Willem van Eijk
Van Wikipedia
Willem van Eijk (1941), bijgenaamd het Beest van Harkstede, is een Nederlandse seriemoordenaar uit Harkstede (Groningen). Hij is tweemaal veroordeeld voor in totaal vijf moorden.
Inhoud |
[bewerk] Jeugd
Willem van Eijk wordt in 1941 geboren in het Zuid-Hollandse dorp Korteraar. Hij groeit op in een arbeidersmilieu, zijn ouders hebben - zoals in die tijd gebruikelijk - een flinke kinderschare. Hij volgt de lagere school in Ter Aar. Tijdens zijn lagere schoolperiode is hij een buitenbeentje en wordt hij 'Gekke Willempie' genoemd. Iets wat hij later zal gebruiken om zijn buitensporige gedrag te verklaren. Gekke Willempie weigert te leren, liever verzamelt hij vreemde objecten zoals dode insecten en verdroogde kikkers. In het dorp is hij bekend om zijn wreedheid jegens dieren. Zo heeft hij er plezier in honden te pijnigen, katten te verdrinken en eenden dood te trappen. Als hij 8 jaar is typeren zijn broers hem als 'het kwaad in persoon'. Op school heeft hij weinig contact, hij is een eenling. Zijn schoolcarrière verloopt niet succesvol, Van Eijk belandt in de kleine criminaliteit, hij leeft van diefstalletjes.
[bewerk] 70'er jaren
Tijdens zijn puberteit krijgt Willem last van vreemde dromen. Hij droomt van het verkrachten en vermoorden van vrouwen. In 1971 pikt hij de dan 15-jarige uit Uithoorn afkomstige Cora Mantel op. Omdat zij de laatste bus naar huis gemist heeft na een afspraakje met haar vriend in Amsterdam, vindt hij haar liftend langs de kant van de weg. Hij wurgt Cora met haar eigen sjaal. Later zou hij verklaren dat hij spijt had van deze daad 'omdat ze maar zo kort geleefd had'. Maar zegt Van Eijk die immers droomde van het vermoorden van een vrouw: 'ik had eindelijk de kans, en ik heb hem gepakt'. Omdat Cora Mantel de ochtend van de moord zou beginnen met een nieuwe baan bij een juwelier te Aalsmeer, wordt de juwelier enige tijd als verdachte aangemerkt. In 1973 wordt de 44-jarige verpleegster Aaltje van der Plaat vlak bij de woonplaats van Willem van Eijk gevonden. Ze ligt in een maïsveld. Ze is omgebracht met messteken. Van Eijk heeft ook haar buik opengesneden en haar linkertepel afgesneden. Aan het einde van de weg woont Willem van Eijk in zijn kleine witte woonark, waar hij met bloedrode druipende verf de woorden 'De Vrijheid' op heeft geschreven. Verschillende mensen hebben Van Eijk op zijn brommer zien rijden op de avond van de moord, ook rond de plek waar Aaltje is vermoord. Zo komt de politie hem op het spoor. Van Eijk bekent de moord op Aaltje en al snel daarna ook de moord op Cora.
In 1975 wordt Van Eijk wegens doodslag op de 15-jarige Cora Mantel uit Uithoorn en de 44-jarige Aaltje van der Plaat veroordeeld tot 18 jaar cel en TBS. De details van de moorden die tijdens de rechtszitting worden voorgelezen zijn zo walgelijk dat enkele parketwachters over hun nek gingen. Uit psychiatrische rapporten komt Van Eijk naar voren als een man met ernstige jeugdtrauma's als gevolg van afwijzingen en pesterijen van (vooral) vrouwen. In de Van Mesdagkliniek in Groningen verzet hij zich "uit angst psychisch te desintegreren" tegen elke vorm van behandeling en is hij een van de moeilijkste patiënten in de kliniek ooit. Psychiaters vermoeden dat Van Eijks afwijkende gedrag voortkomt uit een hersenbeschadiging, opgelopen tijdens zijn geboorte. Van Eijk weigert echter elk onderzoek.
[bewerk] In de Van Mesdagkliniek
Tijdens zijn verblijf in de Van Mesdagkliniek krijgt Van Eijk een relatie met zijn correspondentievriendin Adri. Ze trouwen in 1980, als Van Eijk nog gedetineerd is. In 1990 wordt Van Eijk vrijgelaten. Zijn relatie met Adri zou ervoor zorgen dat hij op het rechte pad blijft, menen zijn behandelaars. Dit ondanks het feit dat 3 kinderen van Adri hier geen vertrouwen meer in hadden en alle contacten met Adri en Willem hadden stopgezet. De psychiaters waarschuwen wel dat als hij weer door een vrouw wordt afgewezen de kans op herhaling zeer groot is. Adri en Willem verhuizen naar het Groningse dorp Harkstede, waar ze samen met een van de kinderen van Adri een boerderij betrekken. Het gaat echter al snel bergafwaarts met de relatie, waardoor het steeds slechter gaat met Van Eijk. Aan zijn nieuwe woonplaats en de gebeurtenissen die volgen dankt Willem van Eijk zijn bijnaam 'Het Beest van Harkstede'.
[bewerk] Het beest van Harkstede moordt opnieuw
In november 1993 wordt in een sloot bij het gehucht Enumatil het lijk van de 23-jarige Roemeense tippelaarster Michelle Fatol gevonden. Begin 1995 ontdekt men in het Eemskanaal in Appingedam het lichaam van de 31-jarige straatprostituee Annelies Reinders en op 17 juli 2001 treft men in het Slochterdiep bij Harkstede het naakte lichaam van de 34-jarige Sasja Schenker aan. Vlakbij Van Eijks huis worden enkele maanden later Sasja's kleren gevonden. De kleding is in een plastic zak verzwaard met stenen in een sloot gegooid. In de periode tussen 1993 en 2001 doemen er andere lijken op. Zo wordt in 1995 in het Winschoterdiep bij Groningen de romp van prostituee Antoinette Bont (24) aangetroffen. Haar ledematen worden later gevonden in een sporttas. In 1997 vindt men in Groningen het lichaam van Shirley Hereijgers. De prostituee blijkt gewurgd. Rond diezelfde tijd verdwijnt ook de vriendin en collega van Shirley Hereijgers: Jolanda Meijer (35). Van haar ontbreekt sindsdien elk spoor.
[bewerk] Opgepakt
Omdat de kleding van Sasja Schenker vlak bij het huis van Willem van Eijk wordt gevonden, valt de verdenking op de ex-TBS'er. Van Eijk wordt in de vroege ochtend van 12 november 2001 door de politie van zijn bed gelicht. Hij bekent al snel drie vrouwen te hebben gedood: Michelle Fatol, Annelies Reinders en Sasja Schenker. De politie verdenkt hem ook van de moorden op Shirley Hereijgers, Antoinnette Bont en Jolanda Meijer, maar Van Eijk ontkent elke betrokkenheid. Met graafmachines worden zijn huis en tuin op de Hoofdweg 167 te Harkstede volledig overhoop gehaald om eventuele lijken te ontdekken, maar er wordt niets gevonden. Jolanda Meijer is nog steeds vermist. In de provincie Groningen zijn in de acht jaar voor zijn arrestatie zeker acht prostituees vermoord. Slechts twee van de moorden (Michelle Fatol en Annelies Reinders) werden opgelost. In 1997 wordt Van Eijk verdacht van de moord op studente Anne de Ruyter de Wildt en in 2000 van de moord op Marianne Vaatstra. Op basis van DNA-tests blijkt dat Van Eijk de moordenaar niet kan zijn. Voor de moord op Anne de Ruyter de Wildt wordt later de zwerver Henk S. (naam onbekend) opgepakt. De moord op Marianne Vaatstra is nooit opgelost.
[bewerk] Rechtbank: levenslang
Vanaf 2001 wordt de verdediging van Van Eijk wordt gevoerd door Willem Anker. Dit tot verbijstering van de nabestaanden van Shirley Hereijgers omdat hij ook hen vertegenwoordigt. Als Van Eijk officieel wordt verdacht van de moord op Shirley trekt Anker zich terug. Hierna werkt Van Eijk een rits advocaten af en weet hij de rechtsgang flink te vertragen. Pas op 25 oktober 2002 kan het Openbaar Ministerie een levenslange gevangenisstraf eisen. Op 7 november 2002 veroordeelt de rechtbank te Groningen hem inderdaad tot levenslang. Van Eijk tekent hoger beroep aan bij het Hof te Leeuwarden.
