Gdynia
Z Wikipedii
Współrzędne: 54°30' N 018°32' E
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gdynia (kasz. Gdiniô, niem. Gdingen, ros. Гдыня) jest portowym miastem nadmorskim położonym nad odnogą Morza Bałtyckiego, Zatoką Gdańską w województwie pomorskim, wchodzące w skład Trójmiasta (wraz z Gdańskiem i Sopotem). Szerzej, (również z Pruszczem Gdańskim, Redą, Rumią i Wejherowem) jest elementem aglomeracji gdańskiej.
Otrzymała prawa miejskie w 1926 roku, jest jednym z najmłodszych polskich miast. Impulsem do rozwoju miasta była budowa portu, który zbudowano w celu zapewnienia Polsce morskiego okna na świat wobec niepewnej sytuacji w Wolnym Mieście Gdańsk.
[edytuj] Dzielnice
Uchwalona 8 marca 1990 ustawa o samorządzie terytorialnym przywróciła po 40-letniej przerwie administrację samorządową na poziomie gminy. W tej samej ustawie, w art. 5 przewidziano również tworzenie jednostek pomocniczych – dzielnic, osiedli, sołectw. Gdynia jako jedno z pierwszych miast w Polsce skorzystała z tej możliwości, wprowadzając 8 maja 1991 do Statutu Miasta podział na 13 dzielnic: Śródmieście, Redłowo-Wzgórze Św. Maksymiliana, Orłowo-Mały Kack, Wielki Kack-Karwiny, Chwarzno-Wiczlino, Witomino, Działki Leśne, Grabówek-Leszczynki, Chylonia, Pustki Cisowskie-Demptowo, Cisowa, Obłuże, Oksywie-Babie Doły. Półtora roku później (9 grudnia 1992) Rada Miasta wprowadzając zmiany w Statucie podzieliła niektóre z dzielnic na mniejsze jednostki. Na przykład Śródmieście przekształcono w trzy odrębne dzielnice; Śródmieście Centrum, Śródmieście Kamienną Górę oraz Śródmieście Port. W wyniku tych podziałów liczba dzielnic w Gdyni wzrosła do 24. Kolejne, dwukrotne zmiany nastąpiły w 1998 w kwietniu połączono dotychczasowe dzielnice Chylonia i Chylonia Nowa w dzielnicę Chylonia, zaś w grudniu dzielnicę Port, która zajmowała duży obszar, ale była zamieszkana przez niewiele ponad 100 mieszkańców włączono do dzielnicy Śródmieście. W rezultacie tych ostatnich zmian liczba dzielnic zmniejszyła się do 22. Obecny kształt dzielnic jest przede wszystkim odzwierciedleniem tradycyjnych podziałów. Z tego powodu pojawiają się duże dysproporcje pomiędzy wielkością dzielnic zarówno pod względem powierzchni jak i liczby mieszkańców. Największą dziś dzielnicę – Chylonię zamieszkuje prawie 28.000 osób, gdy najmniejsza – Babie Doły liczy zaledwie 2.500 mieszkańców. Z kolei największy obszar zajmuje dzielnica Chwarzno-Wiczlino – 27,92 km², która jest aż 44 razy większa od najmniejszej Kamiennej Góry (0,63 km²).
- Babie Doły
- Chwarzno-Wiczlino
- Chylonia
- Cisowa
- Działki Leśne
- Dąbrowa
- Grabówek
- Kamienna Góra
- Karwiny
- Leszczynki
- Mały Kack
- Obłuże
- Oksywie
- Orłowo
- Pogórze
- Pustki Cisowskie-Demptowo
- Redłowo
- Śródmieście
- Wielki Kack
- Witomino-Radiostacja
- Witomino-Leśniczówka
- Wzgórze Św. Maksymiliana
[edytuj] Gospodarka
[edytuj] Gospodarka morska
W Gdyni znajduje się 3. pod względem przeładunków port morski w Polsce (Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A.). Jego specjalizacją są przeładunki kontenerów, jednak uchodzi on za najbardziej wszechstronny z portów na polskim wybrzeżu.
