Nadciśnienie tętnicze
Z Wikipedii
![]() |
Nadciśnienie tętnicze |
' | |
ICD-10: | I10 Nadciśnienie pierwotne (samoistne) I11 Choroba nadciśnieniowa z zajęciem serca I12 Choroba nadciśnieniowa z zajęciem nerek I13 Choroba nadciśnieniowa z zajęciem serca i nerek I15 Nadciśnienie wtórne |
{{{ICD10}}}.0 {{{X.0}}} |
|
{{{ICD10}}}.1 {{{X.1}}} | |
{{{ICD10}}}.2 {{{X.2}}} | |
{{{ICD10}}}.3 {{{X.3}}} | |
{{{ICD10}}}.4 {{{X.4}}} | |
{{{ICD10}}}.5 {{{X.5}}} | |
{{{ICD10}}}.6 {{{X.6}}} | |
{{{ICD10}}}.7 {{{X.7}}} | |
{{{ICD10}}}.8 {{{X.8}}} | |
{{{ICD10}}}.9 {{{X.9}}} |
Nadciśnienie tętnicze (HA, AH) (łac. hypertonia arterialis) to choroba układu krążenia, która charakteryzuje się stale podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi.
Zdecydowana większość (ponad 90%) przypadków nadciśnienia ma charakter pierwotny, tzn. bez znanej somatycznej przyczyny, którą da się usunąć interwencją medyczną. Etiologia nadciśnienia tętniczego pierwotnego nie została w pełni ustalona. Uważa się, że odgrywają w niej rolę czynniki genetyczne i środowiskowe. Pozostałe przypadki to choroba o charakterze wtórnym, czyli jest dobrze znana przyczyna choroby, np. choroby nerek, miażdżyca, choroby gruczołów dokrewnych lub choroby mózgu.
Spis treści |
[edytuj] Klasyfikacja ciśnienia tętniczego [mm Hg]* wg PTNT** (2003)
Kategoria | Ciśnienie skurczowe (mmHg) | Ciśnienie rozkurczowe (mmHg) |
Ciśnienie optymalne | < 120 | < 80 |
Ciśnienie prawidłowe | 120 - 129 | 80 - 84 |
Ciśnienie wysokie prawidłowe | 130 - 139 | 85 - 89 |
Nadciśnienie stopień 1 - łagodne | 140 - 159 | 90 - 99 |
Nadciśnienie stopień 2 - umiarkowane | 160 - 179 | 100 - 109 |
Nadciśnienie stopień 3 - ciężkie | ≥ 180 | ≥ 110 |
Nadciśnienie izolowane skurczowe | ≥ 140 | < 90 |
Nadciśnienie izolowane rozkurczowe | < 140 | ≥ 90 |
*Dotyczy osób nieprzyjmujących leków przeciwnadciśnieniowych; w przypadku gdy wartości ciśnienia skurczowego i ciśnienia rozkurczowego należą do różnych kategorii, należy przyjąć kategorię wyższą
**PTNT - Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego
[edytuj] Stadia nadciśnienia tętniczego wg WHO
- I - brak zmian w narządach
- II - przerost lewej komory serca i/lub zmiany w dnie oka i/lub białko w moczu
- III - nadciśnieniowe uszkodzenie serca, mózgu i oka
[edytuj] Przyczyny
- w 90% nadciśnienie pierwotne
- wtórne:
- choroby nerek (torbielowatość, wodonercze, nefropatia cukrzycowa, nowotwory)
- zespół pierwotnej retencji sodu
- hiperaldosteronizm
- zespół Cushinga
- choroby tarczycy
- koarktacja aorty
- hiperkalcemia
- bezdech senny
- ostry stres
- substancje toksyczne: amfetamina, kokaina, metale ciężkie
[edytuj] Diagnostyka
- pomiar ciśnienia tętniczego krwi na obu ramionach, w pozycji leżącej i stojącej, o różnych porach dnia
- ustalić stan naczyń (zwrócić uwagę na szmery w tętnicach)
- fundoskopia
[edytuj] Powikłania
Powikłaniem przede wszystkim jest uszkodzenie nerek, układu krążenia oraz powikłania ze strony układu nerwowego.
