Ligne à Grande Vitesse
Van Wikipedia
Ligne à Grande Vitesse (LGV) is Frans voor hogesnelheidslijn. De benaming wordt gebruikt voor de Franse hogesnelheidslijnen, waar de bekende TGV-treinen rijden met snelheden tot 320 km/h. De lijnen worden ook wel Ligne Nouvelle (LN) genoemd en zijn genummerd in volgorde van opening.
De Franse spoorwegen, SNCF, hebben inmiddels de beschikking over een compleet LGV-netwerk. Vanuit Parijs is er een stervormig netwerk naar (bijna) alle richtingen van het land. Daarnaast is er een ringspoorlijn rond Parijs (de zogenoemde Interconnexion, met haltes bij Disneyland Resort Paris en vliegveld Charles-de-Gaulle) die de lijnen met elkaar verbindt. Hiermee zijn ook directe verbindingen mogelijk tussen steden in de "provincie".
De dienstregeling is voornamelijk georiënteerd op Parijs. Vanuit Parijs vertrekken treinen die geheel of gedeeltelijk gebruikmaken van de LGV, op deze trajecten zijn de meeste treinen non-stop. De treinen maken gebruik van de diverse aftakkingen van de lijnen. Na de aftakking wordt verder gereden over conventionele lijnen en zijn er stops in diverse steden. Op deze wijze worden clusters van bestemmingen bediend, verdeeld door het land. Dit is ook te herkennen aan de boomstructuur op de naastgelegen netwerkkaart. De afstand van Parijs naar het cluster wordt bijzonder snel afgelegd via de LGV. Dit in tegenstelling tot de Duitse ICE die op veel regelmatiger afstand haltes heeft.
In 2006 vervoerde het LGV netwerk 83 miljoen passagiers, tegen 80 miljoen in 2005.[1]
Inhoud |
[bewerk] Kenmerken
De TGV's rijden echter ook op "klassieke" spoorlijnen met snelheden tot 220 km/h. Hierdoor was het niet nodig de LGV's door te trekken naar de stadscentra; meestal houdt de lijn buiten de stad op en rijdt de TGV over oude lijnen verder naar het station in het centrum. Wel zijn er op de lijnen diverse "weilandstations" met een regionale functie, voorzien van grote parkeerterreinen. Dit leidt soms tot kritiek: na de opening van het station Avignon TGV kwamen er veel minder treinen op het station in het centrum van de stad, terwijl reizigers er vaak veel langer over doen om het veraf gelegen Avignon TGV te bereiken.
De LGV's zijn exclusief bestemd voor TGV-treinen. De lijnen kennen zeer grote boogstralen van minimaal 3250 meter. Wel zijn er steilere hellingen te vinden dan op reguliere spoorlijnen. Dit is mogelijk vanwege het ontbreken van zware goederentreinen. Verdere specifieke eigenschappen voor een LGV zijn de grotere afstand tussen beide sporen, het ontbreken van overwegen en spoorwegkruisingen. Alle aftakkingen zijn gebouwd als zogenaamde vrije kruisingen waardoor afbuigende treinen het tegemoetkomende spoor niet hoeven te kruisen maar daar via een tunnel of viaduct onderdoor resp. overheen gaan.
De spanning op de bovenleiding is 25 kV 50 Hz wisselstroom. Deze hoge spanning maakt het mogelijk grote vermogens met relatief lage stroomsterkte te voeden. Dit heeft als voordeel dat de bovenleiding van een lichte constructie kan zijn, waardoor het contact tussen de stroomafnemer op de trein en de draad van de bovenleiding beter gegarandeerd kan worden. Dat komt doordat de lichtere constructie minder gevoelig is voor golfbewegingen in de draad.
Op LGV's zijn geen seinen te vinden: de machinist kan dankzij het TVM-beveiligingssysteem het seinbeeld aflezen in de cabine. Langs de spoorlijn zijn regelmatig zijspoortjes waarop bijvoorbeeld werktreinen staan, of locomotieven die defecte TGV's kunnen wegslepen.
[bewerk] Bestaande LGV's
[bewerk] LGV Paris Sud-Est – LN 1
Het totale traject tussen Parijs Combs la Ville en Lyon Sathonay werd in 1983 geopend en was geschikt voor een maximum baanvaksnelheid van 260 km/h. Het deeltracé Lyon – Florentin werd al in 1981 geopend. Bij Pasilly is er een aftakking naar Montbard waar op de oude lijn naar Dijon wordt aangesloten. Deze verbinding wordt gebruikt voor TGV-diensten naar o.a. Dijon en Lausanne. Bij Mâcon is er een aansluiting op de lijn naar Bourg-en-Bresse. Deze verbinding wordt gebruikt voor TGV-diensten naar o.a. Genève. Inmiddels is de lijn gerenoveerd en geschikt gemaakt voor een maximum snelheid van 300 km/h.
[bewerk] LGV Atlantique – LN 2
De LGV Atlantique is geopend in 1989 en is 282 kilometer lang. Hij loopt van Paris Bagneux naar Le Mans Connerré. In 1990 werd de zijtak richting Tours geopend. Op dit gedeelte werd in 1990 het snelheidsrecord (515,3 km/h) gevestigd. De LGV Atlantique is geschikt voor een maximum snelheid van 300 km/h.
