Muzyka ludowa
Z Wikipedii
Muzyka ludowa - jeden z najstarszych przejawów kultury duchowej każdej grupy etnicznej. Miała związek z codziennym i religijnym życiem ludzi. Obecnie przetrwała jedynie na wsi.
Przekazywana była drogą zapamiętywania, a nie zapisu nutowego. Muzykę ludową charakteryzuje znaczna wielość wersji, naturalna skłonność do tworzenia wariantów. Lud tworzył własne melodie, ale też przekształcał inne melodie stosownie do własnych wymagań i możliwości.
W celu jej zachowania organizuje się akcje zbierania muzyki ludowej (zapoczątkował je Oskar Kolberg), wydaje się śpiewniki, opracowania itp. Dzięki tym działaniom naukowym i dokumentacyjnym zintensyfikowanym od poł. XX wieku (dzięki m. in. prof. Jadwidze i Marianowi Sobieskim, Franciszkowi Kotuli) wielu twórców i wykonawców muzyki ludowej, wcześniej anonimowych, znamy z imienia i nazwiska.
Muzykę ludową tworzyli amatorzy śpiewacy oraz instrumentaliści, grający w kapelach na weselach i innych sytuacjach obrzędowych oraz na zabawach czy podczas wypasu zwierząt (tutaj używano muzyki w fukcji komunikowania się na odległość, np. sygnały na trembitach). Kapela liczyła najczęściej od dwóch do pięciu instrumentów. Główną melodię grały w niej np.: skrzypce i dudy (Wielkopolska), skrzypce i harmonia trzyrzędowa (Mazowsze, Radomszczyzna), skrzypce z instrumentami dętymi (Małopolska, Śląsk) lub same skrzypce z towarzyszeniem takich instrumentów rytmicznych jak basetla lub/i bęben lub drugich skrzypiec w roli rytmiczno-harmonicznej (tzw. wtór) - Mazowsze, Sieradzkie, Łęczyckie, Kaliskie, Kujawy, Małopolska Północna, Lubelskie, Podlasie, Suwalskie, Podhale, Orawa. Dodatkowo w skład kapel ludowych na Rzeszowszczyźnie oraz na Wileńszcyźnie wchodziły cymbały.
Muzykiem w kapeli zostawał ten, kto sam nauczył się grać, terminując u mistrza, starszego zazwyczaj muzyka z rodziny czy sąsiedztwa. Muzykanci nie znali nut, grali na „ucho”. Repertuar opanowywali pamięciowo.
Muzyka ludowa opierała się pierwotnie na skali pentatonicznej i skalach modalnych.
Najstarszą zachowaną polską pieśnią ludową jest pieśń "Chmiel", wykonywana w trakcie weselnych oczepin panny młodej.
W dobie obecnej w końcu czerwca odbywa się w Kazimierzu Dolnym corocznie Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych.
[edytuj] Dyskografia
seria "Muzyka źródeł" (wyd. Polskie Radio, Radiowe Centrum Kultury Ludowej)
Zobacz też: taniec ludowy, muzyka folk, world music.
