrijden en in feite een onafhankelijke stadsstaat worden middenin de rest van het keurvorstendom, dat onder het gezag van de bisschop bleef. Die bisschop zou voortaan zijn zetel hebben te Bonn. Rond die 1367 was Keulen met 120.000 inwoners de grootste stad van het Rijk. In 1475 bevestigde keizer Frederik III officieel de status van Keulen als vrije rijksstad, en dat zou ze ruim drie eeuwen blijven.
Tijdens de reformatie blijven zowel de stad als het omliggende bisdom katholiek. Na de vrede van Westfalen nam, naast de Beierse, ook de Franse invloed in Keulen toe. Bij de vrede van Lunéville kwam Keulen met de hele linker-Rijnoever bij de Franse Republiek.
Bij het congres van Wenen werd Keulen Pruissisch, maar het Franse recht bleef gelden. In de Nieuwe Tijd verminderde de invloed van Keulen buiten het Rijnland maar bleef de stad toch verreweg economisch, cultureel en staatsrechtelijk de belangrijkste stad tot aan de industriële revolutie.
Het centrum van Keulen werd in de Tweede Wereldoorlog zwaar gebombardeerd. Nadat de verwoestingen van de oorlog hersteld waren groeide de stad weer snel uit tot zijn aloude positie van een van de belangrijkste steden van Duitsland.
[bewerk] Huidige status
Keulen is verder bekend vanwege zijn beurzen, het carnaval, de verschillende kerstmarkten en het Kölsch-bier dat hier wordt gebrouwen. Het Romeins-Germaans museum staat naast de dom en heeft een mooie verzameling Romeinse voorwerpen, met onder andere een groot vloermozaïek. Het Ludwig museum is gewijd aan moderne kunst en bezit een groot aantal werken van Picasso, alsmede een aantal werken van de Duitse expressionisten. Keulen beschikt tevens over een universiteit, en over een luchthaven, die het deelt met Bonn.
[bewerk] Bezienswaardigheden
- Dom van Keulen
- Gross St. Martin Kirche
- Oude Markt (Alter Markt)
- Winkelpaleis geurfabrikant 4711 waar het reukwater letterlijk uit de kraan stroomt;
- De oude stadsmuur;
- het RheinEnergieStadion, gebruikt voor het WK 2006 en thuishaven van 1. FC Köln en de Cologne Centurions.
[bewerk] Musea
- Wallraf-Richartz-Museum
- Romeins-Germaans museum (Roncalliplatz 4)
- Museum Ludwig
- Kölnisches Stadtmuseum (Zeughausstrasse 1-3)
- Museum voor Oost-Aziatische kunst (Universitätsstrasse 100)
- Agfa Photo-Historama
- Museum für Ostasiatische Kunst
- Artothek
- Schokoladenmuseum
[bewerk] Evenementen
[bewerk] Kölsch
Veel Keulenaren spreken het plaatselijke (Ripuarische) dialect Kölsch, dat in Nederlandse oren klinkt als een combinatie van Duits en Limburgs.
[bewerk] Overige zaken
- In 2005 vonden de XXe (internationale) Wereldjongerendagen plaats in Keulen.
- In juni 2006 werden in Keulen een 5-tal wedstrijden gespeeld voor het WK voetbal 2006. Deze werden gespeeld in het RheinEnergieStadion.
- Verdeling van de bevolking naar geloof:
| Religie: | 40% Katholiek | |
| 20% Protestant | ||
| 10% Moslim | ||
| 30% overig/niet religieus |
[bewerk] Geboren in Keulen
- Joost van den Vondel (17 november 1587), Nederlands dichter en toneelschrijver
- Jacques Offenbach (20 juni 1819), componist
- Konrad Adenauer (5 januari 1876), politicus en bondskanselier van West-Duitsland 1949 tot 1963
- Rudolf Amelunxen (30 juni 1888), politicus
- Werner Wolf Glaser (14 april 1910), Zweeds componist, dirigent, kunsthistoricus en psycholoog
- Heinrich Böll (21 december 1917), schrijver (Nobelprijs voor de literatuur in 1972)
- Udo Kier (14 oktober 1944), filmacteur
- Willy Millowitsch (8 januari 1909), Duits toneelspeler, acteur en directeur
- Nikolaus Otto (14 juni 1832), mede-uitvinder van de verbrandingsmotor
[bewerk] Externe links
| {{{afb_links}}} | Districten en stadsdistricten in Noord-Rijnland-Westfalen |  |
{{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Aken (stad) (Aachen) - Aken (district) (Aachen) - Bielefeld - Bochum - Bonn - Borken - Bottrop - Coesfeld - Dortmund - Duisburg - Düren - Düsseldorf - Ennepe-Ruhr-Kreis - Essen - Euskirchen - Gelsenkirchen - Gütersloh - Hagen - Hamm - Heinsberg - Herford - Herne - Hochsauerlandkreis - Höxter - Kleef (Kleve) - Keulen (Köln) - Krefeld - Leverkusen - Lippe - Märkischer Kreis - Mettmann - Minden-Lübbecke - Mönchengladbach - Mülheim an der Ruhr - Münster - Oberbergischer Kreis - Oberhausen - Olpe - Paderborn - Recklinghausen - Remscheid - Rhein-Erft-Kreis - Rhein-Kreis Neuss - Rhein-Sieg-Kreis - Rheinisch-Bergischer Kreis - Siegen-Wittgenstein - Soest - Solingen - Steinfurt - Unna - Viersen - Warendorf - Wesel - Wuppertal |
|||
