Psychoza
Z Wikipedii
| Psychoza |
| schizofrenia |
| psychozy afektywne |
| parafrenia |
| zespół Korsakowa |
Psychoza (gr. psyche - umysł i osis - szaleństwo) - zaburzenie psychiczne definiowane w psychiatrii jako stan umysłu, w którym doznaje się silnych zakłóceń w percepcji rzeczywistości. Osoby które doznają stanu psychozy mogą doświadczać halucynacji, paranoidalnych urojeń i obsesji, nagłych zmian osobowości, a ich sposób myślenia ulega zwykle całkowitej dezorganizacji. Bardzo często osoba znajdująca się w stanie psychozy nie ma jej świadomości i wydaje się jej, że funkcjonuje normalnie.
Terminu tego po raz pierwszy użył Ernst von Feuchtersleben w 1845 r. Słowo to jest używanie w psychiatrii głównie dla rozróżnienia stanu dezorganizacji pracy umysłu wynikającego z choroby psychicznej od podobnego w zewnętrznych przejawach stanu wynikającego z fizycznego uszkodzenia układu nerwowego.
Psychoza w świetle tradycyjnej psychiatrii jest zwykle traktowana jako symptom poważnej choroby psychicznej takiej jak np: schizofrenia i depresja dwubiegunowa. Czasami jest też skutkiem zwykłej depresji, lub nadużywania środków psychotropowych. Krótkie stany psychozy wywołane przez bardzo silny stres, są uważane za normalną, zdrową reakcję psychiczną i dla odróżnienia od "prawdziwej" psychozy są nazywane psychozą reaktywną. Bezpośrednie halucynacje odczuwane po zażyciu narkotyków nie są zwykle klasyfikowane jako psychoza, pod warunkiem że nie utrzymują się one zbyt długo po wydaleniu narkotyku przez organizm. Psychozę od nerwicy (neurozy) odróżnia brak świadomości własnych dolegliwości psychotyka.
Psychoza jest ogólnym terminem opisującym całą grupę ludzkich zachowań, które mogą mieć różne przyczyny i dlatego nie jest traktowana jako osobna jednostka chorobowa. W mowie potocznej termin ten jest często nadużywany do określania wszelkich "nienormalnych" zachowań.
Prawdopodobieństwo pojawienia się psychozy może być opisane wzorem[potrzebne źródło]:
gdzie X to podatność na zranienie zarówno uwarunkowana genetycznie jak i poprzez doświadczenia (takie jak np. nadopiekuńczość połączona z nadmiarem krytyki ze strony rodziców), S ilość przeżywanego stresu, A odzwierciedla ilość spożywanego alkoholu, natomiast N zażywanie narkotyków. Z kolei czynnik L odzwierciedla przyjmowanie leków przeciwpsychotycznych przepisanych przez psychiatrę, US umiejętności społeczne a WS wsparcie społeczne. Dwa ostanie czynniki mogą być zwiększone dzięki psychoterapii.
Psychoza jest też często mylona z psychopatią, która jest stanem permanentnego zaburzenia osobowości związanego zwykle z utratą poczucia norm moralnych i aktami niezrozumiałego dla innych okrucieństwa. Psychopata doznaje zakłóceń w percepcji rzeczywistości, ale jednocześnie zachowuje częściową zdolność do racjonalnego myślenia umożliwiającego mu efektywne działanie. Osoby w stanie psychozy bywają czasem agresywne, ale nigdy nie są świadomie okrutne, gdyż zwykle nie są one w stanie podejmować jakichkolwiek przemyślanych działań na skutek niemożności racjonalnego myślenia.
Termin psychoza jest często krytykowany przez przeciwników tradycyjnej psychiatrii. Wielu z nich uważa, że to co się nazywa psychozą jest rodzajem odmiennego stanu świadomości od tego, który w danym momencie uważa się za społeczną normę normalności psychicznej. Np: R. D. Laing twierdził, że psychoza jest formą ekspresji lęków i obaw, których wyartykułowanie w "normalny" sposób jest niemożliwe ze względu na społeczne tabu. Thomas Szasz dowodził, że opatrywanie ludzi etykietą "psychotyków" jest często sposobem na radzenie sobie społeczeństwa z niezrozumiałymi dla większości sposobami widzenia świata i służy głównie do poddania takich ludzi pseudomedycznej kontroli.
Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu psychologii, psychiatria, psychozy afektywne
