Dyskusja portalu:Biologia/Sylwetka
Z Wikipedii
Karol Darwin (ang. Charles Robert Darwin) (ur. 12 lutego 1809 r. w The Mount, Anglia - zm. 19 kwietnia 1882 r. w Downe) - jeden z najwybitniejszych XIX-wiecznych biologów i jeden z pierwszych badaczy ewolucji, autor teorii ewolucji będącej obecnie paradygmatem biologii. Jego teoria ewolucji, choć w formie znacznie zmienionej w porównaniu do pierwowzoru, jest podstawą współczesnej biologii. Przed ukazaniem się dzieł Darwina panował wśród systematyków dogmat stałości gatunków. Przyznawano wprawdzie, że nie wszystkie osobniki tego samego gatunku są identyczne, że istnieje pewna mniej lub więcej zaznaczona zmienność w obrębie gatunku, pozwalająca wyróżniać w jego obrębie rasy i odmiany, twierdzono jednak, że nie osiąga ona tak znacznego stopnia, by przechodziła granice tego, co mieści się pod pojęciem gatunku.
Benedykt Dybowski (ur. 30 kwietnia 1833 w Adamarynie, powiat Mińsk – zm. 30 stycznia 1930 we Lwowie) – znakomity przyrodnik, podróżnik i odkrywca polski. Badacz jeziora Bajkał, południowej Azji i Kamczatki, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Szkoły Głównej w Warszawie uważany za jednego z ojców polskiej limnologii. Pochowany na "górce powstańców styczniowych" na Cmentarzu Łyczakowskim.
Grzegorz Mendel, inaczej Gregor Johann Mendel (22 lipca 1822 w Heinzendorf / Hynczyce u Nowego Jiczyna, wówczas Austria - 6 stycznia 1884 w Brünn / Berno Morawskie, wówczas Austria) - czeski zakonnik, Augustianin, prekursor genetyki.
W Wiedniu studiował nauki przyrodnicze. Sformułował podstawowe prawa dziedziczenia, przeprowadzając badania na grochu jadalnym (groszku pachnącym) - Pisum aromaticum. W 1866 roku ogłosił pracę "Badania nad mieszańcami roślin".
Karol Linneusz (szw. Carl von Linné) (urodzony 23 maja 1707 roku, zmarły 10 stycznia 1778 roku), przyrodnik szwedzki, profesor uniwersytetu w Uppsali.
Jest autorem dzieła Systema Naturae, w którym opisał podstawy stworzonego przez siebie systemu klasyfikacji organizmów oraz binominalnego (dwuimiennego) nazewnictwa biologicznego, a takze klasyfikacji minerałów. Opisał około 6000 gatunków roślin i zwierząt (obecnie oznacza się je symbolem "L."). Stworzony przez niego system taksonomiczny, choć był sztuczny, stał się podwaliną współczesnej taksonomii.
Alexander von Humboldt (14 września 1769 – 6 maja 1859) - niemiecki przyrodnik i podróżnik; młodszy brat pruskiego ministra i językoznawcy Wilhelma Humboldta.
Zajmował się mniejszymi jednostkami fizycznogeograficznymi Ziemi. Opisał szczegółowo stepy, pustynie i lasy równikowe. Wg Humboldta celem fizycznogeograficznego opisu Ziemi powinno być poznanie jedności w mnogości, badanie ogólnych praw i wewnętrznego ich związku między zjawiskami tellurystycznymi; wprowadził pojęcia strefowości i piętrowości klimatycznej.
Jean Baptiste de Lamarck (1 sierpnia 1744 - 18 grudnia 1829). Głosił, że organizmy powstały drogą naturalną przez samorództwo z materii nieożywionej. Z tych najprostszych istot, w ciągu "nieskończenie długiego" czasu, rozwinęły się drogą powolnych przemian dziś żyjące gatunki zwierząt i roślin, w związku z tym ciągłość życia na Ziemi nie została przerwana. Końcowym etapem tego szeregu jest człowiek. Jako przyczyny, które miały wywołać zmianę i doskonalenie się organizmów, wymienia on przede wszystkim używanie i nieużywanie różnych narządów (lamarkizm). Wg Lamarcka żyrafy mają tak długie szyje dlatego, że zmuszone były (przez szczególne warunki zewnętrzne) wyciągać je w celu zrywania liści z wysokich drzew. Z kolei oczy zwierząt żyjących w ciemności zanikły wskutek ich nieużywania. Mniej ważnym czynnikiem miał być według niego bezpośredni wpływ świata zewnętrznego.
Camillo Golgi (9 lipca 1844 - 21 stycznia 1926), włoski anatom, histolog, lekarz, laureat Nagrody Nobla 1906.
Był absolwentem, a od 1875 profesorem uniwersytetu w Pawii, gdzie wykładał anatomię, histologię i patologię ogólną.
W 1873 opracował metodę barwienia komórek i włókien nerwowych z wykorzystaniem soli srebra, co umożliwiło badania mikroskopowe budowy mózgu i rdzenia kręgowego. Prace Golgiego doprowadziły do uznania neuronu za podstawową jednostkę strukturalną i funkcjonalną układu nerwowego. Odkrył także m.in. komórki gwiaździste istoty glejowej, zakończenia nerwowe w ścięgnach i mięśniach. W 1898 odkrył aparat siateczkowy, znajdujący się wokół jądra komórki nerwowej.
Iwan Pietrowicz Pawłow (urodzony 14 września 1849 - zmarł 27 lutego 1936) - rosyjski fizjolog, laureat Nagrody Nobla z medycyny w 1904 roku.
Pawłow, badając fizjologię wydzielania śliny stwierdził, że psy wydzielają ślinę nie tylko w trakcie posiłku, ale także w reakcji na bodziec, który posiłek poprzedzał. Manipulując tymi bodźcami Pawłow określił związek między takim bodźcem i reakcją jako odruch warunkowy w odróżnieniu od wrodzonego odruchu bezwarunkowego. Dalsze badania doprowadziły Pawłowa do odkrycia praw nabywania odruchów warunkowych, które później zostało określone jako warunkowanie klasyczne. Prace Pawłowa były fundamentem nowej teorii psychologicznej - behawioryzmu, stworzonej przez Johna Watsona na początku XX wieku.
Ambroise Paré (znany też jako Ambroży Pare) (1509 - 20 grudnia 1590), francuski chirurg długiej togi, uznawany za najwybitniejszego chirurga renesansu i jednego z ojców współczesnej chirurgii. Autor kilkudziesięciu prac naukowych pisanych po francusku.
W wieku 20 lat zaczął pracę jako chirurg polowy we francuzkiej armii. Dzięki zdobytym doświadczeniom opracował bardziej humanitarne metody postępowania z rannymi. Jego talent został szybko zauważony i został chirurgiem królewskim Henryka II a następnie Franciszka II, Karola IX i Henryka III. W 1537 w swoim dziele skrytykował szeroko wówczas stosowane przyżeganie rozgrzanym do czerwoności żelazem i zalewanie wrzącym olejem ran. Wynalazł pean do zaciskania naczyń co znacznie obniżyło śmiertelność podczas amputacji.
W dziedzinie chirurgii ogólnej opracował metody operowania przepuklin. Zajmował się również ortopedią, do której wprowadził leczenie za pomocą wyciągu. Innowacyjne metody wprowadził także w położnictwie.
James Dewey Watson (urodzony 6 kwietnia 1928 w Chicago, Illinois, USA), genetyk i biochemik amerykański. Wraz z Crickiem i Rosalind Franklin odkrył strukturę DNA. Laureat Nagrody Nobla w w dziedzinie fizjologii lub medycyny za rok 1962.
W latach 1958–1976 profesor Uniwersytetu Harvarda w Cambridge, od 1968 dyrektor Cold Spring Harbor Laboratory w Nowym Jorku. Członek m.in. Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie.
W marcu 1953 mając 25 lat opracował w Laboratorium Cavendisha wraz z F.H.C. Crickiem model budowy przestrzennej podwójnej helisy DNA.
W 1962 Nagroda Nobla (razem z Crickiem i M.H.F. Wilkinsem) za odkrycia dotyczące molekularnej struktury kwasów nukleinowych i ich znaczenia dla przekazywania informacji genetycznej w żywej materii.
James Watson był jednym z pomysłodawców i pierwszym szefem programu The Human Genome Project, który ma za zadanie poznać budowę wszystkich genów człowieka.
Alexander Fleming (urodzony 6 sierpnia 1881 - zmarł 11 marca 1955) szkocki bakteriolog i lekarz.
Odkrywca wpływu pleśni pędzlaka na gronkowce (1929), co było krokiem milowym w odkryciu penicyliny. W czasie wojny przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, aby tam kontynuować swoją pracę badawczą. W 1945 roku otrzymał Nagrodę Nobla (razem z Howardem Floreyem i Ernstem Chainem).
Ludwik Pasteur (fr. Louis Pasteur) (27 grudnia 1822 - 28 września 1895) francuski chemik i prekursor mikrobiologii. Urodził sie w Dole we wschodniej Francji. Ukończył studia przyrodnicze na uniwersytecie w Paryżu. W roku 1846 uzyskał doktorat chemii. Był profesorem uniwersytetów:
W trakcie kariery naukowej zajmuje się badaniami fermentacji i gnicia (pasteryzacja), a także drobnoustrojów chorobotwórczych. Ostatecznie obalił teorię samorództwa. Badał zjawiska odporności poszczepiennej i opracował szczepionki między innymi przeciwko wściekliźnie.
Ludwik Pasteur zmarł w roku 1895 w podparyskiej miejscowości Saint-Cloud. Został pochowany w Katedrze Notre-Dame w Paryżu. Aktaulnie szczątki Ludwika Pasteura są przechowywane w Instytucie Pasteura w Paryżu.
William Harvey (1 kwietnia 1578 - 3 czerwca 1657) - angielski medyk, który pierwszy we właściwy sposób opisał układ krwionośny człowieka, przypisując sercu funkcję pompy rozprowadzającej krew po całym organizmie.
Urodził się w Folkestone. Studiował w Cambridge i Padwie. Po powrocie do Anglii poślubił Elizabeth Brown, córkę nadwornego lekarza królowej Elżbiety I. W latach 1606 - 1643 był lekarzem w szpitalu Świętego Bartłomieja w Londynie. Był członkiem Królewskiego Kolegium Lekarzy.
Swe dzieło Exercitatio Anatomica de Motu Cordis et Sanguinis in Animalibus (Badania anatomiczne ruchów serca i krwi u zwierząt) ogłosił w 1616 r. Przedstawił w nim wspartą naukowymi dowodami tezę, że krew jest pompowana przez serce po całym ciele, a następnie w zamkniętym obiegu do niego powraca.
Teoria ta pozostawała w sprzeczności z obowiązującym przez ponad tysiąc lat modelem Galena, który wyodrębniał dwa rodzaje krwi (obecnie znane jako żylna i tętnicza) - ciemnoczerwoną, pochodzącą rzekomo z wątroby, i jasnoczerwoną, pochodzącą z serca. Miały one być różne od siebie i posiadać odrębne funkcje. Krew według Galena była zużywana przez poszczególne narządy i miała powstawać od nowa z pożywienia.
Johann Georg Gmelin (ur. 8 sierpnia 1709 w Tübingen - zm. 20 maja 1755 tamże) był znanym niemieckim badaczem Syberii i autorem Flora Sibirica.
Johann Georg Gmelin urodził się w 1709 roku w znanej wirtemberskiej rodzinie naukowców. Już w wieku 13 lat rozpoczął studia na Uniwersytecie w Tübingen. Ukończył tam z wyróżnieniem medycynę i kierunek nauk przyrodniczych i tam też się doktoryzował. Jako młody adiunkt, przeniósł się do Sankt Petersburga, gdzie jako profesor-asystent nauk przyrodniczych w 1724 utworzył Rosyjską Akademię Nauk. W wieku zaledwie 22 lat otrzymał tytuł profesora chemii i historii naturalnej. W 1732 roku zgłosił się do uczestnictwa w Wielkiej Północnej Ekspedycji (1733-1743) i został wybrany przez cara razem z Niemcem Gerardem Friedrichem Müllerem, również profesorem Akademii w Sankt Petersburgu.
W roku 1733 Gmelin wraz z niemieckim historykiem i geografem Gerardem Friedrichem Müllerem oraz francuskim astronomem Louisem Deslisle na Wielką Północną Ekspedycję (1733-1743). Była to długa i uciążliwa, jednocześnie niezmiernie ważna i wpływowa podróż na tereny dalekiej Syberii. Razem z trzema "głównodowodzącymi" - Gmelinem, Müllerem i Delisle udział w wyprawie wzięło 6 studentów, 2 malarzy, 2 myśliwych, 2 alpinistów, 4 mierniczych, jak również 1 oficer i 12 żołnierzy, 1 dobosz i sowa - puszczyk uralski (Strix uralensis Pallas). Ekspedycja wróciła do Sankt Petersburga z materiałami do dzieła Flora sibirica sive Historia plantarum sibiriae.
Francis Harry Compton Crick (urodzony 8 czerwca 1916 roku w Northampton, Anglia - zmarł 28 lipca 2004, San Diego, USA)
Angielski biochemik, genetyk i biolog molekularny, który wraz z Jamesem D. Watsonem i Rosalindą Franklin odkrył strukturę molekularną kwasu deoksyrybonukleinowego DNA. Pracownik naukowy Laboratorium Biologii Molekularnej na Uniwersytecie Cambridge, członek Towarzystwa Królewskiego w Londynie.
