Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Web Analytics
Cookie Policy Terms and Conditions Benin - Wikipedia, wolna encyklopedia

Benin

Z Wikipedii

Ujednoznacznienie
Ten artykuł dotyczy państwa Benin. Zobacz też: Benin City - miasto w Nigerii.

Benin (do 1975 pod nazwą Dahomej) – państwo w Afryce nad Zatoką Gwinejską. Graniczy z Burkina Faso, Nigrem, Nigerią i Togo.

République du Bénin
Flaga
Godło
Flaga Beninu Godło Beninu
Dewiza: (fr.) Fraternité, Justice, Travail
(Braterstwo, Sprawiedliwość, Praca)
Położenie Beninu
Język urzędowy francuski
Stolica Porto-Novo¹
Ustrój polityczny republika
Głowa państwa prezydent
Yayi Boni
Szef rządu prezydent
Yayi Boni
Powierzchnia
 • całkowita
 • wody śródlądowe
99. na świecie
112 620 km²
1,8%
Liczba ludności
 • całkowita (2005)
 • gęstość zaludnienia
93. na świecie
7 649 360
68 osób/km²
Niepodległość od Francji
1 sierpnia 1960
Jednostka monetarna frank CFA (XOF)
Strefa czasowa UTC +1
Hymn państwowy L'Aube Nouvelle
Kod ISO 3166 BJ
Domena internetowa .bj
Kod samochodowy DY
Kod telefoniczny +229
Mapa Beninu
¹ Siedziba władz to Kotonu

Spis treści

[edytuj] Historia

Kalendarium:

XII-XIII wiek
Adża przybywają na tereny obecnego Beninu i mieszają się z tubylcami, tak powstają ludy Fonowie
XVII wiek
na południe królestwa Fonów przybywają Europejczycy; handel niewolnikami
1800-1850
król Dezo z Dahomeju atakuje ziemie Jorubów (na wschodzie) dla zdobycia niewolników
1892-1894
wojna francusko-dahomejska; niepodległy Dahomej
1899
Dahomej prowincją Francuskiej Afryki Zachodniej
1960
niepodległość Dahomeju oraz przyjęcie do ONZ
1972
płk Mathieu Kérékou na czele rządu wojskowych wprowadza zasady "naukowego socjalizmu"
1975
zmiana nazwy kraju na Benin
1989
odejście od zasad marksizmu-leninizmu i gospodarki planowanej centralnie
1990
powrót do wielopartyjności; uchwalenie nowej konstytucji
1991
pierwsze wolne wybory; Nicéphore Soglo zostaje prezydentem Beninu; wprowadzenie gospodarki wolnorynkowej
1996
Mathieu Kérékou minimalną ilością głosów wygrywa wybory prezydenckie (opozycja zarzuca mu sfałszowanie wyników)
2006
Mathieu Kérékou decyduje się opuścić swoje stanowisko, wybory prezydenckie wygrywa Yayi Boni.

[edytuj] Podział administracyjny

Kraj podzielony jest na 12 departamentów. Do 1999 było ich 6.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Podział administracyjny Beninu

[edytuj] Geografia

Północną część kraju pokrywa sawanna z akacjami i baobabami, natomiast na wybrzeżu rosną namorzyny. Wewnątrz kraju występują lasy suche, okresowo zrzucające liście. Zdrzają się również enkalwy wilgotnych, wiecznie zielonych lasów. Piękne parki krajobrazowe tj. Arly i Pendjari, rezerwaty dzikich zwierząt reprezentowane przez takie gatunki jak m.in. lamparty, antylopy, słonie, hieny i wiele gatunków małp, stanowią dużą atrakcję turystyczną.

[edytuj] Miasta

10 największych miast kraju:

  • Kotonu - 680 000
  • Abomey-Calavi - 359 500
  • Porto-Novo - 230 100
  • Djougou - 195 500
  • Natitingou - 178 350
  • Parakou - 158 500
  • Bohicon - 120 900
  • Kandi - 105 900
  • Lokossa - 83 700
  • Ouidah - 81 700

[edytuj] Gospodarka

Benin to kraj rolniczy z przewagą gospodarstw karłowatych. Uprawy dające produkty eksportowe - olej palmowy i kakao - prowadzi się w wilgotniejszej, gęściej zaludnionej części południowej państwa. Miasto Kotonu jest portem i ośrodkiem przemysłowym.

[edytuj] Demografia

Podstawowe informacje o demografii (do uzupełnienia)

[edytuj] Kultura

[edytuj] Sztuka Beninu

Benin zasłynął przede wszystkim z niezwykle pięknych brązów (w rzeczywitości zwykle są to wyroby z mosiądzu - mimo utartej w historii sztuki nazwy) oraz rzeźb i masek z kości słoniowej. Dzieła te powstawały między XV a XIX wiekiem. Wytwory z Beninu cechuje nadzwyczajna precyzja wykonania (tamtejsze odlewy z brązu są niezwykle cienkie - ok. 2 mm grubości - i realistyczne; wykonywane były techniką traconego wosku).

Brązy z Beninu to przede wszystkim bardzo realistyczne głowy, które zapewne spełniały funkcję komemoratywną (przedstawiały m.in. królów) oraz płytki, dokumentujące ważne wydarzenia historyczne z historii Beninu. Wyroby z kości słoniowej zaczęły pojawiać się między XVI-XVIII wiekiem. Wszystko wskazuje na to, że była to sztuka dworska.

Styl beniński kontynuuje tradycję klasycznych dzieł sztuki z Ife. Miejscowe legendy zresztą zgodnie twierdzą, iż sztukę odlewania brązów przyniósł do Beninu z Ife legendarny Igueghane (w 1280 roku). Możemy więc mówić tu o ciągłości sztuki sięgającej aż kultury Nok.

Brązy z Beninu, obok brązów z Ife, zalicza się do najwspanialszych osiągnięć sztuki afrykańskiej.

[edytuj] Święta państwowe

Święta państwowe
Data Polska nazwa Oryginalna nazwa
1 stycznia Nowy Rok -
10 stycznia Dzień Suwerenności Państwowej -
2 lutego - Eid-ul-Adha
12 kwietnia Poniedziałek Wielkanocny -
2 maja Urodziny Proroka Eid-Milad Nnabi
20 maja Wniebowstąpienie -
1 sierpnia Dzień Niepodległości -
15 sierpnia Wniebowzięcie -
26 października Dzień Sił Zbrojnych -
1 listopada Wszystkich Świętych -
14 listopada - Koniec Ramadanu
25 grudnia Boże Narodzenie -

Zobacz też: Afryka, sztuka Czarnej Afryki, cywilizacja afrykańska

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu