Forma muzyczna
Z Wikipedii
Forma muzyczna to ogólna budowa utworu muzycznego, efekt współdziałania elementów muzycznych. Jest to środek realizacji wyrazu emocjonalnego dzieła muzycznego, za pomocą technik kompozytorskich. Każdy utwór, będąc dziełem niepowtarzalnym, pozostaje w różnym stosunku do formy, a w wielu utworach schematy formalne krzyżują się ze sobą (np. forma pieśni z rondem). Każdy twór kojarzony z daną formą jest nierozerwalnie związany z konretnym środkiem wykonawczym (obsadą).
Forma organizuje mniejsze i większe części utworu i ustala zasady ich relacji i powtórzeń. Forma muzyczna niekiedy określa także charakter i nastrój muzyki. Wielkie formy muzyczne takie jak: sonata, symfonia czy koncert oraz opera zostały zainicjowane w baroku oraz rozwinięte i ostatecznie skodyfikowane w okresie klasycyzmu. W okresie romantyzmu, choć kompozytorzy dość ściśle trzymali się zasad tworzenia form muzycznych, można już zauważyć pewną dowolność w ich interpretacji. Okres romantyzmu jest czasem eksplozji tzw. małych form muzycznych, najczęściej fortepianowych, o bardzo indywidualnym charakterze (np. pieśń).
Klasyczne formy muzyczne zostały zburzone w muzyce współczesnej. Współcześnie często przez przekorę kompozytorów lub z powodu braku innych terminów klasyfikuje się utwory używając nazw klasycznych form, choć często nie mają one z nimi wiele wspólnego. Jest wiele podziałów form: można je dzielić ze względu na: ilość części, środki wykonawcze, fakturę, i inne względy, np.: mniejsze cząstki formalne.
[edytuj] Formy muzyczne:
- wokalne
- pieśń jednoczęściowa
- pieśń dwuczęściowa
- pieśń trzyczęściowa
- pieśń zwrotkowa
- pieśń wariacyjna
- pieśń przekomponowana
- Ballada
- Chorałgregoriański i protestancki
- aria
- arietta
- dumka
- recitativo
- formy imitacyjne
- formy taneczne
- marsz
- scherzo
- miniatura
- suita
- partita
- wariacja
- rondo
- allegro sonatowe
- sonata
- koncert
- symfonia
- formy wokalne
- formy liturgiczne
- poemat symfoniczny
- formy teatralne
- Rzadziej używane lub archaiczne formy muzyczne
Zobacz też: gatunek muzyczny
[edytuj] Źródło
Danuta Wójcik (c) 1996 Musica Iagiellonica. 83-7099-045-2. Musica Iagiellonica. ABC Form Muzycznych