Koninkrijk Bourgondië
Van Wikipedia
Het Koninkrijk Bourgondië was het koninkrijk van het Oost-Germaanse volk van de Bourgondiërs. Rond 408 werd het gesticht in de omgeving van Worms, nu Rijnland-Palts. Dat was toen op Romeins gebied in het toenmalige Germania Superior. In navolging van de Vandalen, Sueven en Alanen waren de Bourgonden het Romeinse Rijk binnengedrongen en keizer Honorius had de Bourgondiërs van koning Gundohar in 413 als foederati, 'bondgenoten', aan het Romeinse Rijk verbonden. Tot 436 hielpen zij de grens (de rivier de Rijn) te verdedigen. In dat jaar vielen echter de Hunnen binnen. Zij brachten de Bourgondiërs een gevoelige nederlaag toe en doodden Gundohar. Later zou het rijk van Gundohar en de gebeurtenissen eromheen de inspiratiebron worden van het Nibelungenlied.
[bewerk] In het zuid-oosten van Gallië
Na de vernietiging van het eerste rijk vertrok het restant van het volk naar het zuiden en stichtte rond 443 een nieuw koninkrijk Bourgondië rond Genève. In 451 toen Attila de Hun Gallië binnenviel werden zij door Aetius opgeroepen om te helpen het Romeinse Rijk te verdedigen. Zij gaven, net als de Franken, gevolg aan deze oproep. Hoewel de inval gekeerd werd, ging het daarna snel bergafwaarts met de keizers van het Westen in Ravenna.
In 456 kwamen de Bourgondiërs in opstand. Een veldocht onder leiding van keizer Majorianus was nog voldoende om hen terug te laten keren binnen de aangewezen grenzen. Een nieuwe opstand na de dood van keizer Marjoianus kon door het Romeinse Rijk niet meer worden bedwongen. Koning Gundioc en vooral zijn zoon Gundobad speelden hier een belangrijke rol in. Lyon werd in 461 op de Romeinen veroverd en tot hoofdstad gemaakt.
Gundioc was getrouwd met de zuster van Ricimer, een van de Sueven, die mede door zijn steun de man achter de troon van Ravenna werd. Gundobad hielp zijn oom Ricimer om keizer Anthemius (de laatste keizer die nog probeerde zelfstandig op te treden) te belegeren en onthoofde hem eigenhandig op 11 juli 472. Ricimer zette een nieuwe stroman op de troon maar stierf zelf spoedig daarna. Gundobad nam de positie van zijn oom over en zette de volgende stroman op de troon. Daarna stierf zijn vader Gundioc en keerde hij naar Bourgondië terug en liet daarmee het Italiaans schiereiland in chaos achter.
Gundobad had drie broers: Godigisel, Chilperik en Godomar en volgens Gregorius van Tours vermoordde Gundobad Chilperik. Chilperiks dochter Clothilde werd later de vrouw van Clovis koning der Franken. Uitzonderlijk genoeg was zij katholiek in plaats van een aanhangster van de kerk van Arius zoals de meeste Bourgondiërs.
Clovis steunde Godigisel tegen Gundobad en belegerde Gundobad in Avignon, maar uiteindelijk werd deze toch alleenheerser op de Bourgondische troon. Hij trachtte zijn positie te versterken door een verbetering van de rechtspositie van zijn Gallo-Romeinse onderdanen in de Lex Gundobada en overwoog net als Clovis ook maar katholiek te worden. Bij zijn dood werd zijn zoon Sigismund zijn opvolger. Sigismund was getrouwd met een dochter van Theoderik, de koning der Ostrogothen in Italië en had een zoon bij haar, Sigerik. Hij liet zijn zoon echter ombrengen op verdenking van verraad. Sigismund was katholiek. Dat weerhield zijn nicht, koningin-moeder Clothilde, er niet van een van haar zoons, Chlodomer, koning der Franken, ertoe aan te zetten hem te verslaan en te doden 523. Gregorius schreef dat toe aan wraak voor de dood van Clothilde vader Chilperik, maar het is mogelijk dat deze 'moord' door Gundobad een later verzinsel is.
Na Sigismunds dood ging de Bourgondische troon naar zijn (Ariaanse) broer Godomar, die erin slaagde Chlodomer in een hinderlaag te lokken en te doden en drie keer de Franken Bourgondië weer te ontfutselen. In 534 echter, veroverden Chlotarius I en Childebert I, twee andere zoons van Clovis en Clothilde, zijn koninkrijk voorgoed en moest Godomar de wijk nemen. Daarna werd het koninkrijk Bourgondië een deel van het Frankische Rijk hoewel het wel een aparte status behield, want de wetten van het land bleven van kracht. Na de annexatie verwaterde het onderscheid tussen Franken en Bourgondiërs en assimileerden beide volken geleidelijk in de omringende Latijnssprekende bevolking.
Dit Bourgondische deel van het Frankische Rijk situeerde zich in de hele Rhônevallei, voornamelijk de huidige regio's Rhône-Alpes en Provence-Alpes-Côte d'Azur.
[bewerk] Na de splitsingen van het rijk van Karel de Grote
Toen bij het Verdrag van Verdun het Frankische Rijk verdeeld werd, viel het westelijke deel van Bourgondië in West-Francië en het oostelijke deel in het Middenrijk. Bij de verdere verdeling van dit Middenrijk onder de zonen van Lotharius I kreeg Karel van Provence daarvan het middenste deel, dat opnieuw een koninkrijk Bourgondië werd. Na diens dood werd het opnieuw verdeeld, maar de titel van bleef nog een tijd bestaan.
[bewerk] Meer noordelijk
Het noord-westelijke of "Franse" deel van Bourgondië werd een hertogdom onder de Franse kroon in 880. Veel later, in de 15e eeuw, wisten hertogen van Bourgondië hun gebied uit te breiden naar de Lage Landen: het graafschap Vlaanderen kwam via huwelijkspolitiek in handen van Filips de Stoute in 1384 en Filips de Goede erfde het hertogdom Brabant in 1430. Na Dijon werden daardoor ook Brugge en Brussel Bourgondische hoofdsteden. De hertogen hebben later nog geprobeerd hun gebieden ter herenigen in een nieuw (noordelijk) koninkrijk Bourgondië. Dat is echter niet gelukt. Het oude hertogdom Bourgondië viel later zelfs terug aan de Franse kroon.
De huidige Franse regio Bourgondië is slechts de noord-westelijke hoek van het vroegere koninkrijk.