Obserwuje się zmiany na dnie oka:
- I° umiarkowane zwężenie lub stwardnienie tętnic siatkówki, nieprawidłowy stosunek średnic tętnic do średnic żył
- II° umiarkowane lub znaczne stwardnienie tętnic, dodatni objaw Gunna
- III° obrzęk, wysięk i krwotoki do siatkówki, tętnice stwardniałe i zwężone
- IV° objawy III° i dodatkowo obrzęk tarczy nerwu wzrokowego
[edytuj] Choroba nadciśnieniowa
Dotyczy kobiet i mężczyzn, rozpoczyna się zazwyczaj między 30 a 40 rokiem życia, choć może mieć początek już w dzieciństwie. Objawia się rannymi bólami głowy w okolicy potylicy. Nadmierną pobudliwością, bezsennością. Odczuwalne jest kołatanie serca, bóle wieńcowe oraz obserwuje się zaczerwienioną twarz, szyję, klatkę piersiową. Najczęściej jednak nieprawidłowe wartości ciśnienia tętniczego są wykrywane przypadkowo w czasie rutynowego pomiaru.
[edytuj] Leczenie
[edytuj] Niefarmakologiczne
- zmiana trybu życia
- unikanie stresu
- systematyczny, umiarkowany wysiłek fizyczny
- zaprzestanie palenia tytoniu
- dieta
- zmniejszenie wagi ciała
- ograniczenie spożycia soli kuchennej
- unikanie alkoholu w nadmiernych ilościach (małe ilości obniżają ciśnienie)
- suplementacja magnezu, potasu, wapnia(wraz z witaminą D)
- zażywanie herbatek lub ekstraktów z owoców/kwiatostanu głogu, rumianku, miłorzębu japońskiego
- spożywanie produktów bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3 (tłuste ryby, tran, orzechy włoskie, siemię lniane)
- jedzenie czosnku
- zapewnienie sporej podaży witaminy C pochodzącej z owoców i warzyw
- dostarczanie produktów zawierających flawonoidy(np. aronia, czarna porzeczka), które rozszerzają naczynia krwionośne
- unikanie tłuszczów zwierzęcych
[edytuj] Farmakologiczne
- diuretyki
- inhibitory konwertazy angiotensyny
- antagoniści receptora angiotensyny II
- leki beta-adrenolityczne
- leki alfa-1-adrenolityczne
- antagoniści wapnia
- wazodylatatory
- leki działające na centralny układ nerwowy
[edytuj] Nadciśnienie tętnicze w ciąży
Główny artykuł o nadciśnieniu tętniczym w ciaży znajduje się pod: nadciśnienie tętnicze w ciąży.
Nadciśnienie tętnicze w ciąży stanowi poważne zagrożenie zarówno dla płodu jak i dla ciężarnej. Nadciśnienie tętnicze wikła od 6 do 8% ciąż w polsce.
Nadciśnienie w ciąży dzielimy na:
- przewlekłe nadciśnienie tętnicze
- stan przedrzucawkowy/rzucawka
- przewlekłe nadciśnienie tętnicze z nakładającym się stanem przerzucawkowym
- nadciśnienie tętnicze ciążowe
- przewlekłe
- przemijające
[edytuj] Linki zewnętrzne
Od 20 kwietnia 2005 roku na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi (www.lodzkie.pl) dostępna jest bezpłatna nowa usługa w dziedzinie ezdrowie - "Dziennik ciśnieniowy on-line (DCoL)". Jest to specjalnie zaprojektowana strona internetowa, która pomaga prowadzić i kolekcjonować samopomiary ciśnienia tętniczego. Z poziomu Internetu można budować indywidualną bazę danych, tworzyć raporty wyników, wydrukowywać raporty lub wysyłać je mailem do swojego lekarza. Usługa jest zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej możliwie jak najbardziej anonimowa i nie wymaga podawania żadnych danych osobistych (poza mailem potrzebnym do rejestracji oraz wymyślonym przez użytkownika loginem potrzebnym do logowania).
Przeczytaj też zastrzeżenia dotyczące pojęć medycznych na Wikipedii!
Wikiprojekt: Nauki medyczne • Portal:Nauki medyczne