Sergio Leone

Van Wikipedia

Sergio Leone (Rome, 3 januari 1929 – 30 april 1989) was een Italiaanse filmregisseur. Hij is vooral bekend geworden door de regie van klassiekers als The Good, the Bad and the Ugly (1966) Once Upon a Time in the West (1968) en Once Upon a Time in America (1984).

Inhoud 1 De invloed van Leone 2 Biografie 3 Handelsmerken 4 Filmografie

[bewerk] De invloed van Leone

Leone heeft slechts 7 films geregisseerd, desondanks wordt hij gezien als een van de grootste filmmakers aller tijden. Dit komt vooral door zijn invloed op films van anderen. Ruwweg zou je kunnen zeggen dat Leone twee soorten invloeden heeft gehad:

• Leone wordt gezien als de vader van spagetti western. Dit is een subgenre binnen het westerngenre dat bestaat uit cowboyfilms die in Spanje waaren opgenomen door Italiaanse filmmakers. Kenmerkend voor spagettie westerns zijn dat ze aanzienlijk geweldaddiger, duisterder en reallistische dan hun Amerikaanse tegenhangers waren. Omdat ze vaak een minimaal verhaal met heel veel actie bevatten worden spagetti westerns gezien als de voorlopers van moderne actiefilms.

• Leone had een typische regiestijl die gekenmerkt wordt door een onorthodoxe montage, vreemd camerawerk, weinig dialoog, veel sfeer, een trage spanningsopbouw gevolgd door snelle actie en een opvallende aanwezigheid van muziek en geluid. Deze unieke stijl was destijds revolutionair en talloze andere filmmakers hebben het geprobeerd te imiteren. In dat opzicht heeft Leone een enorme invloed op de filmgrammatica gehad.

[bewerk] Biografie

Sergio Leone werd in 1929 geboren in Rome als zoon van de experimentele filmmaker en pionier Vincenzo Leone en actrice Francesca Bertini.

Hij begon met het schrijven van screenplays in de jaren '50 en hij ging werken bij Cinecitta studios in Rome. Vanwege de lage productiekosten werden er veel Amerikaanse films opgenomen in de Cinecitta studio's: zo werkte Leone als hulpregisseur bij de opnames de filmklassiekers High Noon (1953) en Ben Hur (1959).

Leone maakte in 1960 zijn debuut als solo-regisseur toen hij tijdens de opnames van Gli ultimi giorni di Pompei de zieke regisseur daarvan verving. Deze opname kwam echter toch nog op naam van de zieke regisseur te staan.

In 1962 maakte Leone zijn eerste echte speelfilm met Il Collosi di Rodi

Zijn grote doorbrak kwam echter met A Fistful of Dollars. De eerste film met Clint Eastwood. Deze film was niet de eerste spaghetti-western, maar wel de eerste die zeer succesvol was. De aparte manier van filmen en monteren. Het trage tempo en de overdonderende muziek. De sur-reallistische, apocalyptische vormgeving en de combinatie van grof geweld en zwarte humor zouden kenmerkend worden voor alle andere spaghetti-westerns.

Het succes van de film zorgde voor twee vervolgen. For A Few Dollars More (1965) en The Good, The Bad and The Ugly (1966). Beide films hadden Clint Eastwood in de hoofdrol en beide perfectioniseerden de stijl die Leone in de eerste film al gehanteerd had.

De drie films vormden samen de Dollar trilogie of Man zonder naam trilogie

Gebruikmakend van zijn successen regisseerde hij in 1968 C'Era una Volta il West (Once Upon a Time in the West). Uiteindelijk zou dit meesterwerk, in combinatie met de muziek van Ennio Morricone, een wereldsucces worden en een voorbeeld voor bijna alle westernfilms die naderhand werden gemaakt.

Daarna regisseerde hij Once Upon A Time in Mexico(1971) een tweede deel in het drieluik van speelfilms die gingen over de totstandkoming van het huidige Amerika. Het maken van deze film werd echter gekenmerkt door allerhande problemen: de producent had de eindcontrole over de montage en veranderde de film tegen de zin in van Leone. Ook werd de titel op het laatste moment verandert in A Fistful of Dynamite. Leone distantieerde zich uiteindelijk van het project en de film flopte genadeloos.

Hierna maakte Leone My Name is Nobody (1973) een komische western waarin hij zijn eigen regiestijl op en de stijl van spagetti western op de hak nam. Ook sloeg hij het aanbod om The Godfather te maken af, iets waar hij later openlijk spijt van kreeg. Teleurgesteld over de vele problemen in de filmwereld, maakte Leone in de daaropvolgende jaren geen films meer en hield hij zich alleen bezig met filmdistributie en het maken van reclamefilms. In 1984 maakte hij de epische gangsterfilm Once Upon a Time in America. Deze raadselachtige, bijna 4 uur durende, film had een open einde en werd bijna volledig vertelt in flashbacks. Hoewel Oce Upon A Time in America geprezen werd door critic en een enorme cultstatus verwierf, was de film geen groot succes.

Vlak voor zijn dood maakte hij plannen voor een nieuwe film over het Beleg van Leningrad. Hij kon hieraan echter niet meer beginnen.

[bewerk] Handelsmerken

Inhoudelijk:

• Een minimaal verhaal. Het verhaal is in een Leone verhaal altijd ondergeschikt aan de vormgeving, en is vaak gebouwd om de aktiescenes heen. Leone gaf zelf toe dat hij de eerst de scenes bedacht en daarna pas het verhaal. Zelf Once Upon a Time in America is veel minder gecompliceerd dan ie lijkt. Leone's films zijn eigenlijk allemaal stuk voor stuk stijloefeningen en geen verhaalvertellingen.

