Czynność pomyłkowa
Z Wikipedii
Czynność pomyłkowa (freudowska pomyłka), to pomyłka pojawiająca się najczęściej w wypowiedzi (przejęzyczenie), w działaniu lub zapomnienie, będąca (wg Freuda) wynikiem mimowolnego oddziaływania treści zepchniętych do nieświadomości.
Zjawisko to ("Fehlleistung", parapraxis) opisał i zdefiniował austriacki neurolog i psychoanalityk Zygmunt Freud w swojej pracy Psychopatologia życia codziennego[1]. Wg psychoanalizy pomyłki takie spowodowane są nieświadomymi, zablokowanymi motywacjami (w szczególności seksualnymi; zob. życzenie), które mimo woli wychodzą na światło dzienne. Freud twierdził, że tego rodzaju pomyłka ma charakter kompromisu: z jednej strony wyraża odrzucone życzenie, a z drugiej strony sposób, w jaki wyraża się te życzenie jest tak zawoalowany, że zwykle nie daje się jednoznacznie świadomie zinterpretować i dzięki temu pomyłkę taką można zlekceważyć.
Przykład freudowskiej pomyłki - przytaczany przez samego Freuda - to sytuacja wykładowcy, lekarza, który przemawiając do studentów mówi Osoby znające się na tym zagadnieniu można policzyć na palcu jednej ręki!. Pomyłkę tę należy interpretować w ten sposób, że mówca nie chciał przyznać się przed samym sobą, że uważa się za jedynego specjalistę w omawianej dziedzinie. W efekcie jednak wyraża to w formie zamiany zwrotu na palcach jednej ręki na wyrażenie na palcu jednej ręki.
Nie każdą pomyłkę, przejęzyczenie, czy zapomnienie należy analizować w świetle teorii Freuda, jednak spłycone założenie, że "czasem prawda wychodzi na jaw w najbardziej żenujących i niespodziewanych okolicznościach", ze względu na swój dramatyczny charakter, jest bardzo popularne w świadomości społecznej.
W codziennym języku pojęcia "freudowska pomyłka" używa się do opisania pomyłek zdradzających prawdziwe motywy mówiącego.
[edytuj] Zobacz też
- przejęzyczenie
- spuneryzm
- zapominanie
[edytuj] Przypisy
- ↑ Freud S. (1987). Psychopatologia życia codziennego. Marzenia senne. Warszawa: PWN.
