Kazimierz Noiszewski
Z Wikipedii
Kazimierz Noiszewski (ur. 11 września 1859 w Wilnie, zm. 5 lipca 1930 w Warszawie) - lekarz oftalmolog, docent Wojskowej Akademii Medycznej w Sankt Petersburgu, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie i Uniwersytetu Warszawskiego, wynalazca elektroftalmu, członek rzeczywisty TNW.
Spis treści |
[edytuj] Edukacja
Zesłany wraz z rodziną po powstaniu styczniowym do Tuły w Rosji. W 1877 kończy gimnazjum w Orle, w 1883 medycynę w Moskwie. Wkrótce wyjeżdża za granicę dla pogłębienia wiedzy okulistycznej. Przebywa w Krakowie w klinice prof. Lucjana Rydla, Wiedniu (u prof. Michała Borysiekiewicza i Paryżu (u prof. Photinosa Panasa).
[edytuj] Działalność zawodowa
Po powrocie do Rosji w 1887 podejmuje prywatną praktykę okulistyczną w kurorcie Pohulanka nad Dźwiną koło Dyneburga. Wkrótce zakłada tam klinikę okulistyczną, która zyskuje duży rozgłos, a sam Noiszewski dzięki licznym publikacjom staje się znany w całej Rosji. W 1900 uzyskuje doktorat z medycyny. W 1908 za pracę O jaskrze prostej i jej zależności od różnicy ciśnienia między gałką a czaszką zostaje docentem w Wojskowej Akademii Medycznej w Sankt Petersburgu. Otrzymuje też nagrodę im. J. Moczutkowskiego. W latach 1908-1918 wykłada fizjologię i patologię wzroku, równolegle prowadząc swoją lecznicę. Od 1907 aktywny członek Związku Polskich Lekarzy i Przyrodników w Petersburgu.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę wraca do kraju i podejmuje pracę w Ministerstwie Zdrowia. Skierowany w 1919 do Wilna współtworzy tam Uniwersytet Wileński. Jako profesor zwyczajny obejmuje katedrę okulistyki, prowadzi wykłady z diagnostyki, higieny i terapii narządu wzroku. W 1920 organizuje I Wszechpolski Zjazd Okulistyczny w Warszawie.
W 1921 przenosi się do Warszawy, gdzie jako profesor zwyczajny zostaje twórcą i pierwszym kierownikiem katedry i kliniki okulistycznej Uniwersytetu Warszawskiego w IV pawilonie Szpitala św. Ducha w Warszawie. W tym samym roku zostaje założycielem i pierwszym prezesem Towarzystwa Okulistów Polskich. W 1923 zakłada czasopismo "Klinika Oczna" i zostaje jego redaktorem naczelnym.
Po przejściu na emeryturę w październiku 1929 nadal zajmuje się nauką. Na krótko przed śmiercią przygotowuje do druku książkę Choroby oczne, z którymi najczęściej spotyka się lekarz - praktyk. Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
[edytuj] Osiągnięcia naukowe
Kazimierz Noiszewski opracował zasady działania elektroftalmu (tzw. sztucznego oka), oparte na występowaniu zmienności przewodnictwa selenu i wyzyskaniu tej cechy w przetwarzaniu bodźców świetlnych na dotykowe i dźwiękowe (1889). Uchodzi za wynalazcę trychestozjometru do badania wrażliwości czuciowej oka oraz innych przyrządów stosowanych w okulistyce. Pozostawił ok. 180 oryginalnych prac w języku polskim, rosyjskim, niemieckim i francuskim.
Ważniejsze prace:
- Barwikowica (Retinitis pigmentosa) i choroby pamięci, woli i mowy (1887)
- Elektroftalm (1889)
- Leczenie operacyjne jaglicy i łuszczki (1897)
- O jaskrze prostej i jej zależności od różnicy ciśnienia między gałką a czaszką (1908)
- Le méchanisme hydraulique de l'accomodation (1925)
Ważniejsze książki:
- Anatomia czaszkojamu. Próba rozumowego mianownictwa (1889)
- Воленосковая чувствительность кожы (1920)
- Podręcznik do badania ostrości wzroku dla studentów i lekarzy (1920)
- Wykład chorób oczu (1925)
- Choroby oczne, z którymi najczęściej spotyka się lekarz - praktyk (1930)
[edytuj] Zobacz też
- Józef Bazyli Noyszewski, powstaniec styczniowy (ojciec Kazimierza),
- Stanisław Noyszewski, leśnik, inspektor Lasów Państwowych (brat Kazimierza),
- Bogumiła Noiszewska, siostra zakonna, błogosławiona (córka Kazimierza)
[edytuj] Bibliografia
- PSB: XX 401 p; XXIII 171-2, 404 l; XXV 663 p
- Uczeni polscy XIX-XX stulecia - Andrzej Śródka, Warszawa, 1997
