Leonid Kuczma

Z Wikipedii

Leonid Danyłowycz Kuczma ur. 1938
Prezydent Ukrainy
Okres urzędowania	od 19 lipca 1994 do 23 stycznia 2005
Poprzednik	Leonid Krawczuk
Następca	Wiktor Juszczenko

Leonid Danyłowycz Kuczma, ukr. Леонід Данилович Кучма (ur. 9 sierpnia 1938 r. we wsi Czajkyne, w obwodzie Czernihowskim) - prezydent Ukrainy w latach 1994-2005.

Wychowywał się bez ojca, który zginął w 1944 r. na froncie. W 1960 zdobył tytuł inżyniera na uniwersytecie w Dniepropietrowsku i pracował jako projektant w biurze konstruktorskim Piwdenne, w największym na świecie kompleksie rakietowym, zdobywając dwie nagrody państwowe za osiągnięcia w projektowaniu techniki rakietowej. Potem pracował jako inżynier, a następnie na stanowisku kierowniczym, w ośrodku Bajkonur, z którego wystrzeliwano radzieckie pojazdy kosmiczne. Przez 6 lat był dyrektorem generalnym Piwdenne.

W latach 1981-1991 był członkiem centralnego komitetu partii komunistycznej na Ukrainie. W 1991 r. uzyskał mandat poselski, a w okresie 1992-1993 pełnił funkcję pierwszego premiera niepodległej Ukrainy. W 1994 uzyskał ponownie mandat parlamentarny i wziął udział w wyborach prezydenckich, pokonując Leonida Krawczuka. Zwyciężył też w kolejnych wyborach, w 1999 r.

Choć Kuczma został wybrany głosami silnie zrusyfikowanej i zsowietyzowanej wschodniej Ukrainy, przez 10 lat swej prezydentury prowadził politykę balansowania między Wschodem a Zachodem. Podjął działania, które przyczyniły się do wzmocnienia narodowej tożsamości na Ukrainie i zainicjował wolnorynkowe reformy gospodarcze oraz zdołał uzyskać finansowe wsparcie Zachodu, oczekującego od Ukrainy zwrócenia się ku demokratycznej Europie. Gospodarka Ukrainy była jednak silnie obciążona dziedzictwem polityki ekonomicznej ZSRR, co wpłynęło ujemnie na przekształcenia gospodarcze i spowodowało zwrócenie się kraju ku Rosji.

Kuczma został obciążony przez oponentów i międzynarodową prasę zniknięciem opozycyjnego dziennikarza Georgija Gongadze, który został zamordowany we wrześniu 2000 r. Dowodem miały być nagrane potajemnie i udostępnione zachodnim mediom przez prezydenckiego ochroniarza taśmy (tzw. skandal kasetowy - Mykoła Melnyczenko), z których miało wynikać, że w rozmowie z szefem administracji Wołodymyrem Łytwynem i ministrem spraw wewnętrznych Jurijem Krawczenko Kuczma dyskutował na temat pozbycia się niewygodnego dziennikarza. Taśmy ujawnił lider partii socjalistycznej i rywal Kuczmy Ołeksandr Moroz, co stało się początkiem szerokiej akcji społecznej "Ukraina bez Kuczmy" - demonstracji ulicznych i postawienia miasteczka namiotowego demonstrantów w centrum Kijowa.

W 2001 parlament kilkakrotnie bezskutecznie starał się uruchomić procedurę impeachmentu. Pojawiły się też oskarżenia o bezprawną sprzedaż broni za granicę. Popularność Kuczmy spadła gwałtownie z 60 do 20%.

W wyborach parlamentarnych 2002 Kuczma wspierał blok "Za jedną Ukrainę!" (За едину Україну!), na którego czele stał Wołodymyr Łytwyn.

Ukraiński prezydent był przez wiele lat popierany przez zachodnich polityków (również przez polskiego prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, który wielokrotnie demonstrował sympatię dla Kuczmy), liczących na wyraźniejsze zwrócenie się Ukrainy ku Zachodowi - niezależni obserwatorzy zwracali jednak zawsze uwagę na autorytaryzm ukraińskiego prezydenta i jego mało wyrafinowane zachowanie oraz język. W lipcu 2004 Kuczma wykonał jednak gwałtowny zwrot w polityce zagranicznej, rezygnując z aspiracji do członkostwa w NATO oraz UE, licząc w zamian na pomoc prezydenta Rosji Władimira Putina w utrzymaniu władzy.

Zgodnie z postanowieniami konstytucji ukraińskiej, prezydencki mandat Kuczmy został zakończony 31 października 2004 r. Kampania prezydencka jesienią 2004, w której wzięli udział Wiktor Juszczenko i protegowany Kuczmy, Wiktor Janukowycz, przebiegała pod znakiem nacisków i szykan w stosunku do opozycji, a także silnego wsparcia Rosji i Władimira Putina.

Odznaczony m.in. polskim Orderem Orła Białego (1997).

Leonid Kuczma jest żonaty, ma córkę, która jest żoną znanego biznesmena ukraińskiego, Wiktora Pinczuka.