Piotr Lacy
Z Wikipedii
Piotr Lacy (lub Lascy) (ros. Пётр Петрович Ласси) (26 września 1678– 11 maja 1751), jeden z najwybitniejszych rosyjskich dowódców wojskowych przed pojawieniem się Rumiancewa i Suworowa.
Podczas swej niezwykle długiej wojskowej kariery, która objęła połowę stulecia, Piotr Lacy wziął udział w 31 kampaniach, 18 bitwach i 18 oblężeniach.
Spis treści |
[edytuj] Początki kariery
Peter Lacy urodził się 26 września 1678 roku w Killeady w pobliżu Limerick, w szlacheckiej irlandzkiej rodzinie mającej normańskie korzenie. Nazwisko rodu pochodzi od normandzkiej miejscowości Lassy. W wieku zaledwie 13 lat, podczas wojny irlandzkiej, został najęty w randze porucznika przez Jakobitów do obrony miasta Limerick przed wojskami Wilhelma Orańskiego. Po przegranej wojnie wielu Irlandczyków wyemigrowało do Francji. Piotr wraz z ojcem i bratem dołączyli do Brygady Irlandzkiej, która walczyła podczas wojny palatynackiej u boku armii francuskiej. Po tym, jak jego krewni zginęli walcząc dla Ludwika XIV we Włoszech, Piotr postanowił poszukać szczęścia gdzie indziej. Po dwóch latach służby w austriackiej armii Lacy poszedł za przykładem swego dowódcy de Croya i w 1698 roku wstąpił do służby w armii rosyjskiej.
[edytuj] W służbie u cara Piotra Wielkiego
Pierwszą bitwą lądową, w jakiej będącemu w służbie rosyjskiej Lacy'emu przyszło wziąć udział była fatalna dla Rosjan bitwa pod Narwą. Podczas tej bitwy Lacy, wówczas w randze porucznika, dowodził oddziałem muszkieterów. Podczas Wielkiej Wojny Północnej był dwukrotnie ciężko ranny, ostatecznie jednak doszedł do rangi pułkownika w roku 1708. W następnym roku przyprowadził pod Połtawę całą brygadę. Od bitwy połtawskiej, w której bardzo się wyróżnił, zaczęła się jego wielka żołnierska sława. Po Połtawie, wciąż służąc pod bezpośrednimi rozkazami księcia Repnina, wziął udział w oblężeniu Rygi. Lacy był pierwszym rosyjskim oficerem, który wkroczył do stolicy Liwonii, w następstwie czego został mianowany pierwszym komendantem twierdzy Ryga.
W 1719 roku flota rosyjska dowodzona przez Apraksina wysadziła Lacy'ego na szwedzkim brzegu wraz z korpusem wojska liczącym 5000 żołnierzy i 370 jazdy. Lądowanie rosyjskiego desantu miało miejsce w pobliżu miasta Umeå, gdzie Lacy przeprowadził planową dewastację dwunastu odlewni żelaza i licznych zakładów. Wkrótce po tym awansował na generała i w 1723 roku wszedł w skład Kolegium Wojskowego (odpowiednik Ministerstwa Obrony). Trzy lata później Lacy zastąpił Repnina na stanowisku głównodowodzącego rosyjskimi wojskami stacjonującymi w Liwonii, a w roku 1729 mianowany został gubernatorem Rygi. Pozycja ta pozwoliła mu nawiązać kontakt z księżną Kurlandii, która wkrótce miała wstąpić na moskiewski tron jako cesarzowa Anna Iwanowna. Podczas jej panowania nikt nie śmiał zakwestionować jego zdolności jako naczelnego wodza.
[edytuj] W służbie u carycy Anny
Kolejną wojną, w której Lacy wziął udział była polska wojna sukcesyjna. W 1733 roku Lacy i Münnich zmusili władcę Rzeczypospolitej Stanisława Leszczyńskiego do ucieczki z Warszawy. Ponieważ Leszczyński schronił się w Gdańsku, w 1734 roku wojska rosyjskie wspólnie z armią saską obległy Gdańsk. Lacy miał swój poważny udział w zlikwidowaniu polskiego oporu na Pomorzu Gdańskim, pokonując wojska koronne w bitwie pod Wyszecinem. Po kapitulacji Gdańska Lacy dowodził korpusem rosyjskim liczącym 13 500 żołnierzy, który ruszył nad Ren by wspomóc austriacką armię Eugeniusza Sabaudzkiego. Korpus ten wkroczył na teren Niemiec i 16 sierpnia połączył się z Austriakami. W drodze powrotnej żołnierze rosyjscy przezimowali rozlokowani w kwaterach na Morawach, demonstrując przy tym wzorową dyscyplinę.
W momencie wybuchu wojny rosyjsko-tureckiej Lacy osiągnął rangę feldmarszałka, a sukcesy, jakie odniósł w tej wojnie, przeszły jego najśmielsze oczekiwania. Stojąc na czele Armii Donu zdobył kluczową twierdzę Azow, a w następnym roku wkroczył na Krym, gdzie dwukrotnie, 12 czerwca i 14 czerwca, pobił armię tatarską. W 1738 roku Lacy ponownie wylądował ze swoim korpusem na Krymie i zdobył twierdzę Çufut Qale, leżącą niedaleko stolicy Chanatu Krymskiego Bachczyseraju.
Jak tylko zawarty został pokój, Lacy wrócił na stanowisko gubernatora Liwonii. W tym samym czasie cesarz Karol VI nadał mu tytuł hrabiego cesarstwa. Jego kompletny brak zainteresowania sprawami politycznymi uchronił go od upadku, jaki spotkał po śmierci carycy Anny wielu pochodzących z poza Rosji dowódców wojskowych, którzy popadli w niełaskę u jej następczyni i zostali wydaleni ze służby.
[edytuj] W służbie u carycy Elżbiety
Gdy w 1741 roku wybuchła kolejna wojna szwedzko-rosyjska, rząd regentki Anny Leopoldówny, uznając Lacy'ego za najbardziej doświadczonego dowódcę, wyznaczył go na stanowisko naczelnego wodza walczących ze Szwedami wojsk rosyjskich. Lacy natychmiast uderzył na Finlandię i w sierpniu 1741 roku odniósl znakomite zwycięstwo w bitwie pod Vilmanstrand (dzisiaj Lappeenranta). W następnym roku zdobył twierdze Frederikshamn, Porvoo i Hämeenlinna, a w sierpniu otoczył ponad 17 000 Szwedów w pobliżu Helsingfors, z powodzeniem kontunuując działania wojenne aż do zakończenia wojny (pokój w Åbo w 1743 roku).
Po wojnie Lacy wrócił do Rygi i do swoich codziennych obowiązków jako dowódcy rosyjskich sił stacjonujących w Liwonii. Aż do końca swoich dni (zmarł w Rydze 11 maja 1751 roku) zarządzał całym obszarem Inflant.
Syn Piota Lacy'ego, Franz Moritz von Lacy, w 1743 roku wstąpił do służby w armii austriackiej i stał się jednym z najwybitniejszych cesarskich dowódców w drugiej połowie XVIII wieku.
