Autobusy w Gdyni
Z Wikipedii
Gdynia posiada bardzo rozbudowany system komunikacji autobusowej, który dociera w wiele miejsc (także do innych miast). Istnieje 8 przewoźników świadczących usługi transportu autobusowego w Gdyni. Działają oni na zlecenie Zarządu Komunikacji Miejskiej w Gdyni.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Lata 1927/1928 były początkiem gdyńskiej komunikacji autobusowej, kiedy prywatna firma Wł. Szandrach i Czarnowski uruchomiła połączenie autobusowe z Oksywiem, a następnie w oparciu o uzyskaną od Senatu Wolnego Miasta Gdańska koncesję uruchomiła linię autobusową Gdynia – Sopot.
W 1929 r. utworzono spółkę akcyjną z ograniczoną odpowiedzialnością (Towarzystwo Komunikacji Automobilowej). Już we wrześniu tego roku TKA uruchomiło komunikację autobusową na terenie Gdyni.
1 stycznia 1930 r. Towarzystwo Komunikacji Automobilowej występuje już jako Miejskie Towarzystwo Komunikacyjne w Gdyni. Uruchomiono 3 linie autobusowe w relacjach Dworzec PKP – Oksywie, Port- Dworzec PKP – Oksywie oraz Gdynia – Orłowo – Sopot. Na terenie miasta nadal istniała firma Wł. Szandrach i Czarnowski, obsługująca linię Gdynia – Sopot.
Lata 1932-1934 okazały się trudne dla MTK. Było to spowodowane m.in. pogorszeniem się stanem taboru i zadłużeniem gospodarki przedsiębiorstwa. W tej sytuacji odszedł dyrektor Goldhar, a stanowisko to powierzono inż. Janowi Kaweckiemu. Postawił on z powrotem na nogi całe przedsiębiorstwo m.in. porozumiewając się z firmą Saurer, zmniejszając koszty eksploatacyjne oraz poprawiając stan techniczny taboru.
W 1935 r. MTK wykupiło majątek firmy Szandrach i Czarnowski, przejmując tabor (3 autobusy marki Komnick oraz Büssing).
W latach 1930–1937 komunikacja miejska w Gdyni wyraźnie się rozwinęła (wzrosła ilość linii autobusowych i ich długość, zwiększyła się częstotliwość kursowania).
W 1938 r. tabor przedsiębiorstwa składał się 31 autobusów. Było to 21 pojazdów marki GMC, 8 marki Saurer oraz 1 marki Bussing.
Tuż przed II wojną światową MTK Gdynia obsługiwało 14 linii autobusowych, posiadało 33 pojazdy (8 autobusów typu Saurer i 25 wozów GMC) oraz zatrudniało 140 pracowników.
W 1945 r. w zniszczonej przez wojnę Gdyni powstały Miejskie Zakłady Komunikacyjne. 10 lipca utworzono połączenia autobusowe z Gdańskiem, Chylonią, Oksywiem i Witominem.
Po wojnie rozpoczęto poszukiwanie i ściąganie rozrzuconych po całym mieście i okolicy autobusów. Te wyzwanie podjęła firma Braci Welz, pod nazwą "Autobaza". Sprowadzone na plac pojazdy były remontowane we własnym zakresie przez przyszłych kierowców.
W 1949 r. zmieniono nazwę przedsiębiorstwa. Powstało WPKGG, czyli Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Gdańsk – Gdynia.
Pod koniec 1953 r. w Gdyni istniało 6 linii autobusowych.
W latach 1956-1966 zaczęły wchodzić w skład taboru autobusowego nowe wozy typu Jelcz 272, jak również autobusy San H-25 oraz H-27.
W 1966 r. w Gdyni istniało 15 linii autobusowych.
Stan taboru autobusowego na koniec 1970 r. wynosił 89 pojazdów.
W latach 1970-1974 wydział WPK w Gdyni objął zasięgiem działania miasta Rumię, Redę, Sopot i gminę Kosakowo. Pod koniec 1974 r. WPK obsługiwało 38 linii oraz posiadało 182 autobusy.
1 stycznia 1975 r. na mocy decyzji Wojewody Gdańskiego nastąpiło połączenie przedsiębiorstw i zakładów komunikacji miejskiej działających na terenie województwa gdańskiego w jedno przedsiębiorstwo pod nazwą: Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Gdańsku.
W 1980 r. ZKM w Gdyni posiadało 239 autobusów. Dodatkowo w latach 1975–1980 uruchomiono 11 linii autobusowych.
