Minbar
Van Wikipedia
 |
|
 |
Algemeen: karavanserai - madrassa - mihrab - minaret - minbar - moskee Ottomaanse architectuur: arasta - avlu - durüşşifa - imaret - külliye - sarayı - türbe |
De minbar (Ar: منبر, hetgeen waarmee men zich verheft) is het preekgestoelte in de moskee waar de imam een aantal zegeningen en de preek, de khutbah (Ar: خطبه), uitspreekt tijdens het gezamenlijke gebed op vrijdag. De minbar is rechts gesitueerd van de mihrab.
Een minbar is meestal fraai gedecoreerd, kan de vorm van een torentje hebben en heeft een oneven aantal treden dat naar het optionele torentje leidt. De minbar kan ook een verhoging zijn, bereikbaar door een aantal treden.
In vroeger dagen werden ook decreten van de heerser van dat moment van de minbar verkondigd. Tot de Abbasidische tijd werd een minbar ook als rechtersstoel gebruikt. De rechter verkondigde zo voor zijn huis het vonnis, staande op een minbar.
De oorsprong van de minbar gaat terug tot de tijd van Mohammed. Volgens de overlevering liet hij van palmboomstammen een gestoelte met twee treden vervaardigen, zodat de gelovigen hem beter konden zien.
Oorspronkelijk bezat niet iedere moskee een minbar. Volgens de Egyptische historicus al-Kindi al-Misri uit de 10de eeuw werd tijdens een grote uitbreiding van de grote moskee van Fustat (tegenwoordig een wijk van Caïro) tussen 712 en 713 een minbar opgesteld, waarmee het de twee-na-oudste na die van Medina zou zijn.
De eerste minbars waren beweeglijk en werden meegenomen tijdens reizen. De eerste kalief van de Omajjaden, Moe'awija, nam zijn eigen minbar (met 3 treden) vanuit Damascus mee naar Mekka. Hij werd zodoende de eerste die in Mekka vanaf een minbar preekte. De kalief der Abbasiden Al-Wathiq liet tijdens zijn regeringsperiode tussen 842 en 847 op de drie belangrijke hadj-plaatsen Mekka, Medina en Arafat een minbar plaatsen, zodat deze tijdens de bedevaart gebruikt kon worden.
De huidige vorm van veel minbars vindt zijn oorsprong in de moskee van Kairouan. Abu Ishaq Ibrahim II (tot 902) liet uit Baghdad een cederhouten, elf-tredentellende minbar komen; een toegangsdeur en een dakapbouw ontbreken echter nog bij deze minbar. De definitieve vorm lijkt afkomstig van een minbar van Aleppo (12de eeuws) die verplaatst werd naar de Al-Aqsamoskee en een minbar uit Caïro (14de eeuws).
Een speciale plaats neemt de eerder genoemde minbar in die Mohammed gebruikte in Medina. Volgens een hadith is degene die bij of op deze minbar meineed pleegt, verzekert van een plaats in de Hel. De Omajjadische kaliefen wilden ter bevestiging van hun macht deze minbar verplaatsen naar Damascus. Uiteindelijk is dit niet gebeurd. Als teken van respect liet een der kaliefen de minbar wel bedekken met een kleed, zoals ook gebruikelijk is met de Ka'aba in Mekka.
