Piri Re'is
Van Wikipedia
Piri Re'is (Piri Reis, volledige naam Hadji Muhiddin Piri Ibn Hadji Mehmed) (Gallipoli, tussen 1465 en 1470 - 1554 of 1555) was een Ottomaans zeevaarder, navigator en cartograaf.
Piri Reis werd geboren tussen 1465 en 1475 in Gelibolu met de naam van Muhiddin Pin. De naam van zijn vader was Haci Mehmet en één van zijn ooms was Kemal Reis, beroemde piraat en later admiraal (Reis) van de Sultans vloot.
Afkomstig uit een plaats en een familie met een lange zeevaarttraditie, werd hij lid van de bemanning van zijn oom op twaalfjarige leeftijd en voer 14 jaar. Veel van wat hij waarnam legde hij vast in de Bahriye, het handboek van een zeevaarder en overlevingsgids. Een handboek dat slechts door dat van de Britse admiraliteit 300 later jaar zou worden geëvenaard.
In 1490 deed hij mee aan de evacuatie van de Moslimbevolking van Granada waaraan ook Kemal Reis en andere Ottomaanse en Egyptische piraten deelnamen. Tezelfdertijd maakte hij gedetailleerde observaties van de westelijke Mediterraanse kust om die van de Egeïsche en de noord-Afrikaanse kusten aan te vullen die hij vroeger had gemaakt. Hij stelde ook zeeslagen van de tijd te boek.
In 1500-1502 onderscheidde hij zich als bevelhebber tegen de Venetianen in een - voor het Ottomaanse rijk - succesvolle campagne. Na de dood van zijn oom in een slag waaraan Piri niet deel nam, trok hij zich in Gelibolu terug en begon hij te werken aan het samenstellen van zijn Bahriye. In 1513 stelde hij daarbij zijn wereldkaart samen die vandaag de dag bekend is als de kaart van Piri Reis, zijn beroemdste en meest controversiële werk. In 1516 voer hij met de Sultan's vloot uit tegen Egypte. Tijdens deze succesvolle campagne voer hij de Nijl op tot aan Caïro, daarbij ook weer een gedetailleerde kaart makend. Bij zijn terugkeer presenteerde hij zijn wereldkaart aan de Sultan voor en keerde terug naar Gelibolu om zijn aantekeningen aan zijn Bahriye boek toe te voegen. Onder Suleyman "De Geweldige", die de troon in 1520 besteeg, nam Piri deel aan verscheidene succesvolle campagnes en werd als gids benoemd voor de belangrijke Vizir Ibrahim Pasha die hem aanspoorde om een kopie van zijn Bahriye te maken in 1526. Daarna ging Piri in dienst van de Sultan verder als bevelhebber van een vloot die de Rode Zee, de Indische Oceaan, de Arabische Zee en de Perzische Golf bevoer. Men zegt dat hij door de Sultan van Egypte omgebracht werd toen hij de buit van een aanval weigerde te delen.
Zijn scherpe waarnemingsvermogen en kennis van verscheidene talen hielpen hem enorme hoeveelheden informatie verzamelen. Hoewel hij zelf niet zo ver reisde als zijn tijdgenoten Colombus, Magellan of Dias verwerkte hij een aantal van hun ontdekkingen in een geschreven erfenis die door weinigen wordt geëvenaard.
De Piri Reis kaart werd door hem getekend in 1513 op gazellehuid en wordt momenteel in het Topkapı Paleis/Museum in Istanbul tentoongesteld. Op deze oude kaart staan al gebieden getekend die door Christoffel Columbus nog geen 20 jaar eerder waren ontdekt.
