Józefa Joteyko
Z Wikipedii
Józefa Franciszka Joteyko (ur. 29 stycznia 1866 w Poczujkach, okolice Kijowa, zm. 24 kwietnia 1928), psycholog, pedagog, fizjolog, organizatorka kształcenia specjalnego dzieci upośledzonych umysłowo.
W roku 1884, Joteyko skończyła szkołę średnią - chcąc kontynuować naukę, zdecydowała się na wyjazd do Genewy - w tamtym okresie, uniwersytety na terenie późniejszej Polski były zamknięte dla kobiet. W 1886 roku rozpoczęła studia tamże, by w 1888 roku uzyskać bakalaureat z zakresu nauk fizycznych i przyrodniczych. Kolejnym miejscem edukacji była Bruksela (od września 1889 roku), a następnie Paryż, gdzie w 1896 roku obroniła pracę doktorską na wydziale medycznym.
W 1898, Joteyko zdecydowała się na powrót do Brukseli, by pracować tam nad problemami fizjologii (w Instytucie Fizjologicznym w Solvaya). W latach 1898–1903 jest pracownikiem laboratorium psychofizycznego na uniwersytecie brukselskim, gdzie prowadzi zajęcia z psychologii eksperymentalnej. Od roku 1906 do 1914 Joteyko jest wykładowcą psychologii pedagogicznej w seminarium nauczycielskim w Mons oraz Charleroi.
Po wybuchu I wojny światowej, Joteyko przenosi się do Francji, gdzie początkowo skupia się głównie na pracy nad zebranymi materiałami, przy pomocy swej uczennicy Marii Grzegorzewskiej. W 1916, Joteyko została wykładowcą pedologii i psychologii eksperymentalnej na Sorbonie, oraz przyjęto ją w poczet wykładowców paryskiego College de France (była tam pierwszą kobietą). Dwa lata później, wraz z Grzegorzewską, zapoczątkowała Polską Ligę Nauczania; w tym samym roku jednak została także wykładowcą pedologii i psychologii eksperymentalnej na uniwersytecie w Lyonie. Rok 1919 był związany z powrotem do Polski, gdzie przyznano Joteyko funkcję kierownika Katedry Psychologii Ogólnej i Pedagogicznej w Państwowym Instytucie Pedagogicznym w Warszawie. Założyła pierwszy polski periodyk psychologiczny Polskie Archiwum Psychologii.