Gdynia jest siedzibą wielu firm z branży gospodarki morskiej - stoczni (Stocznia Gdynia SA, Stocznia Marynarki Wojennej), armatorów (Polskie Linie Oceaniczne), agencji żeglugowych, firm brokerskich i spedycyjnych, oraz wielu innych.
[edytuj] Przemysł
Ponadto w Gdyni siedziby mają zakłady przemysłu spożywczego (w tym przetwórstwa rybnego), elektronicznego (produkcja sprzętu radiowego nadawczo-odbiorczego przez Zakłady Radiowe RADMOR SA).
[edytuj] Usługi
W Gdyni mają swe siedziby takie spółki, jak Nordea Bank Polska, Prokom Investments, Prokom Software S.A, Multimedia Polska, Vectra S.A.
[edytuj] Edukacja
- Akademia Marynarki Wojennej
- Akademia Morska w Gdyni
- Pomorska Wyższa Szkoła Humanistyczna
- Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu w Gdyni im. Eugeniusza Kwiatkowskiego
- Wyższa Szkoła Komunikacji Społecznej
- Wyższa Szkoła Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych i Politycznych
- Uniwersytet Gdański – Wydział Biologii, Geografii i Oceanologii
[edytuj] Turystyka
Gdynia posiada rozległe nadmorskie tereny spacerowe - praktycznie w zasięgu 15 minut piechotą od dworca. Przede wszystkim, jest to Molo Południowe - cumują tam jednostki muzealne - niszczyciel ORP Błyskawica oraz żaglowiec Dar Pomorza. Na Molu Południowym znajduje się także Akwarium Gdyńskie. Z Mola Południowego do Helu, Jastarni, Gdańska, Sopotu i Kaliningradu pływają także statki białej floty (w tym tramwaj wodny do Helu i Jastarni). W gdyńskiej marinie prowadzone są liczne szkolenia żeglarskie, można także czarterować jachty. Infrastruktura jest przyzwoita, choć mogłaby być lepsza.
Ulubione trasy spacerowe mieszkańców to Bulwar nadmorski oraz kilka kilometrów piaszczystych plaż, które ciągną się do Sopotu i dalej do Gdańska. Niewątpliwym atutem Gdyni jest duża ilość lasów i zieleni oraz interesujący pagórkowaty krajobraz. Nie można zapomnieć o klifowym wybrzeżu w okolicy Orłowa i bardzo przyjemnych terenach leśnych i parkowych w tej dzielnicy. Warto także wybrać się do portu - przy Nabrzeżu Francuskim, gdzie stawały polskie transatlantyki, w sezonie cumują duże wycieczkowce. Okolice Kapitanatu Portu są dostępne dla każdego. Z Nabrzeża Pilotowego można obserwować wchodzące i wychodzące statki oraz rzucić okiem na port wojenny na Oksywiu.
Panoramę Gdyni podziwiać można z Kamiennej Góry, która jest bardzo ładną dzielnicą willowo-parkową. W północnej części miasta - w dzielnicy Babie Doły, przy brzegu, znajdują się ruiny niemieckiej torpedowni (druga torpedownia na Oksywiu należy do Marynarki Wojennej). Do niedawna kąpiel w morzu w Gdyni groziła komplikacjami dermatologicznymi, w ostatnich latach jednak sytuacja się poprawiła i można pływać bez obaw (o ile nie ma sinic).
Gdynia jest dobrze skomunikowana z resztą Trójmiasta - kolejką SKM z Gdyni Głównej jedzie się - do Sopotu 10 minut, a do Gdańska pół godziny. Gdynia posiada stale rozbudowującą się sieć trolejbusową, co w skali polskiej jest obecnie rzadkością.
Gdynia jest dosyć młodym miastem, nie posiada wielu zabytków. Najstarszym budynkiem jest XIII-wieczny kościół pw. św. Michała Archanioła na Oksywiu.
