Paul Guermonprez
Van Wikipedia
Paul Gustave Sidonie Guermonprez (België 1908 - 10 juni 1944) was een fotograaf en verzetsstrijder tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Guermonprez, geboren in België had van zijn vader die amateurfotograaf was de belangstelling voor fotografie gekregen. Hij ging architectuur studeren aan het Bauhaus in Berlijn in 1933 en 1934 en emigreerde naar Nederland waar hij ging werken als docent fotografie, ondermeer aan de door het Bauhaus geïnspireerde Nieuwe Kunstschool te Amsterdam en de afdeling Reclame-ontwerpen van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag.
In 1934 richtte hij het reclamebureau Co-op 2 op, waaraan onder anderen Violette Cornelius, Paul Hartland, Kryn Taconis en Otto Treumann meewerkten. In de tweede wereldoorlog werd door de Duitsers de Kultuurkamer opgericht en werd het bureau ontbonden.
Guermonprez was actief in het kunstenaarsverzet onder leiding van Gerrit van der Veen. Op oudejaarsavond 1943 deed hij mee aan een aanslag op het politiebureau aan de Weteringsschans te Amsterdam om een aantal collega verzetsstrijders te bevrijden. Deze mislukte maar men deed vlak daar een nieuwe poging die helaas verraden bleek. Een aantal deelnemers poogden te vluchten maar werden opgepakt op het Centraal station te Amsterdam, waaronder Guermonprez. Na detentie in de gevangenis werd hij wegens zijn verzetsactiviteiten op 10 juni 1944 door de Duitsers gefusilleerd.
Zijn verloren gewaande fotoarchief berust sinds enige jaren in het Gemeentearchief Amsterdam. Het werd bij toeval teruggevonden in het voormalige kraakpand "De Grote Wetering" en omvat ruim 300 negatieven en kleurendia's uit de periode 1934-1937. Naast stadsgezichten bevat het enkele reportages van de bouw van het City Theater (architecten Jo Wils en O. Rosendahl), van de atelierwoningen aan de Zomerdijkstraat (architect P. Zanstra in samenwerking met J.H.L. Giesen en K.L. Sijmons) en van de Apollohal en het Apollo-paviljoen, nu Apollo Hotel (architect ir. A. Boeken).
Guermonprez was getrouwd met de naaldkunstenaar, schilder en tapijtontwerper en wever Trude Jalowetz (1910-1977) die van Joods Tsjechische afkomst was en die na de oorlog naar Amerika emigreerde en daar als kunstenaar verder werkte.
Na de oorlog ontving hij postuum bij Koninklijk Besluit het Verzetskruis 1940-1945.
