Krzysztof I

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Krzysztof I (1219 - 29 maja 1259), król Danii w latach 1252 - 1259, syn Waldemara II Zwycięskiego, brat poprzednich królów Abla i Eryka IV zwanego Denarem od pługa.

Na podstawie testamentu ojca objął władzę nad Lollandem i Falsterem, wspólnie z bratem Ablem walczył przeciwko Erykowi IV. Abel w 1250 r. został królem Danii. Na następcę króla Abla wyznaczony był jego syn Waldemar (zm. 1257). Jednak w momencie śmierci Abla w 1252 r. trzynastoletni wówczas Waldemar nie był obecny w Danii - w drodze powrotnej ze swoich studiów w Paryżu został porwany dla okupu, przebywając w niewoli biskupa Kolonii. W tej sytuacji na tron wstąpił Krzysztof I. By utwierdzić swą władzę Krzysztof oskarżył Abla o zamordowanie Eryka IV, doprowadzając do pozbawienia tronu Waldemara i pozostałych małoletnich synów Abla. Panowanie Krzysztofa I nie rozpoczęło się szczęśliwie - niemal natychmiast po jego koronacji Dania została zaatakowana od południa przez popierających młodego Waldemara holsztyńskich hrabiów. Korzystając z tego ataku i z ogólnego osłabienia ówczesnej Danii, do ataku przyłączył się król norweski Haakon IV Stary. Opanowanie sytuacji drogo kosztowało Krzysztofa: musiał on ustanowić południową Jutlandię, (czyli późniejszy Szlezwik) samodzielnym hrabstwem zarządzanym przez Waldemara (choć nadal w granicach Danii). Sytuacja ta ciążyła nad historią Danii przez siedemset lat; jej skutki są odczuwalne do dziś. Po zawarciu porozumienia z Waldemarem Krzysztof porządkował sprawy swego królestwa, dążąc do centralizacji i wzmocnienia władzy królewskiej i utrzymanie dobrych stosunków ze Szwecją i Norwegią. Za panowania króla ukształtował się ostatecznie parlament duński („Danehof”). Przez cały okres swojego panowania Krzysztof I był w konflikcie z kościołem duńskim i papieżem. Na okres rządów króla przypada konflikt z arcybiskupem Lundu Jakubem Erlandsenem, który walczył o poszerzenie przywilejów i immunitetów Kościoła. Na synodzie w Vejle abp Jakub wymusił prawa, które pozwalały obłożyć królestwo Danii interdyktem w razie poszkodowania któregokolwiek z biskupów. W 1259 r. król uwięził arcybiskupa, co spowodowało obłożenie królestwa interdyktem, ale większość biskupów stanęła po stronie króla. Jednakże pozostali biskupi wezwali na pomoc wojska księcia Rugii Jaromira II i księcia Eryka, syna króla Abla. Najeźdźcy pokonali wojska królewskie, zdobyli Kopenhagę i Bornholm. Podczas przygotowań do odparcia ataku król Krzysztof zmarł w wieku czterdziestu lat w tajemniczych okolicznościach 29 maja 1259 roku w Ribe. Według plotek przyczyną śmierci była trucizna w winie mszalnym.

Żoną Krzysztofa I była Małgorzata Sambiria, córka Sambora II księcia tczewskiego. Mieli sześcioro dzieci: synów Eryka V Glippinga (następcę Krzysztofa na tronie), Waldemara, Nielsa oraz córki Matyldę, Małgorzatę i Ingeborgę.

Literatura: