Lyon
Z Wikipedii
Współrzędne: 45°45'00" N 004°50'00" E
| Lyon | |||||
|
|||||
| Państwo |  Francja |
||||
| Departament | Rodan | ||||
| Burmistrz | Gérard Collomb | ||||
| Powierzchnia | 47,78 km² | ||||
| Położenie | 45°45' N 04°50' E |
||||
| Wysokość | 162-312 m n.p.m. | ||||
| Ludność (2004) • liczba ludności • gęstość • aglomeracja |
465 300 9720 os./km² 1 648 216 |
||||
| Kod pocztowy | 69001-69009 | ||||
| Podział miasta | 9 dzielnic | ||||
| Miasta partnerskie | Birmingham, Jokohama, Frankfurt nad Menem, Mediolan, Saint Louis, Beer Szewa, Lipsk, Guangzhou, Montreal, Łódź | ||||
Położenie na mapie |
|||||
| Strona internetowa miasta | |||||
Lyon (dawniej Lugdunum) - jedno z największych miast Francji, druga co do wielkości aglomeracja miejska po Paryżu. Leży w południowo-wschodniej części kraju, nad rzekami Rodanem i Saoną, w regionie Rodan-Alpy, w departamencie Rodan. Stolica regionu i departamentu.
Według danych na rok 1990 gminę zamieszkiwało 415 487 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 8679 osób/km2 (wśród 2880 gmin regionu Rodan-Alpy Lyon plasuje się na pierwszym miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 68.).
Spis treści |
[edytuj] Gospodarka
Rozwinięty jest przemysł chemiczny (zakłady Rhone-Poulenc i Institut Merieux), metalowy, maszynowy, samochodowy (zakłady Renault), elektroniczny, odzieżowy, obuwniczy i spożywczy. Ponadto jest to tradycyjny ośrodek przemysłu jedwabniczego. Lyon to ważny ośrodek handlowo-finansowy; siedziba giełdy oraz wielkich banków (m.in. Societé Lyonnaise de Banque i Crédit Lyonnais). Odbywają się tu wielobranżowe targi międzynarodowe.
[edytuj] Nauka i kultura
Lyon to ważny ośrodek kulturalno-naukowy i turystyczny. Znajdują się tu:
- Université Claude Bernard (Lyon 1)
- Université Lumière (Lyon 2)
- Université Jean Moulin (Lyon 3)
- Université Catholique de Lyon
- Institut National des Sciences Appliquées de Lyon
- Ecole Normale Supérieure
- akademia nauk (założona 1700)
Ponadto miasto jest siedzibą licznych instytutów naukowo-badawczych oraz instytucji kulturalnych. Do tych ostatnich należą:
- opera
- teatry
- kabarety
- kina studyjne
- muzea (patrz niżej)
- letnie festiwale filmowe i teatralne w plenerze
[edytuj] Historia
Założony przez Rzymian w 43 p.n.e., z czasem przekształcił się w główny ośrodek prowincji Galia. Około roku 470 miasto zajęte zostało przez Burgundów, a następnie przez Franków (534). W 879 powróciło do Burgundii, w 1032 zostało przyłączone do cesarstwa niemieckiego. Prawa miejskie od XIII wieku. Od 1307 Lyon należy do Francji. Okres upadku Lyon przeżywał w średniowieczu, zaś w XVI wieku rozpoczął się jego ponowny rozwój jako ważnego ośrodka handlowego i finansowego. W 1793, w czasie Rewolucji Francuskiej, w mieście wybuchło powstanie żyrondystów przeciwko dyktaturze jakobinów. Natomiast w latach 1831 i 1834 miały tu miejsce stłumione krwawo powstania tkaczy. W czasie II wojny światowej mieściła się w Lyonie najważniejsza komórka francuskiego ruchu oporu, którą dowodził Jean Moulin.
To właśnie w Lyonie bracia Lumière zbudowali swój kinematograf i nakręcili pierwszy film. Natomiast pierwszą projekcję kinową (dla 33 widzów) przeprowadzili w Paryżu. Wydarzenie to miało miejsce 28 grudnia 1895 i jest uważane za początek historii kina.
[edytuj] Komunikacja
Lyon jest dużym węzłem kolejowym i drogowym. Miasto obsługują stacje Lyon Part Dieu (główny dworzec kolejowy, położony we wschodniej części miasta) oraz Lyon Perrache (dworzec kolejowy i autobusowy). Znajdują się tu również międzynarodowy port lotniczy imienia Antoine'a de Saint-Exupery'ego (dawniej Satolas) oraz port rzeczny.
Lyon został połączony z Paryżem i Marsylią szybką linią kolejową TGV. Dzięki temu czas podróży do Paryża uległ skróceniu do 115 minut, zaś do Marsylii można dojechać w 104 minuty.
