Miejska legenda
Z Wikipedii
Więcej informacji co należy poprawić, być może znajdziesz w dyskusji tego artykułu lub na odpowiedniej stronie. W pracy nad artykułem należy korzystać z zaleceń edycyjnych. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.
Możesz także przejrzeć pełną listę stron wymagających dopracowania.
Miejska legenda (ang. urban legend) - z pozoru prawdziwa informacja rozpowszechniana w mediach, Internecie bądź w kręgach towarzyskich, która budzi wielkie emocje u odbiorców.
Zazwyczaj takie plotki nie mają pokrycia w faktach, jednak ich niezwykła tematyka elektryzuje słuchaczy i prowokuje ich do komentarzy i dalszego przekazania tej informacji. Nie jest to jednakże plotka lokalna, dotycząca lokalnych spraw, lecz dotycząca znanych osób i powszechnych zjawisk, przez co możliwe jest jej rozchodzenie się w obrębie całego kraju lub nawet poza jego granice. Era Internetu, szybkiej wymiany informacji przysłużyła się znacznie szybszemu obiegowi tego rodzaju plotek, obecnych od wieków w grupach społecznych. Miejskie legendy mają charakter podobny do mitu i często są nawiązaniem do wcześniejszych mitów np. legenda o czarnych wołgach porywających ludzi (dzieci) w epoce PRL nawiązuje do mitu o Żydach porywający dzieci po to, by wyssać z nich krew czy o obcych, demonach porywających dzieci. Każda miejska legenda może mieć wiele wariantów.
Spis treści |
[edytuj] Miejska legenda w ujęciu memetyki
Z punktu widzenia memetyki miejska legenda jest przykładem replikacji memów. Mem czy mempleks miejskiej legendy jest przekazywany kolejnym osobom, i poprzez to, że tego typu opowieści są niesamowite, ich memy rozchodzą się w sposób epidemiczny. Jednakże w czasie rozchodzenia się miejskiej legendy powstaje wiele ich zmutowanych form, przez co stykanie się danej osoby z kolejną wersją obniża jej wiarygodność i układ społeczny uodparnia się na wirusa danej miejskiej legendy. Niektóre legendy miejskie w swych zmutowanych formach pojawiają się w danym społeczeństwie cyklicznie, niejednokrotnie wywołując panikę. Za tworzenie niektórych miejskich legend w czasach PRL odpowiadały ówczesne służby bezpieczeństwa.
[edytuj] Cechy typowej miejskiej legendy
- anonimowy autor bądź źródło informacji, czasami jednak miejskie legendy przedostają się do mediów
- duże prawdopodobieństwo zajścia opisywanego wydarzenia
- niesamowita, zaskakująca informacja
- dotyczy ważnych spraw w życiu człowieka, takich jak pożywienie, bezpieczeństwo lub znanych w danym społeczeństwie osób
- rozbudowana narracja, podkreślająca niesamowitość informacji oraz jej autentyczność
[edytuj] Przykłady miejskich legend
- Maybach ojca Tadeusza Rydzyka
- Polscy łabędziożercy w Irlandii
- wprowadzenie opłat za korzystanie z komunikatorów internetowych
- firmy rozdające telefony komórkowe za wysyłanie określonej ilości e-maili
- zrzucanie przez Amerykanów stonki ziemniaczanej na PGR-owskie plantacje ziemniaków w czasach wczesnego PRL
- romanse znanych osobistości życia publicznego
- czarne wołgi, porywające ludzi w czasach PRL
- panna młoda, która zmarła nagle na weselu, zatruwszy się jadem trupim, zawartym w sukni, która rzekomo została kupiona w komisie, a dostarczona tam przez grabarza, który zdjął ją ze zmarłej
- skorpion, który wylęgł się z egzotycznej rośliny doniczkowej i zabił właściciela
- kobieta, która nigdy nie zdejmowała peruki, którą strasznie rozbolała głowa i która zgłosiła się do lekarza, gdzie okazało się, że pod peruką zalęgły się robaki, które przegryzły się przez czaszkę i zaczęły zjadać mózg
- kobieta, która bardzo dużo opalała się w solarium i której ugotowały się organy wewnętrzne
- tajna kolej podziemna dla notabli pod Pałacem Kultury i Nauki
- zamordowanie kobiety przez złotego medalistę olimpijskiego z Monachium
- białe aligatory, wyrzucone za młodu przez właścicieli do ubikacji, grasujące w systemie kanalizacyjnym (w Nowym Jorku, nigdy nie wychodzące na powierzchnię
- rakotwórczość gumy do żucia Turbo (w czasach końca lat 80 XX wieku)
- tancerz z kopytami (diabeł) który bawił się na potańcówce
- rzekome plany Papieża i Kurii Rzymskiej, by odejść od pozycji klęczącej podczas Mszy świętej
- nerki ludzkie znajdowane w pobliżu hoteli, gdzie uprowadzano młode dziewczyny z dyskotek i przeprowadzano na nich operacje
- UFO, ludzie w czerni (komiks i film są na bazie legendy)
- Yeti, Yowie i inne przykłady widywanych dzikich ludzi
- mocz (lub sperma) w napojach z McDonald's
- rzekoma śmierć Paula McCartneya
- rzekoma hibernacja Walta Disneya
- ponowne skażenie Czarnobyla, informacja pojawiająca się w rocznicę katastrofy w Czarnobylu
- katastrofa elektrowni atomowej w Charkowie na Ukrainie w kwietniu 1999 roku (w Charkowie nie ma elektrowni atomowej)
- liczne mity dotyczące ataku na World Trade Center 11 września 2001:
- brak Żydów wśród ofiar, ponieważ wiedzieli o tym, że atak jest planowany (w rzeczywistości Żydzi stanowili ok. 10-15% liczby ofiar)
- numery lotów samolotów użytych w ataku tworzą w czcionce obrazkowej groźnie wyglądający wzór (w rzeczywistości samoloty miały inne numery)
- Nostradamus przewidział atak (krążący czterowiersz jest fałszywy)
- twarze diabłów, aniołów, Jezusa widziane w dymie
- latający talerz obok wieży, widoczny na fotografii (rzekome zamieszanie w całą sprawę kosmitów)
[edytuj] Zobacz także:
- Marketing wirusowy
- mistyfikacja
- Łańcuszek św. Antoniego
- Teoria spiskowa
- Pogromcy mitów
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Urban Legends Reference Pages – Serwis katalogujący miejskie legendy (ang.)
- Złudzenia i szaleństwa tłumów XXI wieku – Serwis poświęcony współczesnemu folklorowi, w tym galeria listów-łańcuszków
