Propeller
Van Wikipedia
Een propeller is een onderdeel van een vliegtuig of een schip waarmee het voertuig wordt voortbewogen.
Bij schepen wordt meestal de term schroef gebruikt.
[bewerk] Werking
De propeller bestaat uit een aantal bladen die zijn gemonteerd op een as. De bladen van een propeller bij een vliegtuig hebben een soortgelijke doorsnede (profiel) als een vliegtuigvleugel. Doordat de propeller door de lucht beweegt ontstaat dan net zoals bij een vleugel een drukverschil aan twee zijden van het blad, waardoor er op het blad een kracht in voorwaartse richting ontstaat. Via deze kracht trekt (of duwt, in het geval van een duwpropeller) de propeller het vliegtuig vooruit door de lucht. Iets soortgelijks treedt op bij een scheepsschroef. De schroef van een schip heeft een veel sterker gekromde vorm dan een propeller aan een vliegtuig. Voor beide types propellers geldt dat de propeller slechts in één draairichting het meest optimaal is.
[bewerk] Geluid
Een propeller is een belangrijke geluidsbron. Het geluid dat een propeller maakt neemt sterk toe met het toerental. Voor propellers aan vliegtuigen geldt dat het geluid vooral toeneemt als de tippen van de bladen een supersonische snelheid krijgen. De grondtoon van het geluid van de propeller is gelijk aan het toerental P vermenigvuldigd met het aantal bladen. Zo is de grondtoon van een vierbladige propeller 4P. De boventonen zijn dan 8P, 12P, etc. De sterkte van de boventonen ten opzichte van de grondtoon zijn afhankelijk van de vorm van de propeller. Het zog van elk propellerblad veroorzaakt namelijk een drukpuls, die zich als hij regelmatig langs komt manifesteert als geluid. Ook de vorm van deze drukpuls hangt af van de vorm van het propellerblad. Een blad met een ronde tipvorm veroorzaakt een meer ronde drukpuls dan een blad met een afgeknotte vorm. Een ronde drukpuls bevat minder boventonen dan een rechthoekige drukpuls (van een afgeknot propellerblad).
Voor scheepsschroeven neemt het geluid toe als er cavitatie ontstaat, wanneer door de lage druk in het water er achter de bladen een soort vacuümbellen ontstaan, die met een knal imploderen.
Houten propellers zijn in verschillende lagen samengesteld en elke laag is een andere houtsoort.
