Wijding
Van Wikipedia
Met wijding wordt bedoeld de kerkelijke wijding tot subdiaken, diaken, priester of bisschop. Het is een rooms-katholiek en orthodox gebruik dat binnen het protestantisme weinig voorkomt. De wijding tot het priesterschap is ook één van de zeven katholieke sacramenten. Ook kan het woord wijding duiden op een niet-sacramentele zegening van objecten en personen.
Inhoud |
[bewerk] Rooms-katholieke Kerk
[bewerk] Sacrament
De wijding is, net zoals het Doopsel en Vormsel, eenmalig. Een wijding is onuitwisbaar. Het is een kerkelijke bezegeling van een roeping. Wijding is, zoals ook alle andere sacramenten, tegelijkertijd gave en opgave. Door de wijding zijn de wijdelingen gelijkvormig geworden met het beeld van Christus, de hoogste en eeuwige priester. De wijding kent verschillende graden. De bisschop heeft de volheid van de wijding ontvangen. De priester, de diaken en subdiaken delen in de wijding van hun bisschop. Deze wijdingen behoren sinds apostolische tijden tot de zogenaamde hogere wijdingen.
[bewerk] Liturgie
De voorganger is de bisschop. Veelal vindt de wijding plaats in de hoofdkerk (kathedraal) van het bisdom. Kenmerkend voor de liturgie, die ingepast wordt in de eucharistieviering zijn de keuze van de kandidaat of kandidaten, de beloften van de wijdelingen, het inroepen van de voorspraak van de heiligen tijdens de litanie (de wijdeling ligt daarbij plat ter aarde), de handoplegging in stilte, het wijdingsgebed, de bekleding met liturgische gewaden, overhandiging van de bij de functie behorende instrumenten (bijv. miskelk en pateen) en de verwelkoming in deze of gene geestelijke stand.
[bewerk] Niet-sacramentele wijdingen
Naast het sacrament van de wijding kent de rooms-katholieke kerk nog de abtswijding (beter is te spreken van abtszegening) en de maagdenwijding. Dit zijn geen eigenlijke sacramenten, maar sacramentaliën. Tot enige jaren na Vaticanum II werden rooms-katholieke geestelijken alvorens priester te worden ook vaak gewijd tot exorcist, ostiarius, lector, enz. Dit zijn de zogenaamde lagere wijdingen die heden nog maar zelden voorkomen in de Kerk van de Latijnse ritus.
[bewerk] Wijdingen of zegeningen
Naast de wijding van religieuze personen worden ook het altaar, de kerk (jaarlijkse gedachtenis hiervan: Kirchweih of Kermis), het chrisma, de olie, het wijwater en de paramenten gewijd door een priester of bisschop. Tevens kan een wijding van een woonhuis door een geestelijke plaatsvinden. Op palmzondag worden palmtakjes gewijd ter herinnering aan het Hosanna waarmee de Joden Jezus-Christus ontvingen in Jeruzalem. Een bijzondere en verschillend geïnterpreteerde wijding is die van de moeder die zojuist een kind gebaard heeft. Deze zogenaamde kerkgang of kerkengang heeft een karakter van dankzegging voor de goede bevalling, maar door sommige vrouwen werd deze kerkgang als vernederend ervaren, omdat de zegen van de priester afgesmeekt moest worden en zij de stola bij het geven van de zegen geknield moest vasthouden. Deze kerkgang was vroeger vrijwel verplicht. De kerk(en)gang is heden vrijwel verdwenen, hoewel dit rijke gebruik door sommige vrouwen uit vrije wil nog wordt gevolgd. Ook een graf van een gedoopte wordt voor de begrafenis gewijd door een geestelijke.
Ook deze zegeningen of wijdingen behoren eigenlijk tot de sacramentaliën.
[bewerk] Orthodoxe en oud-katholieke kerken
De Oosters-Orthodoxe Kerken en de Oud-Katholieke Kerk geloven vrijwel hetzelfde als de Rooms-Katholieke Kerk, en passen diaken-, priester- en bisschopswijdingen toe, evenals overige zegeningen en objectwijdingen.
[bewerk] Protestantisme
In het protestantisme wordt de wijding veelal afgewezen, omdat men de hiërarchische structuur niet kent. Bovendien gelooft men veelal niet in een sacramentele apostolische successie. Twee stromingen binnen het protestantisme kennen echter wel vergelijkbare wijdingen: `herder´ en bisschop: de anglicaanse kerk (pastor; bishop) en de lutherse kerk (Pfarrer; Landesbischof). De meeste gelovigen van deze stromingen hechten niet te veel waarde aan de sacramentele potentie van de wijdingen, maar zien ze eerder als zegeningen voor de hiërarchische structuur van hun kerken. Sommige anglicanen houden echter wel aan de apostolische successie vast.
