Verkiezingen in Zwitserland
Van Wikipedia
In Zwitserland vinden op verschillende niveaus verkiezingen plaats, namelijk op nationaal niveau, kantonaal niveau en op gemeentelijk niveau.
Inhoud |
[bewerk] Nationale verkiezingen
Op nationaal niveau kiezen de Zwitsers de |Bondsvergadering (Duits: Bundesversammlung, Frans: Assemblée fédérale, Italiaans: Assemblea Federale, Retoromaans: Assemblea Federala) die uit twee kamers bestaat, de Nationale Raad (Duits: Nationalrat, Frans: Conseil National, Italiaans: Consiglio Nazionale, Retoromaans: Cussegl Naziunal), die uit 200 leden bestaat en gekozen wordt via algemeen, enkelvoudig kiesrecht via het stelsel van evenredige vertegenwoordiging en de Stendenraad (Duits: Ständerat, Frans: Conseil des Etats, Italiaans: Consiglio degli Stati, Retoromaans: Cussegl dals Stadis), die 46 leden telt en via algemeen enkelvoudig kiesrecht wordt gekozen. In ieder van de 20 kantons worden twee kandidaten gekozen die worden afgevaardigd naar de Stenderaad afgevaardigd. In ieder van de 6 halfkantons wordt er één kandidaat gekozen die wordt afgevaardigd naar de Stendenraad.
Nationale verkiezingen vinden om de vier jaar plaats. De laatste verkiezingen vonden plaats op 19 oktober 2003.
Zwitserland kent het meerpartijenstelsel en er nemen tal van partijen deel aan de verkiezingen. Op dit moment zijn er veertien partijen vertegenwoordigt in de Nationale Raad en vier in de Stendenraad. Geen enkele partij heeft een meerderheid in het Zwitserse parlement en er moeten dus altijd coalities worden gevormd.
[bewerk] Verkiezing van de Bondsraad
Sinds 1959 bestaat de coalitieregering uit de Christen-Democratische Volkspartij, de Vrijzinnig Democratische Partij, de Zwitserse Volkspartij en de Sociaal-Democratische Partij van Zwitserland. De Bondsraad bestaat uit zeven leden die om de vier jaar worden gekozen door een gezamenlijke zitting van de twee kamers van de Bondsvergadering. De verkiezing bestaat uit meerdere rondes, omdat één van de kandidaten een absolute meerderheid van stemmen moet krijgen. Ieder jaar kiezen de leden van de Bondsraad een voorzitter, die als bondspresident optreedt en een vicepresident, plaatsvervanger van de bondspresident die meestal het jaar erop tot bondspresident wordt gekozen.
[bewerk] Verkiezingen op kantonaal en gemeentelijk niveau
Verkiezingen voor de kantonale parlementen vinden meestal om de vier jaar plaats. Verkiezingsprocedures zijn per kanton in hun eigen grondwetten vastgelegd. Hetzelfde geldt voor verkiezingen op gemeentelijk niveau. De verkiezing van het kantonale parlement van het kanton Appenzell Innerrhoden gebeurt via de Landsgemeinde.
[bewerk] Verkiezingen 2003
Op 19 oktober 2003 vonden er verkiezingen voor de Bondsvergadering plaats in Zwitserland. Grote winnaar van die verkiezingen was de rechtse anti-Europa en anti-immigrantenpartij Zwitserse Volkspartij (SVP) die van 44 zetels (1999) in de Nationale Raad naar 55 zetels ging en van 7 zetels (1999) in de Stendenraad naar 8 zetels ging. Ook de (centrum-)linkse Sociaal-Democratische Partij van Zwitserland (SP) en de Groene Partij van Zwitserland (GPS) gingen vooruit. Grote verliezers waren de centrumpartijen Vrijzinnig Democratische Partij (FDP) en de Christen-Democratische Volkspartij (CVP). De CVP deed het het slechtst en ging van 43 (1999) naar 36 zetels in de Nationale Raad. In de Stendenraad behield de CVP echter de 15 zetels die het in 1999 veroverde. Gezien het verlies van de FDP in de Stendenraad werd de CVP de grootste in deze kamer.
