Thermostaat
Van Wikipedia
Een thermostaat is een apparaat om een bepaalde temperatuur in een systeem te handhaven door de mate van energie aan- of afvoer te controleren en regelen. De regeling kan continu variabel zijn of bestaan uit een simpel aan/uit mechanisme. De meeste elektrische thermostaten zijn van het laatstgenoemde type.
[bewerk] Ruimtethermostaat
Met een ruimtethermostaat (vaak kamerthermostaat genoemd) kan een gewenste temperatuur voor een ruimte worden ingesteld. De ruimtethermostaat grijpt in op het (centrale) verwarmingssysteem. De keuze van soort thermostaat is mede bepalend voor het energieverbruik en de daarmee samenhangende stookkosten. We onderscheiden de volgende soorten ruimtethermostaten:
- Conventionele/ al of niet elektronische thermostaat - Door middel van een kwikschakelaar of elektronische module wordt gecorrigeerd door de kamertemperatuur te meten en te vergelijken met de ingestelde waarde.
- Klokthermostaat - Een Klokthermostaat is voorzien van een tijdmechanisme en/of een andere vorm van detectie om waar te nemen dat de bewoner de ruimte verlaten heeft en zal de ruimte na een ingestelde periode op een lagere temperatuur brengen. De energiebesparing kan 20% tot zelfs 50% bedragen bij toepassing in recreatiewoningen waar de bewoning en het stookgedrag erg variabel is.
Dit resulteert in een energiebesparing doordat het niet meer kan gebeuren dat de ketel dagen achter elkaar blijft stoken. Het comfort wordt verhoogd doordat er verwarming beschikbaar is op vooraf ingestelde momenten, men hoeft dus niet meer een koud huis te betreden.
Let wel kwik mag niet meer in schakelelementen gebruikt worden. Het vloeibare metaal is een zware belasting voor het milieu als het bij demontage, destructie of defect van de thermostaat in het milieu terecht komt. Anno 2003 worden enkel elektronische ruimte-thermostaten verkocht.
In geval er gebruik wordt gemaakt van een thermostaat die de energietoevoer in of uitschakelt (aan/uit regeling) dan wordt er bij de duurdere modellen vaak gebruikgemaakt van een of andere vorm van anticipatie, d.w.z. dat in de thermostaat na verloop van tijd een hogere temperatuur wordt gesimuleerd dan werkelijk in de ruimte waar de thermostaat meet, heerst. Dit wordt gedaan om al te grote schommelingen in de ruimtetemperatuur door het aan/uit regelgedrag van de thermostaat te voorkomen. Immers het kost tijd om de installatie en de ruimte om op te warmen. De opwarming in de verwarmingsinstallatie zelf moet (ruim) voor het bereiken van de gewenste ruimtetemperatuur worden gestopt. In de klassieke kwikthermostaat werd hiervoor een weerstandje gebruikt dat het inwendige van de thermostaat tijdens het branden van de ketel iets opwarmde. Tegenwoordig kunnen dit soort regel-eigensschappen worden ingebed in elektronische schakelingen. Het effect van de ingeschakelde verwarming op de kamertemperatuur van de afgelopen dagen wordt daartoe in een geheugen bewaard. Wanneer de omgevingsomstandigheden binnenshuis (bijv. door open deuren die normaal gesloten zijn) of buitenshuis (door weersveranderingen) drastisch veranderen, zal het enige dagen duren voordat de thermostaat optimaal anticipeert op de warmtebehoefte.
[bewerk] Ingebouwde thermostaat
Diverse koel- en verwarmingstoestellen zijn voorzien van een ingebouwde thermostaat. Voorbeelden zijn koelkast, airconditioning, aquariumverwarming, broodrooster, oven, gaskachel, strijkijzer ...