Od 1981 r. na poprawę usług przewozowych ogromny wpływ miał fakt wprowadzenia do komunikacji miejskiej nowoczesnego oraz wielkopojemnego taboru (autobusy przegubowe typu Ikarus 280).
W latach 80. w związku z rozwojem oraz powstawaniem nowych dzielnic zmieniono trasy 15 linii oraz uruchomiono 8 nowych.
W 1982 r. przyrost taboru autobusowego i trolejbusowego spowodował, że warunki pracy zaplecza technicznego uległy znacznemu pogorszeniu.
W 1986 r. wprowadzono do eksploatacji pojazdy marki Jelcz M11.
Początek lat 90. okazał się trudnym okresem dla gdyńskiej komunikacji. MZK w Gdyni nie było w stanie samodzielnie przystosować się do wymogów gospodarki rynkowej. Ze względu na trudną sytuację ekonomiczną przedsiębiorstwa i brak dostaw nowego taboru nastąpiło znaczne zawężenie oferty przewozowej.
1 czerwca 1994 r. w związku z zakończeniem budowy nowej zajezdni autobusowej przy ul. Platynowej powołano Przedsiębiorstwo Komunikacji Autobusowej sp. z o.o.
1 sierpnia 1994 r. na podstawie pozostałego majątku MZK powołano Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej sp. z o.o. oraz Przedsiębiorstwo Naprawy Taboru Komunikacji Miejskiej sp. z o.o.
W 1995 r. została uchwalona strategia odtwarzania taboru, której pierwszy etap realizacji stanowiło zakupienie 60 niskopodłogowych autobusów jednoczłonowych Jelcz-Mercedes O405N2/M122.
[edytuj] Dawne autobusy
| Typ autobusu | Wprow. do eksploatacji |
|---|---|
| Chevrolet | 1927 r. |
| GMC | 1928 r. |
| Komnick | 1928 r. |
| Brockway | 1929 r. |
| Brockway Lux | 1929 r. |
| Brockway H | 1929 r. |
| Dodge | 1930 r. |
| Bussing-N.A.G. 30 | 1931 r. |
| Saurer BLDPL3 | 1931 r. |
| Saurer BLDP4 | 1932 r. |
| GMC T33 | 1936 r. |
| GMC T33H | 1936 r. |
| GMC T43 | 1938 r. |
| GMC F23 | 1938 r. |
| Bussing 400 | 1940 r. |
| Bussing 900 | 1941 r. |
| Bussing 400 Holzgasgenerator | 1944 r. |
| GMC CCKW353 | 1945 r. |
| Opel Blitz | 1946 r. |
| MAN 65KM | 1946 r. |
| Dodge T110 | 1947 r. |
| Mercedes-Benz L3000 | 1948 r. |
| Bussing D38 | 1949 r. |
| Mavag TR5 | 1950 r. |
| Fiat 666RN | 1950 r. |
| Star 52 | 1954 r. |
| San H01B | 1958 r. |
| Skoda-Karosa 706RTO | 1958 r. |
| Ikarus 601 | 1960 r. |
| San H25B/H27B | 1964 r. |
| Jelcz 272 Mex | 1965 r. |
| San H100 | 1968 r. |
| Jelcz AP021 | 1968 r. |
| Skoda-Karosa SM11 | 1971 r. |
| Jelcz 043 z przyczepą P-01 | 1975 r. |
| Autosan H9-35 | 1976 r. |
| Jelcz Berliet PR110 | 1977 r. |
| Ikarus 280 | 1981 r. |
| Ikarus 260 | 1983 r. |
| Jelcz M11 | 1986 r. |
| MAN SL200 | 1992 r. |
[edytuj] Linie
Długość tras autobusowych i midibusowych wynosi ok. 293.2 km. Istnieje 95 linii autobusowych, w tym:
| Rodzaj linii | Numery | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Specjalne | 500 | 510 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nocne | N1 | N10 | N20 | N30 | N40 | N94 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Pośpieszne | G | J | K | M | R | S | W | Z | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Darmowe | 01 | 02 | 03 | 05 | 06 | 07 | 08 | 09 | 012 | 050 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Zjazdowe | 700 | 720 | 730 | 740 | 750 | 759 | 760 | 770 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Zwykłe | 102 | 103 | 104 | 107 | 109 | 114 | 119 | 121 | 125 | 128 | 133 | 134 | 137 | 140 | 141 | 146 | 147 | 150 | 152 | 153 | 159 | |||||||||||||||||||||||||||||
| 160 | 163 | 170 | 173 | 180 | 182 | 190 | 193 | 194 | 196 | 197 | 198 | 204 | 209 | 228 | 240 | 241 | 282 | 296 | 309 | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Zwykłe (z wariantem) | 172/272 | 192/292 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Zwykłe (w Rumi) | 85 | 86 | 88 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Zwykłe (wyjeżdżające za granice Gdyni) | 105 | 144 | 145 | 146 | 165 | 171 | 177 | 181 | 185 | 187 | 191 | 244 | 288 | 365 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[edytuj] Przewoźnicy
W Gdyni na zlecenie Zarządu Komunikacji Miejskiej w Gdyni działa 8 przewoźników eksploatujących autobusy:
- PKS Gdańsk:
Numery taborowe: 1xxx
Adres: ul. Wałowa 19, 80-858 Gdańsk
Telefon: 058 301 33 29
Strona internetowa: http://www.pks.gdansk.pl
Numery taborowe: 2xxx
Adres: ul. Chwaszczyńska 169, 81-571 Gdynia
Telefon: 058 622 00 71
Strona internetowa: http://www.pkmgdynia.pl
Numery taborowe: 4xxx
Adres: ul. Hutnicza 1, 81-212 Gdynia
Telefon: 058 623 00 61
Strona internetowa: http://www.dunn-line.pl
- PKA Gdynia:
Numery taborowe: 5xxx
Adres: ul. Platynowa 19/21, 81-032 Gdynia
Telefon: 058 623 05 76
Strona internetowa: http://www.pkagdynia.pl
Numery taborowe: 6xxx
Adres: ul. Transportowa 1, 84-200 Wejherowo
Telefon: 058 672 24 84
Strona internetowa: http://www.pksw.pl
- Ornowski Travel Rumia:
Numery taborowe: 70xx
Adres: ul. Grunwaldzka 69, 84-230 Rumia
Telefon: 058 671 55 44
Strona internetowa: http://www.ornowski.pl
- P.A. "Gryf" Kartuzy:
Numery taborowe: 7xxx
Adres: Burchardztwo 181, 83-300 Kartuzy
Telefon: 058 681 06 04
Strona internetowa: http://www.gryfkartuzy.pl
- Architekton Sopot:
Numery taborowe: 802x
Adres: 81-825 Sopot
Telefon: 058 550 32 07
Strona internetowa: http://www.planetobus.gda.pl
[edytuj] Numeracja
Czterocyfrowy system numeracji autobusów spełnia następujące zadania:
- 1. Identyfikuje pojazd ze względu na właściciela (pierwsza cyfra):
- 1 - PKS Gdańsk
- 2 - PKM Gdynia
- 4 - Veolia Transport
- 5 - PKA Gdynia
- 6 - PKS Wejherowo
- 7 - Ornowski Travel oraz P.A. "Gryf"
- 8 - Architekton
- 2. Identyfikuje pojazd ze względu na jego rodzaj (druga cyfra):
- 0 - autobus niskopodłogowy o długości ok. 12 m.
- 1 - autobus niskopodłogowy o długości ok. 15 m.
- 2 - autobus niskopodłogowy o długości ok. 18 m.
- 3 - autobus średniopodłogowy o długości ok. 12 m.
- 4 - autobus średniopodłogowy o długości ok. 18 m.
- 7 - minibusy/midibusy średniopodłogowe o długości ok. 6/9m.
- 8 - minibusy/midibusy niskopodłogowe o długości ok. 6/9m.
- 3. Trzecia i czwarta cyfra porządkuje pojazdy wewnątrz przedsiębiorstwa.
[edytuj] Tabor
Trzon taboru autobusowego w Gdyni stanowią pojazdy Jelcz-Mercedes O405N/M122 w liczbie 60 sztuk. Sieć ZKM Gdynia posiada obecnie największy procent autobusów niskopodłogowych w Polsce. Przodownikiem w kwestii wymiany taboru autobusowego jest PKA Gdynia oraz PKS Wejherowo. Średni wiek taboru autobusowego to 10 lat, a midibusów 15 lat.
W Gdyni można też czasem zobaczyć zabytkowy autobus Mercedes O305 z 1974 r. Jest to obecnie najstarszy eksploatowany liniowo autobus w Polsce.
[edytuj] Ciekawostki
- Całkowita długość tras autobusowych i midibusowych wynosi ok. 293,2 km.
- Najdłuższą linią autobusową w sieci ZKM Gdynia jest linia Z. Pokonuje ona w jednym kursie w jednym kierunku odległość 31,113 km, natomiast w sezonie letnim 36,065 km.
- Najkrótszą linią autobusową w sieci ZKM Gdynia jest linia 06. W ciągu jednego kursu pokonuje odległość ok. 2,5 km.