[bewerk] Hof: levenslang
Het gerechtshof in Leeuwarden helpt Van Eijk bij het vinden van een advocaat maar ook hij wordt ontslagen. Van Eijk huurt Van der Brugge en Beg Advocaten uit Amsterdam in. Die vertegenwoordigen hem op 24 september 2003 bij zijn hoger beroep. Tijdens de rechtszaak vertelt Van Eijk dat zijn (inmiddels ex-)vrouw Adri wist van de moord op Annelies Reinders. Zij zou hem daarmee hebben gechanteerd. Van Eijks advocaten willen Adrie horen tijdens de volgende zitting, maar het hof legt dit verzoek naast zich neer. Op 14 november 2003 wordt in het hoger beroep weer levenslang geëist tegen Van Eijk. Twee weken later wordt Van Eijk conform de eis van het OM door het gerechtshof veroordeeld. Het hof verklaart bewezen dat Van Eijk schuldig is aan de moord op Sasja Schenker en aan doodslag op Michelle Fatol en Annelies Reinders. De advocaten van Van Eijk gaan in cassatie bij de Hoge Raad. Dit omdat hun cliënt de videobanden van zijn politieverhoren niet mag zien.
[bewerk] Hoge Raad: Geen cassatie
In maart 2005 verwerpt de Hoge Raad het beroep in cassatie van Willem van Eijk. Het feit dat Van Eijk de videobanden van zijn verhoren niet mag zien, levert geen novum (nieuw feit) op en ook de rechtsgang acht de Hoge Raad niet gefrustreerd. Cassatie is daarmee geblokkeerd. Van Eijk zal daarmee zijn levenslange celstraf uit moeten zitten.
[bewerk] De anatomie van een seriemoordenaar
In 2005 wordt Sytze van der Zee - oud-hoofdredacteur van Het Parool - benaderd door een vismaat van Willem van Eijk. Of Van der Zee een boek over Willen van Eijk wil schrijven? Van der Zee schreef tien boeken waaronder het boek 'Zuidwal' over de seriemoordenaar Koos H. Van der Zee stemt toe en zegt daarover: "Ik ben altijd gefascineerd geweest door het kwaad in de mens. Door kampbeulen en seriemoordenaars. Wat drijft hen? Hebben ze berouw of spijt?" Van der Zee zal voor zijn boek met de titel "De anatomie van een seriemoordenaar" dertig gesprekken voeren met Van Eijk. Voorts spreekt hij met kennissen uit het verleden, met psychiaters en behandelaars. Tijdens het eerste gesprek wordt Van der Zee gewaarschuwd door een bewaker: "Zorg ervoor dat de tafel tussen jullie blijft. De man is een monster. Hij kan elk moment toeslaan. Nog voordat je het alarm in hebt kunnen drukken ben je dood; binnen dertig seconden...". Tijdens alle gesprekken toont Van Eijk geen enkel berouw. Alleen over de 'vuile moord' op verpleegster Aaltje van der Plaat kan hij moeilijk spreken, valt Van der Zee op. Van Eijk ziet zichzelf als 'cleane' moordenaar. Het bloedbad dat hij heeft aangericht tijdens de moord op Aaltje acht van Eijk beneden zijn waardigheid. Van Eijk zegt zelf: "Ik ben een jager, ik weet hoe ik moet doden." Aan Van der Zee vertelt Van Eijk dat hij vijf mensen heeft vermoord: "Twee eerst en daarna nog drie." Over andere moorden waarvan hij verdacht wordt, wil hij niet spreken. "Of ik vertel de waarheid of ik vertel niets," zegt Van Eijk daarover. Het oordeel laat Van Eijk daarmee over aan de toehoorder.
[bewerk] Psychopaat
Opvallend is dat Van Eijk in zijn verhaal altijd de schuld bij anderen of bij omstandigheden buiten zichzelf legt. Zijn beroerde jeugd, het feit dat hij gepest is, een waan die hem overviel. Kortom: Van Eijk kan er zelf niets aan doen. Als na dertig gesprekken blijkt dat de journalist niets voor hem kan of wil betekenen, ontstaat er ruzie. Van Eijk wil niets meer met Van der Zee te maken hebben, de gesprekken eindigen abrupt. Van der Zee heeft zijn verhaal afgerond. In het boek zijn ook gesprekken met begeleiders opgenomen. Van der Zee verwijt hen dat ze fouten hebben gemaakt, ze hebben Van Eijk op basis van aannames in 1990 op vrije voeten gesteld. Impliciet hebben hulpverleners toegegeven dat ze te goed van vertrouwen zijn geweest. Van der Zee zegt over zijn onmoetingen met Van Eijk: "Van Eijk is een gewetenloze psychopaat die geen berouw heeft. Een marmot heeft meer gevoel dan deze man".
[bewerk] Boek
Het boek: Anatomie van een Seriemoordenaar verscheen in oktober 2006 bij uitgeverij De Bezig Bij (ISBN 9023418948)
