Kodeks karny

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Kodeks karny (skrót: KK, kk, k.k.) – akt normatywny stanowiący zbiór przepisów regulujących odpowiedzialność karną obywateli danego państwa. W swojej części ogólnej określa przede wszystkim definicję przestępstwa, zasady odpowiedzialności za przestępstwo (w tym okoliczności wyłączające przestępność czynu), zasady wymiaru kary ("okoliczności łagodzące"), zasady przedawnienia odpowiedzialności karnej. Ustala także katalog kar, środków karnych i środków zabezpieczających oraz środki związane z poddaniem sprawcy próbie (jak warunkowe zawieszenie wykonania kary). Polski kodeks karny określa ponadto formy stadialne przestępstwa (przygotowanie, usiłowanie, dokonanie przestępstwa) i formy zjawiskowe przestępstwa (pomocnictwo, podżeganie, sprawstwo). W swojej części szczególnej kodeks karny zawiera zwykle katalog czynów, które są zabronione pod groźbą kary (typów przestępstw).

Obecnie obowiązująca w Polsce ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks Karny (Dz.U. Nr 88, poz.553 ze zm.) weszła w życie 1 września 1998 r. zastępując ustawę z dnia 19 kwietnia 1969 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 13, poz. 94 ze zm.).

Kodeks karny składa się z 3 części:

części ogólnej,
części szczególnej,
części wojskowej.

W Europie od XVI wieku istniały rozmaite teksty o podobnym zastosowaniu. Do najbardziej znanych należy m.in. Constitutio Criminalis Carolina z 1532.

W XVIII wieku w Polsce pojawił się projekt kodeksu obejmującego prawo karne i cywilnego – był to Kodeks Zamoyskiego.

Kodeksami karnymi (ewentualnie źródłami prawa karnego materialnego) obowiązującymi na ziemiach polskich od końca XVIII wieku były:

Józefina (Kodeks karny Józefa II) – obowiązywał na ziemiach zaboru austriackiego od 1787 roku.
Kodeks karny zachodnio-galicyjski – obowiązywał w zachodniej Galicji od 1796 roku.
Franciscana – obowiązywała na terenie zaboru austriackiego od 1803 do 1852.
Kodeks karny (austriacki) z 1852.
Landrecht pruski część II – na terenie zaboru pruskiego od 1794 do 1851 roku.
Kodeks karny pruski z 1851roku – na terenie zaboru austriackiego w latach 1851-1870.
Kodeks karny Związku Północnoniemieckiego – na terenie zaboru pruskiego od 1870.
Kodeks Karny Rzeszy (StGB) – na terenie zaboru pruskiego od 1871.
Kodeks Karzący Królestwa Polskiego – na terenie Królestwa Polskiego od 1818 do 1847
Kodeks Kar Głównych i Poprawczych – na terenie Królestwa Polskiego od 1847 do 1876 roku.
Kodeks karny rosyjski z 1866 – na terenie Królestwa Polskiego.
Kodeks Tagancewa z 1906 – wprowadzony w całości w Królestwie Polskim w 1915.
Kodeks Makarewicza z 1932 roku – na terenach II RP oraz – ze zmianami – do 1970 roku w PRL.
Kodeks karny wojskowy z 1932 roku – obowiązywał do 1944 roku.
Kodeks karny Wojska Polskiego z 1944 roku – obowiązywał do 1970 roku.
Kodeks karny z 1969 roku – obowiązujący od 1970 do 1998 roku.
Kodeks karny z 1997 roku – obowiązujący od 1998 roku do chwili obecnej.
Kodeks karny skarbowy z 1999 roku – obowiązujący do chwili obecnej.