Warto również wspomnieć o XVIII-wiecznym neogotyckim zespole dworkowo-pałacowym na ulicy Folwarcznej w Małym Kacku, przebudowany w XIX, obecnie pełni funkcje liceum, oraz drugim w Gdyni Kolibkach. Pierwsze wzmianki o posiadłości w Orłowie datują się na XIII, obecny pałac ze stajnią został zbudowany w pierwszej połowie XVIII wieku.
Większość zabytków miasta pochodzi z okresu międzywojennego - wystarczy wspomnieć główną ulicę miasta - Świętojańską, czy też 10 lutego.
[edytuj] Edukacja
W Gdyni jest 35 szkół podstawowych, 31 gimnazjów, 47 szkół średnich (33 licea i 14 szkół zawodowych). Srednia zdanych matur w gdyńskich liceach to 96,3%[1]
[edytuj] Kultura
[edytuj] Muzea
- Akwarium Gdyńskie (dawniej Muzeum Oceanograficzne i Akwarium Morskie w Gdyni) – Skwer Kościuszki
- Aleja statków pasażerskich – Skwer Kościuszki
- Dar Pomorza (Biała Fregata) statek-muzeum – Skwer Kościuszki
- Muzeum Baśni Kaszubskiej – al. Zwycięstwa 36/108
- Muzeum Inkluzji w Bursztynie – Uniwersytet Gdański, Wydz. OGiB, al. Piłsudskiego 46
- Muzeum Miasta Gdyni – ul. Starowiejska 30
- Muzeum Marynarki Wojennej – ul. Sędzickiego 3
- Muzeum Współczesnego Pomorskiego Rękodzieła Marynistycznego – Centrum Gemini, ul. Waszyngtona 21, Skwer Kościuszki
- Dom Żeromskiego w Orłowie – ul. Orłowska 6
- Skansen w Redłowie; zalążek
- ORP Błyskawica okręt-muzeum – Skwer Kościuszki; wcześniej (w latach 1960-1976)funkcję muzeum pełnił ORP Burza
- Pomorski Park Naukowo-Technologiczny – Park otwarty w 2006 na Alei Zwycięstwa. Otwarcie eksperymentatorium planowane jest na rok 2007
[edytuj] Teatry
- Teatr Miejski im. Witolda Gombrowicza
- Teatr Muzyczny im. Danuty Baduszkowej
[edytuj] Kina
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: Kina w Gdyni.
- multipleks kinowy SilverScreen
[edytuj] Media
- Telewizja Tele-Top
- Radio Eska Nord
- Radio Hello
[edytuj] Instytucje i jednostki wojskowe
- Dowództwo Marynarki Wojennej
- Centrum Operacji Morskich
- 3. Flotylla Okrętów
- Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej
- 1. Morski Pułk Strzelców
- 65. Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej
- 6. Ośrodek Radioelektroniczny
- 1. Centrum Koordynacji Operacji Powietrznych
- Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej
- Zespół Informatyki Marynarki Wojennej
- Akademia Marynarki Wojennej
- Ośrodek Szkolenia Nurków i Płetwonurków Wojska Polskiego
- Ośrodek Szkolenia Żeglarskiego Marynarki Wojennej (Jacht Klub Marynarki Wojennej "Kotwica")
- Centralna Składnica Marynarki Wojennej
- Komenda Garnizonu
- Wojskowa Komenda Uzupełnień
- Rejonowy Zarząd Infrastruktury
- Oddział Rejonowy Wojskowej Agencji Mieszkaniowej
- Morski Oddział Terenowy Agencji Mienia Wojskowego
- Archiwum Marynarki Wojennej
- Muzeum Marynarki Wojennej
- Klub Marynarki Wojennej "Riwiera"
- 1 Wojskowy Ośrodek Metrologii
[edytuj] Przestępczość
Ta sekcja wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać odnośniki do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
W 2005 zarejestrowano w Gdyni 11,0 tys. przestępstw – o 5,2 tys. przestępstw (tj. o 32,1%) mniej niż w 2004, co może wskazywać na poprawę stanu bezpieczeństwa w Gdyni.
