Basjkirsk språk

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Basjkirsk (Башҡорт теле)
Klassifisering:	tyrkiske språk vesttyrkiske språk
Bruk
Tala i:	Basjkortostan, andre stader i Russland, Kasakhstan, Usbekistan
Område:	Basjkortostan
Basjkirsktalande i alt:	1 380 000 (2002)
Rangering:	ikkje blant dei 100 største
Skriftsystem:	kyrillisk frå 2010 latinsk alfabet
Offisiell status

Offisielt språk i:	Basjkortostan
Språkkodar
ISO 639-1:	ba
ISO 639-2:	bak
SIL	BXK

Basjkirsk er eit språk i den tyrkisk språkfamilien. Det er i svært nær slekt med tatarsk, og det er dei som meiner det er ein tatarsk dialekt. Dei fleste talarane av basjkirsk bur i Basjkortostan og andre stader i Volga-Uralområdet: I Tatarstan, Udmurtia, Mari El, Tsjeljabinsk oblast, Orenburg oblast, Sverdlovsk oblast og Kurgan oblast, og i Perm kraj. Det finst også små basjkirske minoritetar i Kasakhstan (41 847) og Usbekistan (34 771). Ved folketeljinga i 2002 var det 1 380 000 menneske som snakka basjkirsk i Russland. Tilsvarande tal frå 1989 var i Sovjetunionen 1 047 000 basjkirspråklege menneske. I tillegg var det då 26 737 som oppgav basjkirsk som andrespråk, og omtrent 300 000 basjkirar som oppgav tatarsk som førstespråk.

[endre] Alfabet

Basjkirane brukte tatarsk, skrive med det arabiske alfabetet som skriftspråk fram til 1923, då vart det, som resultat av oktoberrevolusjonen, skapt eit baskirsk skriftspråk. Det vart i byrjinga skrive med det arabiske alfabetet, men i 1930 gjekk dei over til det latinske alfabetet, som vart erstatta med det kyrilliske alfabetet i 1938. Det basjkirske alfabetet består av det grunnleggjande kyrilliske alfabetet, med desse ni tilleggsbokstavane: (Ә ә Ө ө Ү ү Ғ ғ Ҡ ҡ Ң ң Ҙ ҙ Ҫ ҫ Һ һ.). Etter at Sovjetunionen fall saman er det utvikla eit nytt latinsk alfabet for basjkirsk, og Basjkortostan vedtok i 2002 at dette nye alfabetet skal erstatte det kyrilliske i 2010.