Hattusa
Z Wikipedii
Hattusa (w literaturze przedmiotu również Hattusas i Hattusza) stolica imperium hetyckiego. Obecnie stanowisko archeologiczne położone w pobliżu miasta Boğazköy w Anatolii, około 145 km od Ankary, w 1986 roku wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Miasto zostało założone przed 2000 rokiem p.n.e. przez lud Hatti. W XIX i XVIII w. p.n.e. znajdowała się tu faktoria handlowa związana z kupiecką kolonią asyryjską w Kanesz, położonej w pobliżu dzisiejszego Kültepe. Około 1700 r. p.n.e. miasto zostało zdobyte przez króla Anitta, wywodzącego się z miasta Kussary, który zrównał miasto z ziemią, przestrzegając następców, by, pod groźbą boskiej kary, nie ważyli się go odbudować. W połowie XVII w. p.n.e. król Labarna z Kussary, który przybrał imię Hattusilis I, otoczył kamiennym murem obszar zrujnowanego miasta i w ich obwodzie wzniósł nowe budynki. Hattusa stała się stołecznym miastem hetyckiego państwa. Miasto założono na ściętym wierzchołku, obronnego z natury, wzgórza o powierzchni ok. 1.8 km². Składało się z dwóch jednostek: wewnętrznej cytadeli z budynkami administracyjnymi i świątyniami, i właściwego miasta opasanego murami z trzema potężnymi bramami, do których prowadziły platformy flankowane zewnętrznymi murami. Zachodnia brama była ozdobiona reliefem lwa, wschodnia reliefem wojownika, południowa reliefem sfinksa. Na terenie miasta wzniesiono cztery zespoły świątynne. W trakcie badań odnaleziono w Hattusa jedną z najstarszych królewskich bibliotek z terenów Bliskiego Wschodu, liczącą 1300 tabliczek.
Hattusa została zdobyta ok. 1200 r. p.n.e. i to właśnie wydarzenie stanowi końcową cezurę istnienia państwa hetyckiego.
W 1906 roku niemiecki archeolog Hugo Winckler rozpoczął tu badania archeologiczne.