Dane porównawcze obrazujące liczbę przestępstw i kradzieży samochodów w stosunku do liczby mieszkańców Gdańska, Sopotu i Gdyni wskazują, że w dalszym ciągu utrzymuje się korzystna tendencja, według której Gdynia jest najbezpieczniejszym miastem na tle Trójmiasta.
Większość gdyńskich przestępstw została popełniona w Chyloni. Notowane są tu częste przypadki kradzieży czy pobicia. Do niebezpiecznych dzielnic zalicza się też Obłuże oraz Oksywie, a także Śródmieście i Wzgórze Świętego Maksymiliana.
[edytuj] Sport
- Arka Gdynia – męska drużyna piłkarska, Puchar Polski: 1979, 2.liga w sezonie 2003/2004 i 2004/2005, 1.liga w sezonie 2005/2006 i 2006/2007
- Arka Gdynia (rugby) – męska drużyna rugby (1.liga w sezonie 2003/2004)
- Bałtyk Gdynia – klub piłkarski, obecnie IV liga
- KS Łączpol Gdynia – żeński zespół piłki ręcznej (1.liga w sezonie 2003/2004)
- Lotos VBW Clima Gdynia – żeński zespół koszykówki, mistrz Polski 2004 w Sharp Torell Basket Liga
- YKP Gdynia – klub żeglarski (pierwsze miejsce drużynowo w 2003, 2004 roku)
- Kager Gdynia – męski klub koszykówki – 1 liga
- Opty Gdynia – judo
- UKJ Viking Gdymia - judo
- WKS Flota Gdynia
Nauta Gdynia (Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej "Nauta Gdynia") – klub piłkarski założony w 1983, występujący w niższych ligach piłkarskich okręgu gdańskiego. Klub powstał z inicjatywy braci Jerzego i Andrzeja Kwidzyńskich i opierał się na bazie pracowników Stoczniowego Zakładu Transportu Samochodowego. Blisko drużyny przez cały okres istnienia klubu był jej prezes oraz kierownik Wiesław Grota. Przez wiele lat o obliczu zespołu decydowali bracia: Stefan i Marian Rozengart oraz Krzysztof i Sławomir Wiśniewscy. Sezon 2000/2001 zakończył się sukcesem w postaci awansu Nauty do V ligi, który to awans był wkładem w obchody 75-lecia Stoczni Remontowej "Nauta" SA. Sezon 2002/2003 klub zakończył na 5 miejscu w rozgrywkach V ligi, co było jego największym sukcesem. W przerwie zimowej sezonu 2003/2004, na skutek braku finansowego zaplecza, zespół wycofał się z rozgrywek i został rozwiązany. Drużyna Nauty swoje mecze rozgrywała na boisku Ogniska TKKF Checz w Gdyni Chyloni. Brak własnego boiska oraz zaplecza finansowego, w sposób zasadniczy uniemożliwiało założenie drużyn młodzieżowych oraz utrudniało funkcjonowanie drużyny. Przez drużynę Nauty przewinęło się wielu znanych na Wybrzeżu zawodników i wychowanków Arki bądź Bałtyku Gdynia, m.in. wieloletni trener zespołu Zbigniew Bieliński oraz ostatni trener Tomasz Kożuchowski, a także zawodnicy Mirosław Bartlewski, Radosław Kasprzak, Roman Tomaszewicz, Grzegorz Janzen, Waldemar Stanik, Ireneusz Michalik i Zbigniew Figura.
