Johan V van Portugal

Van Wikipedia

Johan V

1689-1750

Periode	1706-1750
Voorganger	Peter II
Opvolger	Jozef

Vader	Peter II van Portugal
Moeder	Maria Sophia van Palts-Neuburg

Johan Frans Anton Jozef Benedictus Bernard, bijgenaamd de Prachtlievende, (Lissabon, 22 oktoberl 1689 – aldaar, 31 juli 1750), hertog van Bragança, was van 1706 tot 1750 koning van Portugal.

[bewerk] Leven

[bewerk] Jeugd

Johan werd in 1689 geboren als de oudste, overlevende zoon van koning Peter II van Portugal en diens echtgenote Maria Sophia, dochter van keurvorst Filips Willem van de Palts. Zijn vader had lange tijd zonder erfgenamen gezeten. Uit zijn eerste huwelijk met Maria, dochter van hertog Hendrik I van Savoye-Nemours, werd enkel een dochter geboren. Deze dochter, Isabella Louise Josepha, had echter een erg zwakke gezondheid. Na de dood van zijn eerste echtgenoot hertrouwde de koning dan ook met Maria Sophia. Hun eerste zoon Johan stierf echter een paar weken na zijn geboorte. Maar een jaar na zijn dood werd dan eindelijk een troonopvolger geboren.

[bewerk] Regering

Johan besteeg de troon uiteindelijk in 1706 op 17-jarige leeftijd. Tijdens zijn regering probeerde Johan constant om zijn positie in Europa te versterken. Dit begon meteen na zijn troonsbestijging, toen hij de Spaanse streek Kastilië en zelfs Madrid binnenviel. Dit liep echter uit in een nederlaag. Twee jaar later trouwde hij met zijn nicht Maria Anna, dochter van keizer Leopold I van het Heilige Roomse Rijk, om zijn banden met het haar vader te verstevigen. Vervolgens viel hij Frankrijk enkele malen uit, maar dit liep steeds uit op een nederlaag. Uiteindelijk ontstond er in een vrede met Frankrijk in 1713 en met Spanje in 1715.

Johan had tijdens zijn regering veel inkomsten dankzij de pas ontdekte goud- en diamantmijnen in Brazilië. Ongeveer 20% van alle opbrengsten uit de mijnen ging namelijk naar de koning. Door deze plotselinge rijkdom vergaarde de koning veel macht in het land en werd uiteindelijk een absoluut heerser. Door deze manier van regeren kreeg hij felle kritiek van een oppositie van verschillende adellijke families en invloedrijke geestelijken. Als voorbeeld voor zijn koningsschap had hij de Franse koning Lodewijk XIV. In zijn voorbeeld bouwde hij dan ook zijn eigen Versailles, het Nationaal Paleis in Mafra, al kon dat natuurlijk nooit de pracht en praal van Versailles overtreffen. Zijn nieuwe rijkdom gebruikte Johan vooral om de zwakke economie van Portugal te verbeteren, om kunstenaars en intellectuele te stimuleren en de macht van Portugal in Europa te versterken. Hij had daarbij twee doelstellingen: zich afzijdig houden van Europese conflicten en onderhandelen met het Vaticaan om erkend te worden als wettig vorst. Portugal was namelijk tot 1640 onderdeel van Spanje geweest en na dat jaar nooit door de paus erkend als staat. Het laatste doel werd bereikt in 1748, waarbij Portugal als onafhankelijk land werd erkend en Johan zelf als Portugees vorst.

[bewerk] Laatste jaren

Zes jaar voor deze erkenning van het Vaticaan had Johan een hartaanval gehad en was hij gedeeltelijk verlamd geraakt. Hij was dus niet meer in staat zelf te regeren, dus trad zijn echtgenote Maria Anna op als regentes. Het land bleek echter niet goed te kunnen functioneren zonder Johans inmenging, waardoor de pas opgebouwde economie instortte en de ontwikkeling van het land stil kwam te liggen. Johan stierf uiteindelijk in 1750 in Lissabon en werd opgevolgd door zijn zoon Jozef.

[bewerk] Huwelijk en gezin

Johan trad op 27 oktober 1708 in het huwelijk met aartshertogin Maria Anna, dochter van keizer Leopold I van het Heilige Roomse Rijk. Een eerste kind liet lang op zich wachten: pas drie jaar na hun huwelijk werd hun eerste dochter geboren. Uit hun huwelijk werden in totaal zes kinderen geboren: