Bruk

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy nawierzchni. Zobacz też: Bruk - wieś.

Nawierzchnia z kostki brukowej

Bruk - nawierzchnia ulicy, placu lub chodnika utwardzona za pomocą układania na niej warstwy przylegających do siebie ściśle kamieni, kostek kamiennych, kostek cementowych. Nawierzchnię układa się na odpowiednio przygotowanej podbudowie z tłucznia i piasku, które służą wyrównaniu podłoża i drenażowi wody opadowej. Bruk jest trwały, łatwy do demontażu i naprawy.

Kostka brukowa, służąca do układania nawierzchni posiada różny kształt i wielkość. W zależności od rodzaju surowca rozróżnia się:

kostkę kamienną otrzymywaną przez obrobienie naturalnego kamienia (np. kostka granitowa, bazaltowa),
kostkę betonową otrzymywaną jako wyrób z mieszanki betonowej.

Z betonu tradycyjnie przez wiele lat produkowano i nadal się wytwarza drobne elementy do wykonywania nawierzchni dróg i ulic:

płyty betonowe sześciokątne o grubości 12, 15 cm (tzw. trylinka)
płyty ażurowe gr. 7 lub 10 cm (po ułożeniu, wolne przestrzenie wypełnia się materiałami o dużej przepuszczalności np. żwir, piasek albo ziemią ogrodniczą i obsiewa się trawą)
płytki chodnikowe gr. 5 cm

Obecnie brukowe kostki betonowe produkowane są metodą wibroprasowania, czyli zagęszczenia betonu przez jednoczesne wibrowanie i prasowanie (nacisk). Do produkcji używa się mieszanek betonowych o małej zawartości wody, czasem z dodatkiem kruszyw w postaci kolorowych grysów lub pigmentów barwiących kostkę w całym przekroju lub (jako dwuwarstwowe) w wierzchniej warstwie. Materiał cechuje duża wytrzymałość i trwałość (materiał po zagęszczeniu cechuje mała nasiąkliwość, z którą wiąże się znaczna mrozoodporność). W zależności od przeznaczenia kostkę produkuje się w różnych, standardowych grubościach:

4 cm (nieobciążone chodniki)
6 cm (małe obciążenie ruchem)
8 cm (większy ruch - np. ulice, parking)
10 cm (ruch pojazdów tzw., ciężkiego sprzętu, np. TIRy)

Układana może być (także ze względu na obciążenie i warunki gruntowe podłoża)::

tylko na piasku
na podbudowie np. tłuczniowej i warstwie wyrównawczej z piasku,
na podbudowie betonowej i warstwie wyrównawczej z piasku,
w wyjątkowo uzasadnionych przypadkach bezpośrednio na betonie.

Przez zastosowanie różnych kształtów i kolorów można projektować indywidualne i ciekawe rozwiązania nawierzchni pozwalające także na uzyskanie np. na parkingach wydzielenia dróg dojazdowych i miejsc postojowych dla pojazdów bez konieczności malowania pasów rozdzielających.

Niejednokrotnie zdarza się, zwłaszcza współcześnie, że nowa kostka brukowa posiada tzw. wykwity. Nie jest to wada produkcyjna, a zjawisko naturalne, które jednak rzutuje na wygląd estetyczny kostki. Na rynku są dostępne preperaty pomagające niwelować przebarwienia, jednakże na całkowite ich wyeliminowanie potrzeba około trzech lat. Znikają one na skutek reakcji powolnego przechodzenia CaCO₃ w łatwo rozpuszczalny Ca(HCO₃)₂ pod wpływem działania miękkiej wody deszczowej i CO₂ (CaCO₃+H₂O+CO₂ => Ca(HCO₃)₂). Wykwity tracą się także w wyniku ścierania się użytkowanej powierzchni.