[edytuj] Chronologia historyczna
- 1209 – pierwsza informacja o wsi, podarowanej zakonowi norbertanek z Żukowa przez Mściwoja I
- początek XIV w. – własność oliwskich cystersów
- 1253 – wzmianka o wsi, wymienionej z nazwy (zapisana jako Gdina)
- 1308 – wieś opanowana przez Krzyżaków
- 1466 – na mocy II pokoju toruńskiego wraca z rąk Krzyżaków do Polski
- od 1772 – pod zaborem pruskim
- 1870 – uruchomienie linii kolejowej z Gdańska przez Gdynię do Szczecina
- 1904 – kąpielisko morskie
- 1910 – budowa przystani rybackiej
- 1921 – rozpoczęcie budowy portu i miasta
- 1922 – s/s Gdynia, pierwszy pełnomorski statek z Gdynią jako portem macierzystym
- 1923
- 29 kwietnia – wyświęcenie mola i otwarcie "tymczasowego portu wojennego i schroniska dla rybaków"
- 13 sierpnia – do portu zawinął pierwszy oceaniczny statek – francuski SS Kentucky
- 10 lutego 1926 – uzyskanie praw miejskich
- 1927 – uruchomienie komunikacji miejskiej
- 1931 – Instytut Bałtycki w Toruniu otwiera oddział w Gdyni
- 31 lipca 1932 – po raz pierwszy w Gdyni zorganizowano Święto Morza
- 1 maja 1935 – uruchomienie portu lotniczego Gdyni w Rumi
- 28 sierpnia 1938 – położono stępkę pod SS Olza; pierwszy budowany w Polsce statek pełnomorski
- 1939 – obrona Gdyni i Kępy Oksywskiej pod dowództwem płk. Stanisława Dąbka
- 1939-45 – Niemcy zmieniają nazwę na Gotenhafen (wcześniej wioska nosiła także niemiecką nazwę Gdingen)
- ośrodek konspiracji Armii Krajowej, tajnego Hufca Harcerzy, Tajnej Organizacji Wojskowej i TOW "Gryf Pomorski"
- okres wojny miasto przetrwało niemal nietknięte, natomiast port został doszczętnie zniszczony i zablokowany wrakami
- 1945
- 16 lipca – wpłynął pierwszy statek po zakończeniu wojny
- 21 września – do portu zawinął pierwszy wracający z wojny polski statek s/s Kraków
- 26 czerwca 1960 – udostępnienie muzeum ORP Burza do zwiedzania
- 1970 – strajki i demonstracje robotników (Pomnik Ofiar Grudnia 1970)
- 1974 – – zlot żaglowców (regaty Cutty Sark Tall Ships' Races – Operacja Żagiel)
- 1 maja 1976 – otwarcie okrętu muzeum ORP Błyskawica przy Skwerze Kościuszki.
- 1979 – Zdobycie piłkarskiego Pucharu Polski przez klub Arka Gdynia
- 1980 – strajki (Solidarność)
- 7-10 sierpnia 1992 – zlot żaglowców (regaty Cutty Sark Tall Ships' Races – Operacja Żagiel)
- 19-22 lipca 2003 – zlot żaglowców (regaty Cutty Sark Tall Ships' Races – Operacja Żagiel)
- 26 maja 2004 – do Nadbrzeża Francuskiego w gdyńskim porcie cumuje wycieczkowiec Grand Princess, największa w historii portu jednostka (ponad 100 tys. jednostek tonażu)
- 10 maja 2006 – wmurowanie kamienia węgielnego pod Sea Towers – najwyższego (139m|118m) budynku w północnej Polsce.
- 19-20 maja 2006 – odbył się I Gdyński Festiwal Kultury Afrobrazylijskiej.