• Opera 'achtige dramatiek. Leone was van Italiaanse afkomst en een fervent opera liefhebber. eigenlijk is iedere een soort mini-opera. Net als bij opera's zitten de (simpele) verhalen van Leone's films vol met thema's als de dood, geweld, verraad en wraak. De bombastische, en altijd prominent aanwezige, muziek van Ennio Morricone vervult eigenlijk de zangpartijen van opera's en de vormgeving met lange jassen, hoeden en groteske gebaren is typisch opera. Once Upon a Time in America (1984) heeft zelf de gehele vertelstructuur van een opera.

• Een minimum aan dialoog. En als er dialogen zijn dan zijn dit vaak ijzersterke oneliners. Soms is er toch 1 personage dat wel veel praat, maar hij krijgt nooit respons van de hoofdpersonages. (zoals Tuco die in The Good, the Bad and the Ugly steeds tegen Clint Eastwood praat.

• Een pessimistische wereldbeeld. Iedere is corrupt en haat elkaar, niemand is te vertrouwen de hoofdpersoon is nauwelijks beter dan zijn tegenstanders.

• Een historische setting. Iedere film van Leone speelt zich in het verleden af en vooral de latere films deed hij er alles aan om deze historische periode zoveel mogelijk tot leven te laten komen. Locaties, kleding, decors, wapens, met het meest miniscule detail wordt rekening gehouden. Veel van z'n films spelen zich af tegen een belangrijke ontwikkeling in de geschiedenis die van invloed is op het gedrag en het leven van de personages. bv. de ondergang van een tijdperk. Alle films van Leone zijn min of meer episch te noemen.

Visueel:

• Een van de meest opvallende kenmerken bij Leone's manier van cameravoeren is zijn voorliefde voor close-ups van gezichten. In iedere film van Leone zitten tientallen extreme close-ups van gezichten die naar elkaar kijken. Leone gebruikt het gezicht dingen zonder woorden te kunnen vertellen, in combinatie met muziek wist dan de kijker dan precies wat voor emoties het personages op dat moment had. Soms wel meer dan 10 seconden lang laat Leone zijn camera gericht houden op een persoon die expressief kijkt zonder iets te zeggen. Het personage kijkt woedend, verbeten, droevig, wanhopig of juist ijskoud voor zich uit Leone had een voorliefde voor, ozals hij dat zelf zei: gezichten landschappen waren . Hiermee makante gezichten, of beter gezegd: gezichten met typische kenmerken zoals rimpels, littekens, puistjes, stoppels, zweetdruppels etc. De gezichten van actuers zien er bij Leone altijd vuil, ruig en woest uit.

• Naast gezichten worden ook nog andere voorwerpen in de films van Leone van heel dichtbij gefilmt. Voorbeelden hiervan zijn een hand die naar een pistool grijpt, een vlieg die over de wang van een misdadiger kruipt, voeten die lopen terwijl de sporen rinkelen, een close-up van een oog enz. Deze extreme close-ups worden afgewisseld met enorme totaalshots die dezelfde gebeurtenissen van een grote afstand filmen. Altijd zijn deze totaalshots vanuit een ongewoon standpunt gefilmt: bijv. laag bij de grond, door de tralies van ene tuinhekje, vanachter een vitrage, vanaf het dak van een gebouw enz. Leone speelt voortdurend met de tegenstelling tussen close-up en totaalshot. Het is steeds dichtbij-veraf-dichtbij-veraf en dat wordt in een steeds sneller tempo opgebouwd.

• Een ander kenmerk is de opbouw naar een scene toe. In veel van z'n scenes wordt opbouw veel belangrijker dan het sleutelmoment zelf. De personages sinds soms minuten lang te wachten op iets wat komen gaan. Of worden minuten lang gevolgd terwijl ze lopen naar de plaats om te vechten. Deze opbouwscenes gaan vaak gepaard zonder muziek en met veel aandacht kleine natuurlijke geluiden (bv. voetstappen), de spanning wordt langzaam en zorgvuldig opgebouw. De daadwerkelijk handeling waar al die tijd naar toe werd gebouwd, voltrekt zich daarentegen juist razendsnel. Bv. je ziet eerst minutenlang hoe twee mensen naar elkaar toe lopen en waarna ze elkaar in slechts enkele seconden neerschieten.

• Crane-shots bij massascenes. Een camera stijgt hoog boven de personages uit om een overzicht te krijgen van een grootste gebeurtenis bijvoorbeeld een veldslag, een massa-executie, een spoorweg die aangelegd wordt of een vogelvlucht over een western-stadje.

Muziek:

• Ieder personage heeft een apparte melodie die hem begeleidt bij de scenes waarin hij voorkomt.

[bewerk] Filmografie

• 'Gli ultimi giorni di Pompei (Ongecrediteerd) (1959)
• Il Colosso di Rodi (1960)
• Sodoma e Gomorra (Ongecrediteerd) (1961)
• Il Cambio Della Guardia (Ongecrediteerd) (1963)
• A Fistful of Dollars (Per un Pugno di Dollari) (1964)
• For a Few Dollars More (Per Qualche Dollaro in Piu) (1965)
• The Good, the Bad and the Ugly (Il Buono, Il Brutto, Il Cattivo) (1966)
• El Magnifico Extranjero (1967)
• Once Upon a Time in the West (C'Era una Volta il West) (1968)
• A Fistful of Dynamite (Giu' la Testa) (1971)
• Il Mio nome è Nessuno (Ongecrediteerd) (1973)
• Un Genio, Due Compari, Un Pollo (Ongecrediteerd) (1975)
• Once Upon a Time in America (1984)