Leki przeciwpsychotyczne
Z Wikipedii
Leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyki, dawniej znane także jako duże trankwilizery) - leki stosowane w leczeniu zaburzeń psychicznych głównie schizofrenii oraz innych psychoz, w przebiegu których występują u chorego urojenia i omamy. Są też (wyjątkowo!) stosowane w leczeniu nerwic, w manii, a także (wyjątkowo) w chorobie nadciśnieniowej. Pierwsze zastosowanie terminu neuroleptyki przypisuje się francuskim lekarzom Jeanowi Delay'owi i Pierre'owi Denikerowi (1955).
Działają silnie uspokajająco poprzez hamowanie aktywności komórek nerwowych, głównie komórek powiązanych z dopaminą (receptor D2) i serotoniną, w mniejszym stopniu z adrenaliną, a także z histaminą i w niektórych przypadkach acetylocholiną. Leki te nie wywołują efektu narkotycznego, czyli nie mogą doprowadzić do uzależnienia, ale wiele z nich potęguje działanie narkotyków i alkoholu etylowego (pomimo tego, niektóre są lub były stosowane w terapiach odwykowych m.in. w celu przerwania efektu działania narkotyku np. chloropromazyna (używana w leczeniu uzależnienia od LSD)).
Głównym zastosowaniem neuroleptyków są psychozy z objawami osiowymi (autyzm) jak też z objawami wytwórczymi (urojenia, omamy), pomocniczo w depresji w celu zwalczenia myśli samobójczych.
Głównym objawem ubocznym jest parkinsonowski zespół poneuroleptyczny (zob. choroba Parkinsona). Starsze neuroleptyki wywoływały też wiele ubocznych objawów wegetatywnych jak suchość w jamie ustnej, zaburzenia akomodacji, nadmierna senność, zaburzenia czynności wątroby, zaburzenia funkcji seksualnych.
Dużym krokiem w leczeniu psychoz było zsyntezowanie nowych generacji neuroleptyków działających również na receptor serotoninowy. Pierwszym z nich była klozapina. Neuroleptyki te (np. olanzapina, rysperydon powodują znacznie mniej objawów ubocznych, tak wczesnych jak i późnych (np. dyskinez poneuroleptycznych).
Neuroleptyki można podzielić na różne grupy chemiczne:
- I grupa to pochodne fenotiazyny np. Chloropromazyna
- II grupa to pokrewne, np. Haloperidol, Chlorprothixen
- III grupa to pochodne benzamidu, np. Risperidon i Sulpiryd