Okresy przejściowe
Z Wikipedii
Okresy przejściowe (ang. transitional periods) - to okresy wprowadzone przez Unię Europejską głównie w stosunku do nowych krajów członkowskich Wspólnoty, jednak w niektórych wypadkach nakładane są wobec dotychczasowych krajów członkowskich, a niekiedy wobec wszystkich członków Wspólnoty. Ich celem jest umożliwienie poszczególnym członkom Wspólnoty (wobec których zostały zastosowane) bezwzględnego zastosowania się do prawa wspólnotowego (w tym okresie kraje członkowskie mają czas na dostosowanie prawa wspólnotowego w krajowym ustawodawstwie).
[edytuj] Geneza wprowadzania okresów przejściowych w UE
Po raz pierwszy zostały zastosowane w 1973 roku, kiedy do Wspólnoty przystąpiły Wielka Brytania, Irlandia i Dania. Ich celem jest głównie ochrona rynków pracy poszczególnych krajów członkowskich (okresy przejściowe w swobodzie przepływu pracowników), jednak mogą być też zastosowane w innych celach (np. dostosowanie stawek podatku VAT - okresem tym jest objęta m.in. Wielka Brytania czy Irlandia, również Polska w zakresie tzw. zerowej stawki VAT na książki, zakup ziemi przez cudzoziemców - z takiej możliwości skorzystała Polska i wprowadziła ograniczenia w stosunku do dotychczasowych członków).
obywatel z kraju: |
|
|
|
Kraje wstępujące | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
Grecja |
|
|
|
|
|
|
|
Finlandia |
|
|
|
|
|
|
Łotwa | Litwa | Polska 1 | Węgry 1 | Czechy | Słowacja | Słowenia 1 | Norwegia | Islandia | Liechtenstein | Bułgaria | Rumunia | ||||||
może być zatrudniony w danym kraju od roku: | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portugalia | 1986 | 1986 | 1986 | 1986 | 1986 | 1994 | 1986 | 1986 | 1986 | 1986 | 1994 | 1986 | 1986 | 1994 | 2004 | 2004 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 1994 | 1994 | 1994 | 2002 | 2007 ? | 2007 ? | |||||
Hiszpania | 1986 | 1986 | 1986 | 1986 | 1986 | 1994 | 1986 | 1986 | 1986 | 1986 | 1994 | 1986 | 1986 | 1994 | 2004 | 2004 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 1994 | 1994 | 1994 | 2002 | 2007 ? | 2007 ? | |||||
Włochy | 1986 | 1986 | 1981 | 1958 | 1958 | 1994 | 1958 | 1958 | 1958 | 1973 | 1994 | 1973 | 1973 | 1994 | 2004 | 2004 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 1994 | 1994 | 1994 | 2002 | 2007 ? | 2007 ? | |||||
Grecja | 1986 | 1986 | 1981 | 1981 | 1981 | 1994 | 1981 | 1981 | 1981 | 1981 | 1994 | 1981 | 1981 | 1994 | 2004 | 2004 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 1994 | 1994 | 1994 | 2002 | 2007 ? | 2007 ? | |||||
Francja | 1986 | 1986 | 1958 | 1981 | 1958 | 1994 | 1958 | 1958 | 1958 | 1973 | 1994 | 1973 | 1973 | 1994 | 2004 | 2004 | 2009 | 2009 | 2009 | 2009 | 2009 | 2009 | 2009 | 2009 | 1994 | 1994 | 1994 | 2002 | 2009 ? | 2009 ? | |||||
Niemcy | 1986 | 1986 | 1958 | 1981 | 1958 | 1994 | 1958 | 1958 | 1958 | 1973 | 1994 | 1973 | 1973 | 1994 | 2004 | 2004 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 1994 | 1994 | 1994 | 2002 | 2012 ? | 2012 ? | |||||
Austria | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 2004 | 2004 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 1994 | 1994 | 1994 | 2002 | 2012 ? | 2012 ? | |||||
Belgia | 1986 | 1986 | 1958 | 1981 | 1958 | 1958 | 1994 | 1958 | 1958 | 1973 | 1994 | 1973 | 1973 | 1994 | 2004 | 2004 | 2009 | 2009 | 2009 | 2009 | 2009 | 2009 | 2009 | 2009 | 1994 | 1994 | 1994 | 2002 | 2009 ? | 2009 ? | |||||
Holandia | 1986 | 1986 | 1958 | 1981 | 1958 | 1958 | 1994 | 1958 | 1958 | 1973 | 1994 | 1973 | 1973 | 1994 | 2004 | 2004 | 2009 ? | 2009 ? | 2009 ? | 2009 ? | 2009 ? | 2009 ? | 2009 ? | 2009 ? | 1994 | 1994 | 1994 | 2002 | 2009 ? | 2009 ? | |||||
Luksemburg | 1986 | 1986 | 1958 | 1981 | 1958 | 1958 | 1994 | 1958 | 1958 | 1973 | 1994 | 1973 | 1973 | 1994 | 2004 | 2004 | 2009 ? | 2009 ? | 2009 ? | 2009 ? | 2009 ? | 2009 ? | 2009 ? | 2009 ? | 1994 | 1994 | 1994 | 2002 | 2009 ? | 2009 ? | |||||
Dania | 1986 | 1986 | 1973 | 1981 | 1973 | 1973 | 1994 | 1973 | 1973 | 1973 | 1994 | 1973 | 1973 | 1994 | 2004 | 2004 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 1994 | 1994 | 1994 | 2002 | 2012 ? | 2012 ? | |||||
Finlandia | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 2004 | 2004 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 1994 | 1994 | 1994 | 2002 | 2007 ? | 2007 ? | |||||
Irlandia | 1986 | 1986 | 1973 | 1981 | 1973 | 1973 | 1994 | 1973 | 1973 | 1973 | 1973 | 1994 | 1973 | 1994 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 1994 | 1994 | 1994 | 2002 | 2007 ? | 2007 ? | |||||
Wielka Brytania | 1986 | 1986 | 1973 | 1981 | 1973 | 1973 | 1994 | 1973 | 1973 | 1973 | 1973 | 1994 | 1973 | 1994 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 1994 | 1994 | 1994 | 2002 | 2007 ? | 2007 ? | |||||