[bewerk] LGV Nord et Jonction – LN 3
De LGV Nord is geopend in 1993 en 333 kilometer lang. De lijn loopt van Parijs via Lille naar Calais, waar de lijn aansluit op de Kanaaltunnel. In 1995 werd de lijn uitgebreid met een tak naar de luchthaven Charles de Gaulle en het pretpark en vakantieoord Disneyland Resort Paris. Deze tak vormt tevens de verbinding met de LGV Sud-Est en wordt LGV Jonction genoemd. De maximum snelheid op deze hogesnelheids-ringspoorlijn rond Parijs is 270 km/h, in tegenstelling tot de rest van de LGV Nord waar de maximum snelheid 300 km/h is. Met de LGV Jonction is tevens een nieuwe aftakking gebouwd die de LGV dieper in het Parijse stedelijke gebied brengt. Daarmee is de afstand van Paris Gare de Lyon naar de LGV verkort, de oude aansluiting is behouden en beiden worden gebruikt.
Sinds 1997 is er ook een aansluiting met de Belgische HSL 1 naar Brussel. De aansluiting naar België is gebouwd in de vorm van een triangel, dat betekent dat vanuit elke 3 richtingen naar de beide andere richtingen kan worden afgebogen. De doorgaande verbinding is Brussel – Parijs, deze kan met de maximum snelheid worden bereden, de andere twee aftakkingen (Paris – Lille en Brussel – Lille) worden met 220 km/h bereden.
[bewerk] LGV Rhône-Alpes – LN 4
De lijn is geopend in 1994 en is 115 kilometer lang. De lijn verbindt Lyon met Valence. Het deeltraject Valence – Montanay werd al in 1992 geopend. De lijn sluit direct aan op de LGV PSE, ten noorden van Lyon. Aan de LGV is een station bij het vliegveld van Lyon St. Exupery. Direct daarna zijn er aansluitingen van en naar de conventionele lijn Lyon – Grenoble. Ter hoogte van Valence is er een station aan de LGV en een aansluiting naar de conventionele lijn Lyon – Valence.
[bewerk] LGV Méditerranée – LN 5
De LGV Méditerrannée is geopend in 2001 en is 251 kilometer lang. Hij verbindt Valence met Marseille en Nimes. De lijn sluit direct aan op de LGV Rhône-Alpes. Ten westen van Avignon splitst de lijn zich in een tak naar Marseille en Nimes. Deze aftakking is gebouwd als triangel zodat ook directe TGV-diensten van Nimes naar Marseille van de LGV Med gebruik kunnen maken. Aan de lijn liggen twee nieuwe stations: Avignon TGV en Aix-en-Provence TGV. Een deel van de lijn naar Marseille wordt met 320 km/h bereden.
[bewerk] In aanbouw
[bewerk] LGV EST – LN 6
De LGV Est wordt in dienst gesteld op 10 juni 2007. De lijn begint in de agglomeratie van Parijs en eindigt in Beaudrecourt. In de toekomst zal de lijn met ongeveer 100 kilometer worden verlengd naar Straatsburg. De nieuwe lijn krijgt 3 stations: Gare Champagne-Ardennes bij Reims, Gare Meuse tussen Bar-le-Duc en Verdun en Gare Lorraine tussen Metz en Nancy.
De lijn is een schakel in vele internationale verbindingen; er komen rechtstreekse TGV-diensten van Parijs naar Luxemburg, Frankfurt, München, Bazel en Zürich. De LGV Est kruist de LGV Jonction ten oosten van Parijs, hier zijn aftakkingen voorzien. Bij Reims takken de TGV's naar Reims Centre en Charleville-Mézières af van de LGV Est. Ook bij het nieuwe Gare Lorraine zijn aftakkingen voorzien naar Metz en Nancy, voor doorgaande diensten naar o.a. Luxemburg en Frankfurt.
[bewerk] LGV Rhin-Rhône
De Oostelijk tak van de LGV Rhin-Rhône verbindt Mulhouse met Dijon. Deze tak is onderverdeelt in 2 fasen. De eerste fase in is aanbouw. Tot aanleg van de 2e fase is nog niet besloten.
De eerste fase is het 140 km lange traject van Villers-les-Pots naar Petit-Croix. De lijn krijgt twee nieuwe stations, in de buurt van Besançon en in de buurt van Belfort. De tweede fase bestaat uit het, aan beide zijden, doortrekken van de lijn tot aan de rand van Dijon resp. Mulhouse.
[bewerk] Gepland
[bewerk] LGV Aquitaine
De LGV Aquitaine wordt 361 kilometer lang. De lijn loopt van Tours via Poitiers naar Bordeaux. Over de aanleg van deze LGV is nog niet besloten.
[bewerk] LGV Rhin-Rhône
De LGV Rhin-Rhône wordt 340 kilometer lang en bestaat uit 3 takken die Lyon, Dijon en Mulhouse met elkaar verbinden. De Oostelijke tak is in aanbouw. Over de aanleg van de andere 2 takken is nog niet besloten.
[bewerk] Overige geplande LGV
Na 2006 zal eveneens een LGV tussen Perpignan en Barcelona worden gebouwd, die aan zal sluiten op de AVE naar Madrid. De Spaanse spoorwegen hebben een afwijkende spoorwijdte (breedspoor). Dit veroorzaakt een noodzakelijke vertraging aan de grens voor een overstap of een technische aanpassing aan de trein. De direct LGV naar Barcelona zal de gebruikelijke Europese spoorwijdte (normaalspoor) hebben, net zoals de Spaanse hogesnelheidslijn(en). Dit maakt directe en snelle verbindingen met Spanje mogelijk.
Na 2010 zal er een LGV tussen Lyon en Turijn worden gebouwd. Deze lijn wordt zo'n 251 kilometer lang en krijgt meerdere tunnels waarvan de langste 52 km is. Deze verbinding zal een sneller alternatief zijn voor de huidige, steile Maurienne-lijn via Modane en de Mont-Cenis tunnel.
[bewerk] Referenties
- ↑ Anoniem, La France roule à toute vitesse, Metro, 3 april, p. 2
