Pieter Both

Van Wikipedia

Pieter Both (Amersfoort, 1568 – Mauritius, 6 maart 1615) was de eerste Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië.

Op 21 december 1599 vertrekt hij als Admiraal met 4 schepen van de Nieuwe of Brabantsche Compagnie naar Indië. De Nieuwe Brabantse vloot bestond uit de schepen Nederland, Verenigde Landen, Nassau en Hof van Holland. Op 26 april 1600 raakten de Hof van Holland en de Nassau van de rest van de vloot die op 6 augustus Bantam bereikte. In 1601 keert Both met de twee andere volgeladen schepen terug. De Verenigde Landen en Hof van Holland keerden uiteindelijk o.l.v. Paulus van Caerden in november 1601 ook terug.

De kort daarna opgerichte Verenigde Oostindische Compagnie richt een “Indische Regeringh” bestaande uit een Gouverneur-Generaal en een Raad van Indië op om de zaken in de beter te organiseren en verzoekt Both in 1609 om de eerste Gouverneur-Generaal van Indië te worden. Both twijfelde aan zijn eigen geschiktheid, maar hij vertrekt in 1610 met 8 schepen en komt ruim 10 maanden later, op 19 december 1610, in Bantam op Java aan.

Both kreeg de opdracht om een geschikte plaats zoeken die zowel geschikt was als rendez-vous voor de schepen als geschikt als centrum voor het bestuur. Hij moest corruptie bestrijden en forten bouwen om het monopolie in de Molukken te kunnen waarborgen. Voor de handel concentreerde Both (en zijn onmiddellijke opvolgers) zich op de Molukken. Toch werd als bestuurlijk centrum West-Java gekozen omdat de Molukken niet voldoende voedsel (rijst) konden produceren voor de eigen bevolking én de VOC dienaren. Bovendien was Java strategisch beter gelegen. Both legde er de kiem voor de stad Batavia (Jakarta), sloot contracten met voornaamste vorsten der Molukken, veroverde Timor op de Portugezen en verjoeg de Spanjaarden van Tidore.

Both droeg op 6 november 1614 het gezag over aan Gerard Reynst en vertrok op 2 januari 1615 aan boord van het schip 'Banda' in een vloot van vier schepen, die een lading van 4,5 miljoen vertegenwoordigde, van de rede van Bantam. Both bereikte Pátria echter niet. Op 6 maart 1615 vergingen twee schepen, waaronder zijn schip, voor anker liggend voor de kust van Mauritius tijdens een zware storm en Pieter Both verdronk daarbij. De op één na hoogste top van Mauritius heet nog steeds Pieter Bothsberg.

Voorganger: -

Gouverneur-generaal van Nederlands-Indië 1610-1614

Opvolger: G. Reynst