Kaste
Van Wikipedia
Een kastenstelsel is een eeuwenoud systeem dat mensen verdeelt in verschillende groepen. Deze groepen hebben een bepaalde positie en rol in de maatschappij. Aan kasten zijn beroepen, rechten en plichten verbonden. Hoe mensen zich moeten gedragen, wat ze moeten eten, welke taal ze spreken, met wie ze trouwen en welk werk ze doen wordt in een kastenmaatschappij bepaald door de kaste waartoe iemand behoort. Een belangrijk gegeven van een kastensysteem is dat kasten erfelijk zijn en voor ieder kind dus vóór de geboorte al wordt bepaald welke positie hij of zij zal hebben in de maatschappij.
[bewerk] Kasten in India
Nergens is het kastensysteem zo ingewikkeld en systematisch uitgewerkt als in India. De Indiase term voor kaste is jati. Een kaste kan uit een handvol mensen tot vele duizenden variëren. Er zijn duizenden dergelijke jati's, en elk heeft zijn distinctieve regels. De term Varna (= kleur) verwijst naar de oude en enigszins geïdealiseerde viervoudige onderverdeling van de hindoeïstische maatschappij:
- Brahmanen, de priesterlijke en geleerde klasse;
- Kshatriya's, de strijders en de heersers;
- Vaishya's, de landbouwers en de handelaars;
- Shudra's, de burgers en arbeiders.
Deze afdelingen waren vroeger grote, brede, niet-gedifferentieerde sociale klassen. Onder de categorie van Sudra's staat de groep onaanraakbaren, ook wel paria's genoemd. Zij noemen zichzelf Dalit. Zij worden als kasteloos beschouwd. Deze groep mensen deed het vuile werk van de maatschappij. Ze werkten als slagers en leerlooiers, werkten met afval en er waren ook huursoldaten en huurmoordenaars bij, die niet tot de Kshatriya behoorden.
Hoewel er veel verwarring over is geweest, zijn jati en Varna verschillend in oorsprong evenals functie. De diverse kasten binnen ieder bepaald gebied van India worden hiërarchisch georganiseerd, waarbij elke kaste ruwweg aan één of andere van de Varna-categorieën beantwoordt.
De Indiase kasten worden sterk onderscheiden door rituelen en geloven die al het gedachtegoed en het gedrag (zie dharma) doordringen. De extreme hogere en lagere kasten verschillen zo sterk in gewoonten in het dagelijkse leven en verering dat slechts de tussenliggende kasten kunnen dienen om de Indiase maatschappij samen te houden.
De verklaring dat de Indiase kasten oorspronkelijk op rassenbarrières werden gebaseerd om de rassen en culturele zuiverheid te bewaren is historisch ontoereikend om van de fysieke en culturele verscheidenheid van dergelijke groepen rekenschap te geven. Kaste wordt echter wel bepaald door afkomst en het is niet mogelijk om van kaste te veranderen. Kastendiscriminatie wordt dan ook internationaal erkend als vorm van rassendiscriminatie.
De beroepsbarrières onder Indiase kasten zijn langzaam, onder economische druk, sinds de 19e eeuw vervaagd, maar het sociale onderscheid is meer blijvend. De houdingen ten opzichte van Sudra's begonnen slechts in de jaren '30 onder de invloed van het onderwijs van Mahatma Gandhi te veranderen. De Dalit's (kastelozen) werden door Mahatma Gandhi de Harijan's genoemd, wat betekent : " de engelen van God'. Hoewel de Sudra-status in 1949 onwettig werd verklaard, is de weerstand tegen verandering sterk, vooral in plattelandsgebieden.
De kasten leveren een specialisatie op, waarbij verschillende groepen verschillende taken binnen de samenleving hebben. Hindoes geloven dat de kaste waarin iemand geboren wordt afhankelijk is van de karma uit de vorige levens.
[bewerk] Kasten elders
Het kastenstelsel komt ook voor in Pakistan, India, Sri Lanka en Bangladesh. De Verenigde Naties gebruikt voor kastendiscriminatie de omschrijving 'discriminatie op basis van werk en afkomst'. Behalve de Dalits worden ook andere groepen erkend als slachtoffer van deze vorm van discriminatie, bijvoorbeeld de Buraku gemeeschap in Japan en groepen in Somalië en Jemen.
Bij de Joden bestaan er 2 priesterkastes, de Cohen (opperpriesters) en de Levi (de hulppriesters). Buitenstaanders kunnen niet toetreden tot deze kasten. De Schotse clans kunnen ook beschouwd worden als subkasten. De stratificatie van de bevolking in de Spaanse koloniën in Amerika wordt eveneens aangeduid met kaste (casta).
| {{{afb_links}}} | Hindoeïsme | {{{afb_rechts}}} |  |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
