Alfa

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Det greske alfabetet
Α α Alfa	Β β Beta
Γ γ Gamma	Δ δ Delta
Ε ε Epsilon	Ζ ζ Zeta
Η η Eta	Θ θ Theta
Ι ι Jota	Κ κ Kappa
Λ λ Lambda	Μ μ My
Ν ν Ny	Ξ ξ Xi
Ο ο Omikron	Π π Pi
Ρ ρ Rho	Σ σ Sigma
Τ τ Tau	Υ υ Ypsilon
Φ φ Phi	Χ χ Khi
Ψ ψ Psi	Ω ω Omega

Alfa (Α, α) er den første bokstaven i det greske alfabetet. I nygresk språk står alfa for vokalen [a] og vert uttalt tilnærma likt vokalen a i norsk språk.

Bokstaven og namnet alfa vert brukt i mange sammenhenger utanom gresk språk, ofte i tydinga «den første»:

• Alfabet; er sett samann av dei to første bokstavane i det greske alfabetet, alfa og beta
• I ymse uttrykk, som «alfa og omega» («det første og det siste»)

[endre] Naturvitskap

• I astronomi: den lysaste stjerna eit stjerneteikn (til dømens Alfa Centauri; hovudstjerna i det næraste nabostjernesystemet vårt, omtrent 4,3 lysår unna)
• I atferdsbiologi: Alfa-hannen/-hunnen er det leiande individet i ein flokk, til dømes ein ulveflokk
• I fysikk:
  • eit mål på dei elektromagnetiske kreftene som held dei grunnleggande byggesteinane i materien saman
  • alfastråling er radioaktiv stråling
• I medisin: mange sammenhengar, td. alfablokkar (blokkerer alfa-reseptorar)

[endre] Kultur

• Transport:
  • Alfa Romeo; heitte opphaveleg berre ALFA – Anonima Lombarda Fabricca Automobili, men skifta namn til Alfa Romeo I 1915 då Nicola Romeo tok over fabrikken
  • Ubåtar: ein klasse ubåtar hetier «Alfa-klassen»
• Datavitskap:
  • Krøllalfa: @
• Alfa-versjonen av programvare er ein tidlig versjon som til dømes vert nytta til interne testføremål
• Underhaldning:
  • Alfa er ein figur i TV-serien Sesam Stasjon