Slag bij Manzikert
Van Wikipedia
De Slag bij Manzikert(Turks: Malazgirt Savaşı ) vond plaats op vrijdag 16 augustus 1071 tussen een Byzantijnse leger onder aanvoering van de Byzantijnse keizer Romanus IV Diogenes en een Seldsjoeks leger onder aanvoering van Alp Arslan. De strijd eindigde in een verpletterende nederlaag voor de Byzantijnen en de gevangenname van de keizer.
[bewerk] Wat voorafging
Volgens Runciman was het Byzantijnse leger, ondanks hervormingen door Romanus IV, niet langer de magnifieke strijdmacht van 50 jaar eerder. De cavalerie-eenheden, vroeger 60.000 man sterk, en verantwoordelijk voor de bewaking van de Syrische grens, waren ontbonden. Het grootste deel van het leger bestond nu uit huurlingen, Slaven uit de Balkan en Turken van de Russische steppen. Het elitekorps, de Varangische garde, werd gevormd door Noren, Normandiërs en Frankische cavalerie. Van de 100.000 man bestond meer dan de helft uit Turkse huurlingen.
Toen Romanus met dit leger naar het oosten trok, verraste dit Alp Arslan. Hij deed een oproep aan de gehele moslimwereld voor een heilige oorlog tegen de christenen. Zijn leger bestond uit Arabieren, Koerden en stammen uit Iran, Irak, Syrië en natuurlijk Seldsjoeken. Schattingen over de omvang van dit leger variëren sterk. Een opgave bestaat uit een leger van 15.000–20.000 Seldsjoeken, Ibn'ul-Cevzi: 20.000; Sibt, Ibn'ül-Adîm, Ahbar, Ibn'ül-Esîr: 15.000; Imâd'üd-dîn 14.000; Ibnü Munkiz, 13.000, totaal 68.000 man).
Romanus stuurde een belangrijk deel van het leger, Turkse huurlingen onder generaal Joseph Tarchaniotes, zelf een Turk, naar het meer Van. Bronnen spreken elkaar tegen over het lot van dit leger. Volgens latere Turkse geschiedschrijvers werd dit leger in een grote veldslag verslagen. Andere bronnen menen dat dit leger, zich hun eigen Turkse afkomst en hun achterstand in soldijbetaling herinnerend, overliep naar Arslan en tijdens de slag aan de zijde van Arslan streed. Sommigen menen dat Tarchaniotes omgekocht werd door de met de keizer rivaliserende familie Dukas.
Romanus hield hierdoor minder dan de helft van zijn leger over. De feitelijke veldslag vond waarschijnlijk ongeveer drie kilometer van de stad Manzikert plaats, op een vlakte begrensd door begroeide heuvels.
De dag voor de slag bood Arp Arslan een verdrag aan, waarbij Armenië tussen beiden verdeeld werd. Arp Arslan zou hierdoor de handen vrij krijgen om naar de Fatamiden in Egypte te trekken. Romanus wees het aanbod af.
[bewerk] De slag
De dag waarop de slag plaats vond staat niet vast. Moslimbronnen vermelden een vrijdag in augustus, vaak de vijfde; de Byzantijnse ooggetuige Attaleiates een maanloze nacht, wat volgens latere berekeningen overeenkomt met 26 augustus.
De omvang van de legers wordt verschillend gerapporteerd.
Arp Arslan bereidde een aantal hinderlagen in de heuvels voor. Boogschutters vormden het centrum op de vlakte. Het Byzantijnse leger werd op klassieke wijze opgesteld: infanterie in verschillende linies in het centrum, en cavalerie op de vleugels. De achterhoede stond onder bevel van Andronicus Ducas, neef van de keizer en aanvoerder van de rivaliserende familie. Romanus zelf commandeerde de voorhoede.
Tijdens de slag trokken de Turkse boogschutters voor het Byzantijnse centrum terug in een halve maanvormige formatie, de Byzantijnse troepen voortdurende beschietend. Het Byzantijnse leger handhaafde lange tijd gedisciplineerd zijn formatie. In de middag verloor de cavalerie onder deze beschieting de zelfcontrole, chargeerde en liep in de valstrikken tussen de heuvels.
Romanus gaf opdracht tot een terugtocht. Arp Arslan, dit ziende, beval een algemene aanval, waarbij zijn troepen gebruik wisten te maken van gaten die in de Byzantijnse linie ontstaan waren. Romanus gaf bevel weer op te rukken, een bevel dat niet opgevolgd werd door Dukas. Deze gaf opdracht verder terug te trekken op het basiskamp, mogelijk aannemend dat de keizer gesneuveld was.
De voorhoede werd van de achterhoede gescheiden. Een van de vleugels werd van de voorhoede gescheiden en vernietigd. Romanus werd gevangengenomen. Ook de Byzantijnse achterhoede werd uiteengeslagen en vernietigd.
Ridderlijk nodigde Alp Arslan de verslagen en gevangen Romanus uit aan zijn tafel. Bij het vredesverdrag kwamen belangrijke steden als Edessa en Antiochië aan de Seldsjoeken. Een van Romanus dochters huwde met een zoon van Arslan.
[bewerk] Gevolgen
Veel historici beschouwen deze slag als het begin van het verval van het Byzantijnse Rijk. Door de overgave van Antiochië, Edessa en Manzikert verloor het Byzantijnse Rijk zijn handel en invloed op het Midden-Oosten.
Binnen enkele jaren ging Klein-Azië, de belangrijkste bron van manschappen en inkomen voor Byzantium, verloren en schreef de Byzantijnse keizer naar Rome met een verzoek om hulp. Dit leidde tot de kruistochten.
[IMG]http://www.allempires.com/forum/uploads/20060716_062023_malazgirt10716n.JPG[/IMG]
Mehmet Alparslan kijkt vanaf een heuvel toe hoe de Turken in een halve maan vorm de Byzantijnen omsingelen en verpletteren. Romanus IV weet niet wat hem overkomt. Om hem heen ziet hij vele van zijn soldaten sneuvelen. Hij geeft het bevel tot terugtrekken. Mehmet Alparslan ziet dit vanaf de heuvel en geeft het bevel tot een massale aanval. Het Byzantijnse leger wordt vernietigd en Romanus IV wordt gevangen genomen. Alparslan en Romanus hebben dan het volgende gesprek:
Alp Arslan: "Wat zou je doen als ik als gevangene naar je toe was gebracht?" Romanus: "Mischien zou ik je vermoorden, of ik zou je tentoonstellen in de straten van Constantinopel." Alp Arslan: "Mijn straf is veel zwaarder. Ik vergeef je en laat je vrij"
Mehmet Alparslan nam wel twee dochters van Romanus als bruid voor twee van zijn zonen. Romanus werd daarna verraden en afgezet als koning van de Byzantijnen en werd uit het rijk verbannen.
