Stiphout

Van Wikipedia

Stiphout in 1865

Stiphout is een dorp en voormalige gemeente in Noord-Brabant, dat sinds 1968 deel uitmaakt van de gemeente Helmond. In 2005 werd gevierd dat het 850 jaar geleden voor het eerst in de bronnen werd vermeld.

Stiphout is landelijk bekend omdat er jaarlijks op de eerste dinsdag na de Ronde van Frankrijk een wielrenwedstrijd wordt gehouden waaraan veel toppers uit de Ronde deelnemen. Deze stond bekend als de Profronde van Stiphout maar de naam is tegenwoordig: Bavaria Profronde Stiphout.

[bewerk] Geschiedenis

De eerste schriftelijke vermelding van Stiphout is een schenkingsacte uit 1155. Stiphout was een hertogsdorp, doch werd verpand aan een heer in 1314. Sindsdien was het dorp een heerlijkheid. Deze situatie duurde tot 1817. Het dorp behoorde tot de heerlijkheid Helmond, doch was ook een heerlijkheid samen met Aarle, Beek en Rixtel, en later samen met Croy. De leenheer was de hertog van Brabant, de koning van Spanje en, na 1648, de Staten-Generaal der Verenigde Nederlanden.

Stiphout was arm, de inwoners leefden van het kleine boerenbedrijf en de linnenweverij. Op de akkers werd hoofdzakelijk rogge en boekweit verbouwd, en op de hooi en beemdlanden graasden de koeien. Buiten de kudde schapen was de veestapel gering. Herhaaldelijk kreeg men te maken met vreemde troepen zoals de Geldersen die Stiphout verwoestten in 1512 en de Spanjaarden die in 1587 de kerk in brand staken. Na deze oorlogsjaren herstelde de economie zich weer enigszins.

Tegenwoordig behoort Stiphout tot de gemeente Helmond, en is deels een villadorp. Daarom is het een der rijkste dorpen van Nederland. Toch duidt de naam van de carnavalsvereniging: 'Spurriezeiers' nog altijd op de vroegere armoede. Spurrie was namelijk een armetierig gewas.

[bewerk] Sacramentswonder

Het Sacramentswonder van Stiphout vond plaats in 1342, toen de bliksem insloeg in de kerk. Terwijl de pastoor niets kon ondernemen tegen de brand verzocht een boer om de kerk te mogen binnengaan teneinde het Heilig Sacrament te kunnen redden. De vlammen deerden de boer niet, doch weken uiteen zodat hij het Sacrament in veiligheid kon brengen. Toen hij terug naar huis ging, waren zijn akkers reeds omgeploegd.

[bewerk] Bezienswaardigheden

Oude toren. De eerste schriftelijke melding van de kerk stamt uit 1342, toen de kerk door de bliksem werd getroffen en afbrandde. Daarna werd de kerk herbouwd, doch tijdens de doortocht in 1587 van de graaf van Hohenloh, een van de legers die voor de prins van Oranje vochten tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd de kerk opnieuw verwoest. Na 1648 werd de kerk protestants. De katholieken hielden hun erediensten in een schuurkerk. Daarin bleven zij kerken, ook toen ze de oude kerk terugkregen, aangezien deze bouwvallig was. De kerk werd gesloopt en de stenen werden gebruikt om de schuurkerk te verfraaien. De toren bleef staan aan de rand van het dorp. Nu is ze gerestaureerd.
Sint-Trudokerk. De patroonheilige verwijst naar de vroegere banden met de Sint-Trudo abdij te Sint-Truiden. Het is een neogotische kerk, ingezegend in 1884. De architect was H.J. van Tulder.

[bewerk] Natuur en landschap

Ten oosten van Stiphout loopt de Goorloop, een betrekkelijk ongeschonden zijbeek van de Aa. Ten noorden van het dorp ligt een kleinschalig akkerbouwgebied, en ten zuiden liggen de beemden van de Goorloop.

Geeneindse Heide. Dit is een voornamelijk met Grove den beplant voormalig heide- en stuifzandgebied van ongeveer 500 ha. Het Kamerven en het Witven zijn de belangrijkste vennen hierin. Men kan er wandelen en fietsen.