Karabin M14

Z Wikipedii

US Rifle 7.62 mm M14
Dane podstawowe
Państwo	USA
Producent	Springfield Armoury
Rodzaj	karabin samopowtarzalny/automatyczny
Historia
Prototypy	1954
Produkcja seryjna	1959 - 1964
Wyprodukowano	ok. 1 380 000 egz.
Dane techniczne
Kaliber	7,62 mm
Nabój	7,62 x 51 mm NATO
Magazynek	20 nab.
Wymiary
Długość	1129 mm
Długość lufy	559 mm
Masa
broni	4,1 kg (niezaładowanej) 5,1 kg (załadowanej)
Inne
Prędkość pocz. pocisku	853 m/s
Szybkostrzelność teoretyczna	700 - 750 strz./min

US Rifle 7,62 mm M14 - produkowany w latach sześćdziesiątych XX wieku amerykański karabin samopowtarzalny kalibru 7,62 x 51 mm.

Spis treści 1 Historia konstrukcji 2 Wersje karabinu M14 2.1 Wersje wojskowe 2.2 Wersje cywilne 3 Opis konstrukcji 4 Bibliografia

[edytuj] Historia konstrukcji

Po zakończeniu drugiej wojny światowej podstawowym karabinem amerykańskiej piechoty był M1 Garand. Był to solidny karabin samopowtarzalny, ale o dużej masie i z nietypowym zasilaniem z ośmionabojowych ładowników obniżającym szybkostrzelność praktyczną. Już w czasie II wojny światowej podejmowano próby opracowania wersji karabinu M1 Garand zasilanej z magazynków, ale prace zakończyły się na etapie prototypu. Do prac nad nowym karabinem powrócono wraz z wprowadzeniem do uzbrojenia nowej amunicji T65E3 (7,62 x 51 mm), która wkrótce stała się jako 7,62 mm NATO (.308 NATO) standardową amunicją karabinową państw paktu.

Prace nad nową bronią toczyły się wraz nad pracami nad nowym nabojem. Do pierwszego etapu prób dopuszczono:

• T25 - konstrukcję Earle'a M. Harveya
• T28 - pochodną Sturmgewehr 45 opracowaną przez Cyrila A. Moora
• T31 - konstrukcję Johna M. Garanda

W trakcie prób odpadły karabiny T28 i T31, a następnie T47 (przeprojektowany T25). W 1950 roku prowadzono też próby karabinów EM2 i FN FAL ( kalibru 7 x 43 mm Mk1Z), jednak brak zaufania amerykańskich wojskowych do amunicji pośredniej spowodował odrzucenie obu konstrukcji.

Próby rozpoczęto od początku. Tym razem uczestniczyły w nich:

• T44 z zakładów Springfield
• T48 (belgijski FN FAL).

Obydwa karabiny były już zasilane nabojem T65E3, a celem prób było wyłonienie karabinu, który miał się stać standardową bronią piechoty wszystkich armii paktu. Jednak kiedy wyniki prób zaczęły wskazywać na FN FAL jako prawdopodobnego zwycięzcę konkursu, Amerykanie ze względów prestiżowych zdecydowali się wprowadzić do uzbrojenia T44E4 jako „US Rifle 7,62 mm M14”. T44 został zaprojektowany jako udoskonalenie karabinu T20E2 (eksperymentalna wersja karabinu M1 Garand). Miał lżejszą lufę, a po wprowadzeniu nowej amunicji zaadaptowano go do zasilania nabojami T65E3. Produkcję rozpoczęto w 1957 roku.

Wersję karabinu T44E5 wyposażoną w lufę ciężką, grubsze łoże i dwójnóg przyjęto do uzbrojenia jako M15 (miała pełnić funkcję ręcznego karabinu maszynowego). Wkrótce produkcję karabinu maszynowego M15 wstrzymano, wprowadzając w jego miejsce skonstruowaną przez kpt. D. Gosneya z US Infantry Bard odmianę M14A1.

Karabin M14 był bronią solidną i niezawodną, ale poza zasilaniem magazynkowym właściwie pod żadnym względem nie przewyższał karabinu M1 Garand. Niewiele lżejszy i dłuższy, nie sprawdzał się jako karabin strzelający seriami. Zbyt silny nabój powodował, że broni nie dało się opanować i utrzymać na celu. W rezultacie większość karabinów używanych w armii amerykańskiej była pozbawiona możliwości strzelania seriami (w drużynie piechoty były tylko dwa w pełni automatyczne karabiny M14, reszta była w wersji samopowtarzalnej).

W rezultacie już w 1963 roku, po zaledwie pięciu latach od rozpoczęcia produkcji, decyzją sekretarza obrony Roberta S. McNamary produkcję wstrzymano. Do tego czasu wyprodukowano 1 380 346 sztuk karabinu M14. Po wprowadzeniu do uzbrojenia karabinu M16, karabiny M14 wycofano z uzbrojenia. Nieliczne pozostałe egzemplarze są używane przez niektóre oddziały specjalne.

[edytuj] Wersje karabinu M14

[edytuj] Wersje wojskowe

• M14 – wersja standardowa
• M14A1 – wersja karabinu M14 o inaczej ukształtowanej kolbie zakończonej gumowym trzewikiem, z wyodrębnionym chwytem pistoletowym. Karabin był wyposażony w lufę zakończoną osłabiaczem podrzutu, dwójnóg i chwyt przedni. Miała pełnić funkcję ręcznego karabinu maszynowego, ale z powodu małej masy, niewymiennej lufy i mało pojemnego magazynka nie była pełnowartościowym karabinem maszynowym.
• M15 – ręczny karabin maszynowy będący pochodną M14. Wyprodukowany w niewielkiej ilości egzemplarzy.
• M21 – karabin wyborowy powstający przez przebudowę wyselekcjonowanych pod względem rozrzutu karabinów M14
• Type 57 – oznaczenie karabinów produkowanych na Tajwanie (rząd Tajwanu zakupił w 1968 roku linię produkcyjną karabinów M14 należącą do zakładów Springfielda)
• M36 SWS i M89SR - izraelskie karabiny wyborowe, wersje M14 w układzie bullpup

[edytuj] Wersje cywilne

• M14 „National Match Rifle” – samopowtarzalny karabin sportowy
• M14M – wersja produkowana dla członków NRA
• M14ATM – wersja samopowtarzalna produkowana przez Springfielda
• M14 Sporter – samopowtarzalna wersja produkowana przez chiński koncern NORINCO. Ze względu na amerykańskie przepisy pozbawiony tłumika płomieni i obsady bagnetu.

[edytuj] Opis konstrukcji

Karabin M14 był indywidualną bronią samoczynno-samopowtarzalną. Zasada działania oparta o wykorzystanie energii gazów prochowych odprowadzanych przez boczny otwór lufy. Ryglowanie przez obrót zamka. Mechanizm spustowy umożliwiał strzelanie ogniem pojedynczym i seriami. Przełącznik rodzaju ognia po prawej stronie komory zamkowej (większość egzemplarzy została pozbawiona możliwości strzelania seriami). Oddzielny bezpiecznik znajdujący się przed spustem. Zasilanie z dwurzędowych magazynków pudełkowych o pojemności 20 naboi. Mechaniczne przyrządy celownicze składają się z muszki w osłonie i celownika przeziernikowego.

[edytuj] Bibliografia

1. Stanisław Kochański, Broń strzelecka lat osiemdziesiątych, Bellona 1991. ISBN 83-11-07784-3
2. Ireneusz Chloupek, Powrót do przeszłości, Komandos 2/2000. ISSN 0867-86-69

Amerykańska broń strzelecka z okresu po 1945 roku.
Pistolety i pistolety maszynowe	Karabiny, karabinki i karabiny wyborowe
M9 • M15 • Mk 22 • Mk 23	M6 • M14 • M16 • M4 • M231 • M21 • M24 • M40 • Mk 11 • Mk 12 • M82 • M107
Karabiny maszynowe	Strzelby
M60 • M73 • M85 • M240 • M249 • Mk 23 • Mk 48	Mossberg M590 • Winchester M1200 • Remington 870 MCS • M1014
Granatniki i granatniki przeciwpancerne	Granaty ręczne
M79 • M202 • M203 • M20 • Mk 153 • Mk 19 • Mk 47 • M72 • M136	M26 • M33 • M59 • M67
Konstrukcje prototypowe i niestandaryzowane
XM177 • FN SCAR • XM29 • XM8 • XM25 • XM26 • XM25 • XM109 • XM110 • XM214 • XM248 • XM307 • XM312 • XM320