Sandwich (gerecht)
Van Wikipedia
De sandwich is een dubbele boterham van brood, vaak schuin doorgesneden, of een broodje met een of meer verschillende soorten beleg.
Inhoud |
[bewerk] De dubbele boterham
De sandwich is een uitvinding van de Engelse keuken. Het is een brood-eet-variant, die bestaat 2 sneden brood (1 snee = 1 boterham) met een of meer lagen beleg. Het beleg dat men op de sandwich doet zijn bijvoorbeeld plakjes vlees, rosbief, kaas, sla, saus of andere beleg. Volgens de krant Washington Post had de commerciële omzet van sandwich in de VS in 2003 een waarde van $ 105 miljard, met een jaarlijkse groei van 6%. In de meeste landen bestaat een sandwich normaliter uit twee boterhammen met beleg. In Scandinavië heeft een sandwich echter slechts een plakje brood met beleg. Sandwich hoeft niet altijd uit boterhammen te bestaan. Een sandwich met tortilla, rollen, broodjes en focaccia wordt ook gewoon sandwich genoemd. De sandwich is vaak diagonaal gesneden nadat het belegd is.
Tegenwoordig zijn sommige soorten sandwich veel te dik belegd om in je hand te houden. Hierbij verlaat men het oorspronkelijke doel van een sandwich. De moderne sandwich moet vaak gegeten worden met behulp van een bestek of twee handen en een wijdgeopende mond. In sommige landen wordt men zelfs geacht een sandwich met bestek te eten wil men fatsoenlijk overkomen.
[bewerk] De Club-Sandwich
De Club-Sandwich is de overtreffende trap van het bescheiden dubbele sneetje met beleg. Het is een stapeling van vier licht geroosterde witte boterhammen (bij voorkeur van het vierkante 'casino'-formaat). De Sandwich-der-Sandwichen is opgebouwd uit: vanaf de onderste beboterde geroosterde boterham: belegd een blaadje sla, met daarop wat licht gerookte kipfilet met wat mayonaise, daarop de 2e beboterde boterham met knapperig gebakken bacon-slierten in een julienne van kropsla en tomaat, dan de 3e beboterde boterham met daarop een in twee helften gesneden hardgekookt ei op een julienne van kropsla, tomaat en komkommer, rijkelijk overgoten met mayonaise, met eventueel nog een plakje ham daaroverheen en daarop de laatste boterham. Daarna wordt de sandwich diagonaal verticaal doorgesneden. Vaak eenmaal, maar vanwege de hapbaarheid ook wel tweemaal; zodat er vier boterham-parten op het bord liggen. De boterham-parten worden meestal doorstoken met prikkers, om het geheel bij het serveren niet te laten omvallen. Als de prikkers niet voorzien zijn van gekleurde franje, kan het voorkomen, dat de eter een vergeten exemplaar per ongeluk bij de eerste hap in zijn gehemelte drijft.
Culinair specialist Johannes van Dam, beschouwt de waarachtig opgebouwde Club-Sandwich als test voor de kwaliteit van een restaurant. Er worden namelijk ook nare, goedkope varianten geserveerd onder de naam Club-Sandwich, slechts om de prijs van een stapel belegde boterhammen te kunnen opdrijven.
[bewerk] De Graaf Sandwich
De sandwich is genoemd naar John Montagu, die de vierde graaf van het graafschap Sandwich was. Hij is een echte Engelse aristocraat van de 18e eeuw. Het lijkt onwaarschijnlijk dat hij dit etentje bedacht heeft. Er werd beweerd dat Graaf Sandwich een hartstochtelijk kaartspeler was en zo in zijn spel opging dat zijn kok zich zorgen maakte om zijn gezondheid. Deze kok bedacht de sandwich, dunne rijkelijk belegde boterhammetjes die op het tafeltje naast de speeltafel werden neergezet. Zo kon de graaf gewoon doorgaan met zijn spel terwijl hij zijn voedsel binnenkreeg.
De naam van het graafschap Sandwich komt van het dorp Sandwich in Zuidwest-Engeland. De naam is afgeleid van Sandwicæ wat letterlijk ‘zandige haven’ of ‘zandige handelcentrum’ betekent. Sandwich is nu een veel gebruikt voedsel voor picknick of als proviand voor een reis of gewoon als belegde boterham voor school en werk.
[bewerk] De sandwich in de wereld
Ook India kent de sandwich. De sandwich in India is meestal vegetarisch. Alleen voor de toeristen en buitenlanders wordt er een sandwich wel eens met vlees belegd. De meest gangbare sandwich is de ‘groente sandwich’.
In het Verenigd Koninkrijk, vooral in het noorden van Engeland, staat sandwich informeel bekend als ‘butties’, boter. Dit geldt in het bijzonder wanneer de sandwich wordt belegd met gekookte eieren en boter. Andere vormen van ‘buttie’ gebruiken andere ingediënten en sauzen. Een sandwich dat belegd is met aardappel (in de VS wordt het French Frites genoemd) staat bekend als een ‘chip buttie’, aardappel boter. In Schotland wordt sandwich ‘pieces’ genoemd. Het Australische slang, platte taal, voor sandwich is ‘sanger’. Bij een echte 'high-tea', een soort namiddag-maaltijd met thee, -een typisch Brits fenomeen- mogen naast de cones, uiteraard de cucumber-sandwiches niet ontbreken.
In Groot-Brittannië kent men zelfs een ‘British Sandwich Week’. Deze activiteiten worden georganiseerd door de Britse Sandwich Association die de Verenigde Koninkrijkse sandwichindustrie vertegenwoordigt. De Britse Sandwich Week begint jaarlijks op de tweede zondag van mei.
[bewerk] Klem
Het woord sandwich wordt ook gebruikt in een andere context. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt om een situatie te beschrijven waarbij men klem zit tussen twee andere zaken, naar analogie van de "sandwichman" (iem. die met reclameborden op borst en rug op straat loopt). Het is vandaar ook bekend in de seksuele praktijk.