- 17 czerwca 2006 – oficjalne otwarcie kolejnego w Gdyni terminalu kontenerowego 'Gdynia Container Terminal'
[edytuj] Wybitni obywatele miasta
- Antoni Abraham – król Kaszubów, obrońca polskości Pomorza
- Danuta Baduszkowa – reżyser teatralny, budowniczy nowego Teatru Muzycznego w Gdyni
- Karol Olgierd Borchardt – kapitan żeglugi wielkiej, wykładowca Wyższej Szkoły Morskiej, marynista i pisarz, uczestnik II wojny światowej
- Maciej Brzeski – wiceprezydent Gdyni
- Franciszka Cegielska – prezydent Gdyni, a także (między innymi) delegatka do Rady Europy, przewodnicząca Sejmiku Wojewódzkiego, minister zdrowia
- Stanisław Dąbek – polski pułkownik, dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża podczas kampanii wrześniowej
- Kazimierz Demel – biolog, pionier polskich badań na morzu, twórca polskiej oceanografii biologicznej
- Iwo Gall – reżyser, pedagog, twórca teatralny
- Henryk Giełdzik – pionier okrętownictwa, twórca pierwszego okrętowego biura projektowego, projektant pierwszych statków polskiej konstrukcji, polski przedstawiciel "Bureau Veritas".
- Karolina Gumos – mezzosopranistka, solistka Komische Oper w Berlinie
- Hilary Jastak – przyjaciel i pierwszy kapelan "Solidarności", charyzmatyczny duchowny, wielokrotnie odznaczany
- Kazimierz Jurkiewicz – kapitan żeglugi wielkiej, 32 lata przepracował na "Darze Pomorza"
- Augustyn Krauze – pierwszy burmistrz miasta Gdyni
- Eugeniusz Kwiatkowski – budowniczy miasta Gdyni, minister przemysłu i handlu, wicepremier i minister skarbu
- Konstanty Matyjewicz-Maciejewicz – kapitan żeglugi wielkiej, ostatni komendant "Lwowa" i pierwszy "Daru Pomorza", Kapitan Kapitanów
- Witold Mężnicki – dziennikarz i księgarz
- Marian Mokwa – artysta-malarz, marynista
- Kazimierz Ostrowski – wybitny Polski artysta-malarz XX Wieku
- Gustaw Orlicz-Dreszer – generał dywizji, inspektor obrony powietrznej, prezes Zarządu Głównego Ligi Morskiej i Kolonialnej
- Bolesław Polkowski – ekonomista, autor pierwszych roczników statystycznych Gdyni
- Włodzimierz Prochaska – pierwszy dyplomowany architekt Gdyni
- Jan Radtke – pierwszy wójt Gdyni
- Teresa Remiszewska – jachtowy kapitan żeglugi wielkiej, prekursorka samotnego kobiecego żeglarstwa w Polsce
- Bolesław Romanowski – komandor, dowódca okrętów podwodnych, zastępca komendanta Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej ds. okrętów szkolnych i praktyki morskiej, kapitan "Zawiszy Czarnego", uczestnik II wojny światowej
- Julian Rummel – inżynier budowy okrętów, pionier idei Gdyni, organizator i pierwszy dyrektor "Żeglugi Polskiej"
- Juliusz Sieradzki – jachtowy kapitan żeglugi wielkiej, olimpijczyk, trener i wychowawca polskich żeglarzy, konstruktor jachtów
- Franciszek Sokół – komisaryczny zarządca Gdyni
- Mamert Stankiewicz – kapitan żeglugi wielkiej, publicysta, komendant "Lwowa", "Znaczy Kapitan"
- Antoni Suchanek – artysta-malarz, wybitny marynista
- Józef Szamocki – polski duchowny, biskup
- Wojciech Szczurek – prezydent miasta od 1998
- Jan Śmidowicz – inżynier, specjalista budownictwa wodnego
- Leonid Teliga – żeglarz, lotnik, dziennikarz, pisarz, pierwszy Polak, który samotnie opłynął świat
- Józef Unrug – wiceadmirał, podwodniak, wieloletni dowódca Floty i Obszaru Nadmorskiego, uczestnik I wojny światowej i II wojny światowej
- Tadeusz Wenda – projektant i budowniczy portu morskiego