W mieście działają dwie koleje szynowo-linowe, cztery linie metra, trzy linie tramwajowe oraz kilkadziesiąt linii autobusowych i trolejbusowych. Nie ma linii nocnych.
[edytuj] Zabytki i atrakcje turystyczne
Historyczna część Lyonu została wpisana 5 grudnia 1998 przez UNESCO na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego.
Lyon i okolice cieszą się pokaźną liczbą zabytków z czasów rzymskich. Najwięcej ich zgromadzono w Muzeum Cywilizacji Galijsko-Rzymskiej (Le Musée de la Civilisation Gallo-Romaine). Poza tym znajdują się tu:
- ruiny budowli rzymskich
- kościoły
- St. Irénée (św. Ireneusza) z kryptą wczesnochrześcijańską z V wieku
- romańska bazylika benedyktynów St. Martin d'Ainay (XII wiek)
- romańsko-gotycka katedra św. Jana - Cathédrale St Jean (XII - XIV wiek) z XIV-wiecznym zegarem astronomicznym
- St. Paul (XV wiek)
- St. Nizier (XV–XVI w.)
- St. Bruno-les-Chartreux (XVI wiek, wielokrotnie przebudowywany)
- Bazylika Najświętszej Maryi Panny (Basilique de Fourvière) z XIX wieku
- klasycystyczny zbór protestancki (La Temple) przy Place du Change
- ratusz (XVII wiek)
- liczne zabytkowe domy mieszkalne i pałace
- dzielnica Vieux Lyon (Stare Miasto) z licznymi zabytkami gotyckimi i renesansowymi
- secesyjne zabytki w dzielnicach wschodnich (dawny dworzec Brotteaux, kamienice)
- muzea
- Muzeum Sztuk Pięknych (Musée des Beaux-Arts)
- Muzeum Sztuki Współczesnej (Musée d'Art Contemporain)
- Muzeum Historyczne Lyonu (Musée Gadagne)
- Muzeum Tkactwa (Musée Historiques des Tissus)
- Muzeum Sztuk Dekoracyjnych (Musée des Arts Décoratifs)
- Muzeum Sztuki Naturalnej (Museum)
- Muzeum Braci Lumière (Institut Lumière)
- plenerowe Muzeum Tony'ego Garnier (Le Musée Urbain Tony Garnier)
- Parc de la Tête d'Or z zoo i ogrodem botanicznym
Sporo antycznych zabytków znajduje się również w pobliskich Vienne i Chaponost.
Nową atrakcją turystyczną w aglomeracji jest ukończona w latach 90. XX wieku buddyjska Pagoda Thien-Minh, ufundowana przez lyońską diasporę wietnamską. Mieści się ona w Sainte-Foy-lès-Lyon tuż za południowo-zachodnim krańcem Lyonu.
W okresie letnim mieszkańców i turystów przyciągają kąpielisko w podlyońskim parku Miribel-Jonage oraz ogromny półdziki park Lacroix-Laval na zachód od aglomeracji.
[edytuj] Związki z Polską
W lyońskiej aglomeracji mieszka kilkutysięczna Polonia, zaś przy kościele Świętej Trójcy (Ste. Trinité) gromadzi się polska parafia rzymskokatolicka.
Szklana piramida wieńcząca tzw. "Ołówek" (Crayon), czyli charakterystyczny Wieżowiec Crédit Lyonnais w Lyonie, została zaprojektowana przez polskiego architekta Stefana du Chateau.
Od 1991 roku Lyon jest miastem partnerskim Łodzi.
[edytuj] Sławni urodzeni w Lyonie
- André Marie Ampère
- Sydoniusz Apolinary
- Claude Bernard
- Gérard Desargues
- Raymond Domenech
- Joseph Marie Jacquard
- Jean Michel Jarre
- Camille Jordan
- cesarz Karakalla
- cesarz Klaudiusz
- bracia Lumière
- Jean Moulin
- Antoine de Saint-Exupéry
- Éric-Emmanuel Schmitt
- Piotr Waldo
[edytuj] Miasta partnerskie
Beer Szewa, Izrael
Birmingham, Anglia
Frankfurt nad Menem, Niemcy
Guangzhou, ChRL
Kurytyba, Brazylia
Łódź, Polska
Saint Louis, USA
Turyn, Włochy
[edytuj] Bibliografia
- Gérard Corneloup, Les itinéraires du Patrimoine Mondial, ISBN 2-908295-49-0, Lyon 2000.
- Jacques Lasfargues, François Leyge, Itinéraires gallo-romains dans le Rhône, ISBN 2908291193, Lyon 1997, s. 6-20.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Źródło danych: Insee
- Oficjalna strona miasta (fr., ang., hiszp.)
- Galeria zdjęć (fr., ang.)
- Lyon inaczej: Atmosfera i nightlife, zdjęcia i video (podcast), informacje praktyczne (Hotele, przeloty, autobusy) do Lyonu. Po francusku.
- Lyon City Guide