[bewerk] Uitslagen
Nationale Raad
|
|
|
|
|
|
| Zwitserse Volkspartij | Sweizerische Volkspartei Union Démocratique du Centre Unione Democratica di Centro Partida Populara Svizra |
26,6% | 55 (+11) | |
| Sociaal-Democratische Partij van Zwitserland | Sozialdemokratische Partei der Schweiz Parti Socialiste Suisse Partito Socialista Svizzero Partida Socialdemocrata da la Svizra |
23,4% | 52 (+1) | |
| Vrijzinnig Democratische Partij | Freisinnig Demokratische Partei der Schweiz Parti Radical-Démocratique Partito Liberale Radicale Svizzero Partida Liberaldemocrata Svizra |
17,3% | 36 (-7) | |
| Christen-Democratische Volkspartij | Christlichdemokratische Volkspartei der Schweiz Parti Démocrate-Chrétien Suisse Partito Popolare Democratico Svizzero Partida Cristiandemocratica Svizra |
14,4% | 28 (-4) | |
| Groene Partij van Zwitserland | Grüne Partei der Schweiz Les Verts I Verdi — |
7,4% | 13 (+4) | |
| Liberale Partij van Zwitserland | Liberale Partei der Schweiz Parti Liberal Suisse Partito Liberale Svizzero — |
2,2% | 4 (-2) | |
| Evangelische Volkspartij van Zwitserland | Evangelische Volkspartei der Schweiz Parti Évangélique Suisse Partito Evangelico Svizzero Partida Evangelica da la Svizra |
2,3% | 3 (0) | |
| Federaal-Democratische Unie | Eidgenössisch-Demokratische Union Union Démocratique Fédérale Unione Democratica Federale — |
1,3% | 2 (+1) | |
| Zwitserse Partij van de Arbeid | Partei der Arbeid der Schweiz Parti Suisse du Travail - Parti Ouvrier et Populaire Partito Svizzero del Lavoro Partida Svizra da la Lavur |
0,7% | 2 (-1) | |
| Zwitserse Democraten | Schweizer Demokraten Démocrates Suisses Democratici Svizzeri — — |
1,0% | 1 (0) | |
| Alternatieve Lijst | Alternative Liste — — — |
0,6% | 1 (+1) | |
| SolidaritéS | SolidaritéS Solidarités — — |
0,5% | 1 (+1) | |
| Christelijk Sociale Partij van Zwitserland | Christlichsoziale Partei der Schweiz Parti Chrétien-Social Suisse — — |
0,4% | 1 (0) | |
| Liga van Ticino | — — Lega dei Ticinesi — |
0,4% | 1 (-1) | |
| Vrijheidspartij van Zwitserland | Freiheits-Partei der Schweiz Parti de la Liberté — — |
0,2% | 0 (0) | |
|
|
|
|||
Stendenraad
|
|
|
|
|
| Christen-Democratische Volkspartij | Christlichdemokratische Volkspartei der Schweiz Parti Démocrate-Chrétien Suisse Partito Popolare Democratico Svizzero Partida Cristiandemocratica Svizra |
15 (0) | |
| Vrijzinnig Democratische Partij | Freisinnig Demokratische Partei der Schweiz Parti Radical-Démocratique Partito Liberale Radicale Svizzero Partida Liberaldemocrata Svizra |
14 (-4) | |
| Sociaal-Democratische Partij van Zwitserland | Sozialdemokratische Partei der Schweiz Parti Socialiste Suisse Partito Socialista Svizzero Partida Socialdemocrata da la Svizra |
9 (+3) | |
| Zwitserse Volkspartij | Sweizerische Volkspartei Union Démocratique du Centre Unione Democratica di Centro Partida Populara Svizra |
8 (+1) | |
|
|
|
||
[bewerk] Zie ook:
- Verkiezingsuitslagen in Zwitserland (1919-heden)
- Verkiezingsuitslagen in Zwitserland (1848-1917)
- Verkiezingsuitslagen in Zwitserland (1919-heden)