Szwecja | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 1994 | 1994 | 1994 | 2002 | 2007 ? | 2007 ? | |||||
Cypr | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2005 | 2007 | 2007 | |||||
Malta | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2005 | 2007 | 2007 | |||||
Estonia | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2005 | 2007 | 2007 | |||||
Łotwa | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2005 | 2007 | 2007 | |||||
Litwa | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2005 | 2007 | 2007 | |||||
Polska | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2006 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2006 | 2006 | 1 | 1 | 1 | 1 | |||||
Węgry | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2006 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2006 | 2006 | 1 | 1 | 1 | 1 | |||||
Czechy | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2005 | 2007 | 2007 | |||||
Słowacja | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2005 | 2007 | 2007 | |||||
Słowenia | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2006 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2004 | 2006 | 2006 | 1 | 1 | 1 | 1 | |||||
Norwegia | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 2004 | 2004 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 1994 | 1994 | 2002 | 2007 ? | 2007 ? | |||||
Islandia | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 2004 | 2004 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 2006 | 1994 | 1994 | 2002 | 2007 ? | 2007 ? | |||||
Liechtenstein | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 1994 | 2004 | 2004 | 2011 ? | 2011 ? | 2011 ? | 2011 ? | 2011 ? | 2011 ? | 2011 ? | 2011 ? | 1994 | 1994 | 2002 | 2012 ? | 2012 ? | |||||
Szwajcaria | 2002 | 2002 | 2002 | 2002 | 2002 | 2002 | 2002 | 2002 | 2002 | 2002 | 2002 | 2002 | 2002 | 2002 | 2002 | 2005 | 2005 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2002 | 2002 | 2002 | 2012 ? | 2012 ? | |||||
Bułgaria | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | |||||
Rumunia | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? | 2007 ? |
LEGENDA: 1 Kraje te zdecydowały się zastosować zasadę wzajemności wobec krajów, które wprowadziły okresy przejściowe.
pełna swoboda - bez ograniczeń; 0+0+0
ograniczenia; według zastosowanej zasady 2+0+0
ograniczenia; według zastosowanej zasady 2+3+0
ograniczenia; według zastosowanej zasady 2+3+2
[edytuj] Okresy przejściowe w przepływie pracowników
Obecne okresy przejściowe zostały wprowadzone na 7 lat, jednak zgodnie z zasadą "2+3+2":
- 2-letni okres przejściowy: 1 maja 2004 - 30 kwietnia 2006
- 3-letni okres przejściowy: 1 maja 2006 - 30 kwietnia 2009
- 2-letni okres przejściowy: 1 maja 2009 - 30 kwietnia 2011
- obowiązywanie całości prawa wspólnotowego we wszystkich krajach członkowskich UE-25: od 1 maja 2011 roku
Poszczególne kraje Piętnastki (UE-15) mogą zrezygnować ze stosowania kolejnych okresów. Wszystkie okresy przejściowe muszą zostać zniesione z dniem 1 maja 2011 roku. Podobne okresy przejściowe zostaną zastosowane wobec krajów wstępujących do UE w 2007 roku: Rumunia, Bułgaria.
W praktyce stosowanie okresów przejściowych przez Unię prowadzi do zaniechania przestrzegania zasady swobodnego przepływu osób (zapisanej w Traktacie z Maastricht) w trakcie trwania tych okresów.
[edytuj] Pierwszy etap
W okresie 01.05.2004-30.04.2006 okresy przejściowe zostały wprowadzone przez:
- niektóre stare kraje członkowskie dla 8 z 10 nowych krajów członkowskich (poza Maltą i Cyprem), które przystąpiły do Wspólnoty 1 maja 2004 roku
- jeden z nowych krajów członkowskich (Maltę) w stosunku do wszystkich starych i pozostałych nowych członków Wspólnoty
- trzy nowe kraje członkowskie (Polska, Słowenia, Węgry) na zasadzie wzajemności (dla tych krajów, które wprowadzą ograniczenia dla obywateli nowych krajów członkowskich).
[edytuj] Drugi etap
Obecnie w 3-letnim okresie przejściowym (01.05.2006-30.04.2009) okresy przejściowe utrzymało 8 spośród 25 krajów członkowskich UE(Austria, Niemcy, Włochy, Belgia, Dania, Francja, Luksemburg, Holandia), z czego 6 zdecydowało się je stopniowo znosić.
[edytuj] Trzeci etap
Już teraz dwa kraje - Austria i Niemcy zapowiedziały, że utrzymają okresy przejściowe w swobodnym przepływie osób na kolejny 2-letni okres (już ostatni), czyli do 30 kwietnia 2011 roku.
[edytuj] Okresy przejściowe w nabywaniu nieruchomości
Wprowadziło je jedynie parę nowych krajów członkowskich w stosunku głównie do obywateli krajów Piętnastki.
[edytuj] Okresy przejściowe dla specjalnych stref ekonomicznych
Dotyczą Irlandii oraz większości nowych krajów członkowskich.