Maria Antonina Austriaczka
Z Wikipedii
Maria Antonina (ur. 2 listopada 1755 w Wiedniu, zm. 16 października 1793 w Paryżu). Właściwie: Marie-Antoinette Josèphe Jeanne Archiduchesse d'Autriche/Maria Antonia Josefa Johanna von Habsburg-Lothringen. Córka cesarza rzymsko-niemieckiego Franciszka I Lotaryńskiego i Marii Teresy Habsburg. Królowa Francji jako żona Ludwika XVI Burbona. Matka czworga dzieci, w tym przyszłego Ludwika XVII.
Ślub 14-letniej Marii Antoniny i 16-letniego Ludwika, wnuka króla Francji, Ludwika XV i Marii Leszczyńskiej odbył się 16 maja 1770. Był to mariaż dwóch największych europejskich rodów dynastycznych Habsburgów i Burbonów. Niestety Ludwik nie mógł skonsumować przez pierwsze parę lat małżeństwa z powodu stulejki (zwężenie skóry na napletku penisa), przez co stosunek seksualny sprawiał mu ból; dopiero po dokonaniu koniecznego zabiegu chirurgicznego małżonkowie stali się parą. Po przyjeździe do Paryża w 1773 r. piękna żona francuskiego delfina przyjęta została z wielką sympatią przez mieszkańców stolicy. Słabo wykształcona, za to imponowała urodą, gracją tancerki, zdobiła rauty i bale w Wersalu. Zaś po latach stała się synonimem rozrzutności i to ją "ulica" oskarżała o kryzys finansowy państwa. W pierwszych latach rewolucji francuskiej zabiegała o pomoc Austrii w jej zwalczaniu. Aresztowana w 1792 r., po próbie ucieczki wraz z rodziną do Belgii, osadzona w więzieniu Temple. Została oskarżona o zdradę i w czasie terroru jakobińskiego w 1793 r. skazana na śmierć przez ścięcie na gilotynie.
Spis treści |
[edytuj] Afera naszyjnikowa
We Francji w latach 70. i 80. XVIII wieku wzmagała się nieustannie pauperyzacja ludności, głównie na skutek szybko rosnących obciążeń podatkowych. Nie płacili podatków tylko magnaci, arystokracja i purpuraci kościelni. Rósł też deficyt skarbu królewskiego, bo choćby tylko wydatki dworu monarchy pochłaniały 10 procent budżetu państwa.
Dla uspokojenia narastającej determinacji i gniewu ludu konieczne było znalezienie winnego za ten stan rzeczy. Król dobrotliwy i ugodowy, próbujący zaprowadzić jakieś reformy, na takiego kozła ofiarnego się nie nadawał. Natomiast królowa, cudzoziemka, otoczona przepychem, błyszcząca urodą i bogactwem - jak najbardziej. Ją więc oskarżano w licznych pamfletach o rozwiązłość, wiarołomstwo, spiski i trwonienie majątku państwowego. Oliwy do ognia oskarżeń dolała tzw. "afera naszyjnikowa". Dotyczyła ona wielkiego oszustwa finansowego, rozegranego w 1784/85 r. w imieniu królowej, choć bez jej udziału i wiedzy, w gronie jednego kardynała, zabiegającego o jej względy, jednej hrabiny (z małżonkiem) z dworu królowej i dwóch bankierów-jubilerów, mających na zbyciu najdroższy naszyjnik wszech czasów, zwany "klejnotem dla królów".
Afera polegała na tym, że Joanna de Valois, hrabina de La Motte (1756-1792) zaproponowała kardynałowi de Rohan, pośrednictwo w zakupie dla królowej drogocennego naszyjnika. Podobno sama królowa nie mogła dokonać transakcji ze względu na sprzeciw męża. Tak też się stało i kardynał wynegocjował z bankierami umowę na sprzedaż królowej ich b. kosztownego towaru za 1,4 mil. liwrów, płatnych w czterech ratach półrocznych. Hrabina "uzyskała" podpis królowej na umowie, a kardynał naszyjnik, który niezwłocznie przekazał hrabinie, a ona, na jego oczach, "posłańcowi" królowej. Gdy minął termin płatności pierwszej raty, jubilerzy wręczyli Marii Antoninie Habsburg delikatną prośbę o zapłatę należności. Po przeczytaniu pisma nie zrozumiała ona o co właściwie chodzi i je zbagatelizowała. Po miesiącu nastąpiła wszak konfrontacja u króla jego małżonki, bankierów i kardynała, który przedstawił Ludwikowi XVI umowę z podpisem Marii Antoniny Habsburg. Ale nie było to jej pismo i nigdy tak się nie podpisywała. Oszustwo wyszło na jaw, lecz w międzyczasie zniknął małżonek hrabiny wraz z naszyjnikiem. Zamieszkał on w Londynie, tam wydłubywał z klejnotu brylanty i sprzedawał je, zresztą po niższych cenach niż były warte.
W prowadzonym przez Sąd Najwyższy procesie głównym oskarżonym był kardynał. Wybronił się jednak i tylko hrabina skazana została na dożywotnie więzienie, z którego po roku uciekła do Anglii. Niezależnie od wyroku sądowego republikańscy wrogowie monarchii nadal głosili, że afera inspirowana była przez królową. Ludwik XVI Burbon odwołał się wtedy do parlamentu, by oczyścił królową z zarzutów. Lecz parlament, zdecydowanie wrogi monarchii, podtrzymał podejrzenia przeciwko królowej. Były to już lata tuż przed Wielką Rewolucją Francuską i królowa, okrzyknięta przez gawiedź paryską jako Madame Deficit, stała się winną za cały ówczesny finansowy krach Francji. W rzeczywistości Maria Antonina była o wiele mniej rozrzutna niż następczyni (od 1804), cesarzowa Józefina, która posiadała 500 toalet i 700 par butów (i robiła długi na miliony).
Takie też było główne oskarżenie, obok zdrady narodowej, jakie postawił jej Trybunał Rewolucyjny, skazując w 1793 r. na szafot. Po ogłoszeniu I Cesarstwa przez Napoleona Bonaparte jej ciało zostało przeniesione do bazyliki Saint-Denis.
[edytuj] Genealogia
| Leopold Józef Lotaryński 1) ur. 11 IX 1679 zm. 27 III 1729 |
Elżbieta Karolina Burbon 2) ur. 13 IX 1676 zm. 23 XII 1744 |
Karol VI Habsburg ur. 1 X 1685 zm. 20 X 1740 |
Elżbieta Krystyna Welf ur. 28 VIII 1691 zm. 21 XII 1750 |
||||||||||
| Franciszek I Lotaryński ur. 8 XII 1708 zm. 18 VIII 1765 |
Maria Teresa Habsburg ur. 13 V 1717 zm. 29 XI 1780 |
||||||||||||
Ludwik XVI Burbon ur. 23 VIII 1754 zm. 21 I 1793 OO 16 V 1770 |
Maria Antonina Habsburg ur. 2 XI 1755 zm. 16 X 1793 |
||||||||
| Maria Teresa Burbon 3) ur. 19 XII 1778 zm. 19 X 1851 |
Ludwik Józef Burbon ur. 22 X 1781 zm. 4 VI 1789 |
Ludwik XVII Burbon ur. 27 III 1785 zm. 8 VI 1795 |
Maria Zofia Burbon ur. 9 VII 1786 zm. 19 VI 1787 |
||||||
|
[edytuj] Słynne zdania Marii Antoniny
Gdy ludność nie miała co włożyć do ust, udała się pod pałac królewski, aby prosić o coś do jedzenia. Gdy przyszedł do Marii jeden z jej doradców i powiedział, że ludność nie ma chleba do jedzenia, wtedy to Antonina odpowiedziała: To niech jedzą ciastka.
Jest to jednak tylko plotka i jeden ze sposobów szkalowania jej osoby, gdyż we wcześniejszych latach przypisywano to zdanie innym nielubianym władczyniom, a także Marii Teresie, która nie miała złych intencji, lecz próbowała rozwiązać problem braku chleba. Istnieje wiele wytłumaczeń, które wskazują na niewinność Marii Antoniny, jak np. działalność charytytatywna, utrzymywanie wiejskiej rodziny, przygarnięcie wiejskiego chłopca do Wersalu, zakaz przejeżdżania karetą przez pola itd. Niektórzy doszukali się informacji, jakoby we Francji istniało prawo wypieku ciastek w razie braku chleba.
W 1791 w państwie porozwieszane były plakaty Antoniny na których to była pokazana jako kaczka obwieszona naszyjnikami, a pod spodem widniał napis: Bez trudu połykam klejnoty, ale konstytucji nie przełknę.
Była to kolejna próba oczernienia królowej, gdyż tak naprawdę nie chciała kupować wielu klejnotów (Francji bardziej potrzebne są okręty, niż brylanty - powiedziała), nie przyjęła ich też od hrabiny du Barry.
[edytuj] Słynne postacie na dworze Marii Antoniny
- Christoph Willibald Gluck – wybitny kompozytor niemiecki, uczył Marię Antoninę muzyki na dworze wiedeńskim.
- Andre Ernest Modest Gretry – wybitny kompozytor operowy z południowych Niderlandów (obecnie Belgia). Dzięki protekcji Marii Antoniny wystawił swe opery w Paryżu i Wersalu.
[edytuj] Ciekawostki
Na podstawie XVIII-wiecznej receptury odtworzono skład perfum królowej. Zawierały one mieszankę zapachów różnych kwiatów, m.in. róż, irysów, kwiatu pomarańczy i jaśminu, a także piżmu i drzewa sandałowego. Perfumy pod nazwą "Ślad królowej" sprzedaje pałac w Wersalu.
Na podstawie biografii Marii Antoniny powstał film Sofii Coppolli pt. Maria Antonina.
| Poprzednik Maria Leszczyńska |
 |
królowa Francji 1774-1791 (1791-1793 królowa Francuzów) |
|
Następca Maria Amelia Burbon |
