Z Wikipedii
Kokos właściwy, Palma kokosowa (Cocos nucifera Sp.Pl.2 L. 1753) – jedyny gatunek z rodzaju kokos należący do rodziny arekowatych.
Nazwa palmy kokosowej w sanskrycie to kalpa vriksha, które tłumaczy się jako " drzewo, które zaspokaja wszystkie potrzeby życia".
- Pochodzenie
- Pochodzi z południowo-wschodniej Azji lub z północno-zachodniej Ameryki Południowej. Kopalne szczątki z Nowej Zelandii wskazują, że rośliny o małych orzechach kokosowych rosły tam już przed 15 milionami lat. Najstarsze skamieniałości były znajdowane w Radżastanie w Indiach. Jej owoce wyrzucone przez morze i zdolne do kiełkowania znajdowano w Norwegii. Obecnie jest najczęściej występującą palmą, gdyż rośnie wzdłuż wszystkich tropikalnych brzegów morskich.
[edytuj] Charakterystyka
- Pień
- Dorasta do 30 m wysokości.
- Liście
- Pierzaste, 4-6 m długości i szerokości 60-90 cm.
- Owoce
- W grubej zielonej łupinie z brązową włóknistą skórą otaczającą brązową skorupę. Mogą ważyć do 2.5 kg a mimo to mają zdolność utrzymywania się na powierzchni wody i roślina jest łatwo przenoszona przez morskie prądy na znaczne odległości. Owoc zawiera dużo nasyconych kwasów tłuszczowych i cukrów oraz stanowi bogate źródło żelaza i witaminy C.
- Wymagania
- Piaszczyste, słone plaże. Roślina światłolubna. Regularne opady (75-100 cm rocznie).
[edytuj] Zastosowanie
- Wszystkie części palmy kokosowej są użyteczne. Z jednego drzewa można uzyskać do 75 "orzechów" rocznie co stanowi znaczącą wartość ekonomiczną.
- Miąższ - biały i mięsisty jest jadalny na świeżo lub wysuszony po ugotowaniu. Starty na wiórki używany jest w cukiernictwie. Używa się go również przy produkcji kosmetyków z powodu właściwości wygładzania i rozjaśniania skóry.
- Wnętrze orzecha kokosowego wypełnia "woda" zawierająca cukry, która jest używane jako napój chłodzący i do robienia galaretowatego deseru Nata de Kokos. Dojrzałe owoce mają znacznie mniej płynu niż młode okazy. Woda orzecha kokosowego jest sterylna aż do chwili kiedy orzech kokosowy zostanie otwarty (chyba, że jest popsuty).
- Mleko orzecha kokosowego, które w przybliżeniu zawiera 17% tłuszczu jest robione przez przecieranie utartych orzechów kokosowych z gorącą wodą albo gorącym mlekiem, które wyciąga olej i aromatyczne związki z włókien. Świeże mleko znakomicie gasi pragnienie w tropikalnym klimacie jak też używa się go do wyrobu alkoholi.
- Śmietanka orzecha kokosowego unosi się na wierzchu kiedy mleko orzecha kokosowego jest ochładzane
- Pozostałe po ekstrakcji oleju włókniste wytłoki, zawierają około 20% białka i stanowią doskonałą paszę dla zwierząt hodowlanych.
- Z soku wypływającego z nacinania grona kwiatu orzecha kokosowego jest robione wino palmowe zwane na Filipinach, tuba
- Młode wierzchołkowe listki są jadane na surowo, po ugotowaniu lub marynowaniu jako jarzyna (tzw. kapusta palmowa).
- Pąk szczytowy kłodziny zwany sercem palmy - białawy pęd o długości 30-40 cm, jest rzadkim delikatnym przysmakiem. (Niestety bez niego roślina ginie). Serca palmy są zjadane w sałatkach, taką sałatkę czasami nazywa się "sałatką milionera ".
- Włókno kokosowe, z którego wytwarza się liny, pędzle, szczotki, maty używane zamiast dywanów a nawet uszczelnia łodzie. Jest też używane szeroko w ogrodnictwie do robienia kompostu jako substytut torfu.
- Kopra jest wysuszonym jądrem nasienia, z którego wytwarza się olej palmowy zwany olejem kokosowym
- Pień palmy kokosowej wykorzystuje się w budownictwie i nadaje się do rzeźbienia.
- Liście służą do wyrobu koszy i przykrywania dachów, budowy płotów czy ścian budynków .
- Łuska i skorupy mogą być używane jako paliwo i są dobrym źródłem węgla drzewnego.
- Mieszkańcy Hawajów wydrążali pnie aby robić bębny, pojemniki, lub nawet małe kajaki.
- Drzewo Puszka jest używany dla specjalnych konstrukcji szczególnie w Manila.
- Woda orzecha kokosowego jest prawie identyczna jak plazma krwi i jest używana w awaryjnych przypadkach jak dożylne uwodnienie płynne, kiedy jest brak innego płynu. Naukowcy informują, że woda orzecha kokosowego jest bogata w potas, chlorki i wapń.
- Korzenie są używane jako barwnik, płyn do ust, albo lek na biegunkę. Kawałek korzenia jest używany jako szczoteczka do zębów dla ubogich.
- Połówki skorupy orzecha kokosowego są używane w teatrach i przy udźwiękowienich filmów. Uderzanie ich o siebie imituje tętent końskich kopyt.
- Wysuszone połówki skorupy orzecha kokosowego są używane do polerowania podłogi.
- Wydrążone skorupy orzecha kokosowego są używane w domowej hodowli zwierząt jako domki dla gryzoni i małych ptaków, albo elementy ozdobne w akwariach z rybkami.