- Mariusz Zaruski – generał kawalerii, żeglarz, marynarz, taternik, pisarz i poeta
- Teofil Zegarski – filozof, pedagog, twórca pierwszej gdyńskiej szkoły średniej
- Stefan Żeromski – prozaik, dramatopisarz, publicysta
[edytuj] Baseny portowe (kolejno od południa)
- Basen Jachtowy im. Zaruskiego
- Awanport
- Basen I (Basen Prezydenta Ignacego Mościckiego)
- Basen II (Basen inż. Wendy)
- Basen III (Basen Węglowy)
- Port wewnętrzny
- Basen IV (Basen marsz. Piłsudskiego)
- Basen V (Basen min. Kwiatkowskiego)
- Basen VI
- Basen VII
- Basen VIII
- Basen IX (Stocznia Marynarki Wojennej)
- Awanport
- Basen X (port wojenny)
- Basen XI (port wojenny)
- Basen XII (przy nasadzie mola - obecnie nieistniejący)
[edytuj] Współpraca międzynarodowa
Miasta partnerskie Gdyni:
- Plymouth, Anglia
- Kilonia, Niemcy
- Aalborg, Dania
- Kotka, Finlandia
- Karlskrona, Szwecja
- Brooklyn (Nowy Jork), Stany Zjednoczone
- Kristiansand, Norwegia
- Kłajpeda, Litwa
- Baranowicze, Białoruś
- Seattle, Stany Zjednoczone
- Kaliningrad, Rosja
- Liepaja, Łotwa
- Kunda, Estonia
- Haikou, Chińska Republika Ludowa
[edytuj] Komunikacja
[edytuj] Komunikacja miejska
Pierwszą linię autobusową uruchomiono w 1927 na trasie centrum miasta – Oksywie, kolejną – do Sopotu. W 1930 powstało Miejskie Towarzystwo Komunikacyjne w Gdyni. W 1943 zbudowano pierwszą linię trolejbusową – do Chyloni. W okresie okupacji komunikacją miejską w Gdyni zajmowali się przewoźnicy z Gdańska. Po II wojnie światowej przez wiele lat komunikację w Gdyni prowadziło Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Gdańsk-Gdynia. Od 1992 całością zarządza Zarząd Komunikacji Miejskiej, zaś przewozy realizują trzy przedsiębiorstwa komunalne: Przedsiębiorstwo Komunikacji Autobusowej, Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej oraz Przedsiębiorstwo Komunikacji Trolejbusowej oraz szereg innych wykonawców, wyłanianych w drodze przetargów.
[edytuj] Transport kolejowy
- 1870 – uruchomienie linii kolejowej Słupsk-Gdynia-Gdańsk, inwestor: Berlińsko-Szczecińskie Towarzystwo Kolejowe (Berlin-Stetiner Eisenbahn Gesellschaft)
- 1898 – linii (Gdynia)-Reda-Puck, 1903 – przedłużenie jej do Swarzewa, 1922 – na Hel
- 1921 – linii Gdynia-Kokoszki mające skomunikowanie z Kartuzami, Kościerzyną, Chojnicami i Bydgoszczą; później dokonano korekty trasy
- 1926 – otwarcie dworca kolejowego
- 1929 – uruchomienie Parowozowni w Gdyni-Grabówku
- 1930 – otwarcie linii Gdynia-Bydgoszcz, inwestor: Francusko-Polskie Towarzystwo Kolejowe, oraz otwarcie stacji Gdynia-Chylonia
- 1935 – otwarcie stacji Gdynia-Orłowo
- 1937 – uruchomienie linii Gdynia-Oksywie
- 1953 – elektryfikacja linii SKM Sopot-Gdynia oraz zbudowanie siedziby Elektrowozowni Gdynia-Chylonia, obecnie obiekt stanowi zaplecze warsztatowe spółki PKP Przewozy Regionalne w Gdyni-Leszczynkach
- 1957 – elektryfikacja linii Gdynia-Wejherowo, otwarcie obecnego dworca Gdynia Główna
- 1975-1983 w Gdyni miała swoją siedzibę Dyrekcja Rejonowa Kolei Państwowych, zarządzająca terytorialną infrastrukturą kolejową woj. Gdańskiego
- 1985 – elektryfikacja linii Warszawa-Gdynia
- 1988 – otwarcie kompleksu obiektów Elektrowozowni dla SKM w Gdyni-Cisowej
- 1989 – elektryfikacja linii Szczecin-Gdynia, oddanie do użytku Hali Napraw w Wagonowni Gdynia-Grabówek
- 2001 – powołanie PKP SKM w Trójmieście Sp. z o.o.
- 2006 – podjęcie prac nad modernizacją dworca
Na PKP wielokrotnie przeprowadzano różnego rodzaju reorganizacje. Obecnie w Gdyni swoją siedzibę mają następujące jednostki kolejowe:
- Szybka Kolej Miejska w Trójmieście, z siedzibą w Gdyni-Cisowej (d. elektrowozownia)
- Zakład Taboru spółki PKP Cargo, z siedzibą w Gdyni-Grabówku (dawne lokomotywownia i wagonownia wagonów towarowych)
- Pomorski Zakład Przewozów Regionalnych spółki PKP Przewozy Regionalne (d. stacje pasażerskie i wagonownia wagonów osobowych)
- Zakład Przewozów Towarowych spółki PKP Cargo, z siedzibą w Gdyni-Porcie (d. stacje towarowe)
- Zakład Linii Kolejowych spółki PKP Polskie Linie Kolejowe, z siedzibą w Gdyni-Stoczni (d. służba drogowa)
- Zakład spółki PKP Intercity, z siedzibą w Gdyni-Leszczynkach (zarządzający taborem wydzielonym z d. wagonowni).
[edytuj] Ciekawostki kolejowe
- Bana
- Kaszubski Ekspres – nieczynna już krótka linia wąskotorowa z Oksywia na Babie Doły
- pociąg retro Costerina ciągnięty przez parowóz na trasie Gdynia – Kościerzyna – Gdynia połączony ze zwiedzaniem skansenu parowozów (kursuje w wybrane weekendy wakacji)
- Słoneczny – najtańszy pociąg na trasie Warszawa – Gdynia obsługiwany przez Koleje Mazowieckie, Sp. z o.o.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Komunikacja lotnicza
Od 1919 Gdynię obsługiwało lotnisko w Gdańsku-Wrzeszczu. W 1935 powstał port lotniczy Gdynia z siedzibą w Rumi. W latach powojennych ponownie korzystano z lotniska w Gdańsku-Wrzeszczu. W 1974 oddano do użytku nowy port lotniczy w Gdańsku-Rębiechowie, którego gdyńskie władze samorządowe są współudziałowcem. Istnieje koncepcja przeznaczenia na cele cywilne dotychczasowego lotniska Marynarki Wojennej w Gdyni-Babich Dołach. W tym celu 2006 podpisano list intencyjny, którego sygnatariuszem zostali prezydent miasta, dowódca Marynarki Wojennej oraz prezes portu lotniczego w Gdańsku-Rębiechowie.
[edytuj] Drogi krajowe
[edytuj] Imię nosiły, lub noszą
- Gdynia – statek wycieczkowy
- ORP Gdynia
- M/V Gdynia – kontenerowiec, własność szczecińskiego armatora Euroafrica. Obecnie jednostka pływa pod nazwa M/V Topaz.
[edytuj] Zobacz też
- Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni
- Porty nad Morzem Bałtyckim
- Okręg wyborczy Gdynia
- Komunalny Związek Gmin "Dolina Redy i Chylonki"
- Sea Towers
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy i zdjęcia satelitarne:
Miasta na prawach powiatu: Gdańsk | Gdynia | Słupsk | Sopot
Powiaty: bytowski | chojnicki | człuchowski | gdański | kartuski | kościerski | kwidzyński | lęborski | malborski | nowodworski | pucki | słupski | starogardzki | sztumski | tczewski | wejherowski