Antoon van Dyck
Z Wikipedii
Antoon van Dyck, Anton van Dyck (ur. 22 marca 1599 w Antwerpii, zm. 9 grudnia 1641 w Londynie ) flamandzki malarz epoki późnego baroku, jeden z najznakomitszych mistrzów niderlandzkich.
Spis treści |
[edytuj] Okres nauki
Kształcił się w pracowni Hendricka van Balena w latach (1609-1612). W latach (1618-1620) był współpracownikiem i uczniem Rubensa .
[edytuj] Podróże
W 1618 otrzymał malarski tytuł mistrzowski. W roku 1620 udał się do Londynu, odbył potem dwie podróże do Włoch ( Rzym, Bolonia, Palermo, Wenecja), gdzie wywarły na niego wielki wpływ dzieła Tycjana. W latach 1622-1626 mieszkał we Włoszech. W Genui był ulubionym portrecistą wytwornego towarzystwa. Po powrocie Dycka do Antwerpii w roku 1627, powstają jego sławne kompozycje religijne jak: Opłakiwanie Chrystusa (Berlin, Paryż i Monachium), św. Sebastian (Petersburg), Madonny i wiele innych. Z tego też czasu pochodzi wiele portretów np. Marii Luizy de Tassis (Wiedeń). W roku 1630 zostaje nadwornym malarzem namiestniczki Niderlandów, arcyksiężniczki Izabelli. Od 1632 roku pracował w Londynie na dworze Karola I. W latach (1634—1635) przebywał krótko w rodzinnej Antwerpii. Ożenił się w roku 1639 z Mary Ruthven, damą dworu królowej. W okresie tym maluje przeważnie portrety.
[edytuj] Twórczość
Obok Rubensa posiada największe znaczenie dla sztuki flamandzkiej XVII. wieku. Początkowo wybitnie od Rubensa zależny (w dziełach jak: Św. Hieronim, Zesłanie Ducha Świętego i i.), wykazuje jednak swój własny charakter: żywszy temperament, silniejszą, namiętną uczuciowość, większy żar kolorytu. Stopniowo też wyłamuje się z pod tego wpływu, dochodząc coraz wyraźniej do własnego stylu. Objawił się on nie tyle w obrazach religijnych, (te bowiem, chociaż bardzo pięknie komponowane i o bardzo harmonijnym kolorycie, nie wykazują większej głębi wyrazu), ile w portretach, w których Dyck stworzył własny typ wytwornego arystokraty, o pięknej postawie i pozie, w czym był przez długi czas wzorem dla potomnych. Pomimo wczesnej śmierci pozostawił wiele swych dzieł, pracował bez trudu, swobodnie. Najwięcej obrazów jego znajduje się w Antwerpii, Monachium i Berlinie, także w Dreźnie i Kassel. Arcydzieła Dycka posiada też Wiedeń. W Paryżu w Luwrze znajduje się między innymi portret konny margrabiego de Moncada i portret Karola I. na polowaniu. Liczne dzieła Dycka posiadają Włochy i Anglia, jego autoportrety znajdują się we Florencji, Londynie, Madrycie i Monachium. Dzieła Dycka rytowali Schelte van Bolswert, Vorsterman, P. de Jodemł., Pontius i inni, później Bartolozzi, Strange, W. Hollar. Dyck wydał sam zbiór swych obrazów, (wykonał do niego 11 akwafort), który ukazał się w roku 1632, zawierając 8 tablic, w roku zaś 1645 ze stu tablicami, pt.: Jcones principum virorum doctorum etc. numero centum ab. A. v. D. pictore ad vivum expressae.... ”. Rysunki Antona van Dycka piórkowe są bardzo liczne, odznaczają się one nerwowością i lekką przesadą, przy tym jednak są pełne pomysłowości. Antoon van Dyck sławę zyskał jako wybitny malarz portretów. Namalował ich 380. Jego portrety są eleganckie i perfekcyjnie wykończone do ostatniego szczegółu. W portretach swych podkreślał: wdzięk, godność, elegancję modeli, unikał natomiast przesady barokowej. Jego sposób malowania portretów wywarł znaczący wpływ na malarstwo portretowe Anglii w XVIII wieku
[edytuj] Najbardziej znane prace
- „Święty Hieronim” (1618),
- „Samson i Dalila” (1619 – 1620),
- „Pijany Sylen” (około 1620),
- „Pojmanie Chrystusa” (1620),
- „Portret Izabelli Brant” (1621),
- „Autoportret” (1622 – 1623),
- „Portret Kardynała Giulio Bentivogilio” (1623, Palazzo Pitti, Florencja),
- „Portret damy z córką” (1628 – 1629),
- „Rinaldo i Armida” (1629),
- „Hrabia Berg” (1630, Muzeum del Prado, Madryt),
- „Wenus z kuźni Wulkana” (1630 – 1632),
- „James Stuart, książę Richmond i Lennox” (1633 – 1634),
- „Robert Rich, drugi hrabia Warwick” (1634),
- „Portret Karola I ze stajennym i paziem” (około 1635, Luwr, Paryż),
- „Portret konny Karola I” (1638, National Gallery, Londyn),
- „Portret trzech najstarszych synów Karola I” (Drezno).
