Pokój w Karłowicach
Z Wikipedii
Pokój w Karłowicach, został podpisany w Karłowicach (obecnie Sremski Karlovci) nad Dunajem 26 stycznia 1699 roku pomiędzy państwami Świętej Ligi (Papiestwo, Wenecja, Austria, Polska i Rosja) a Imperium Osmańskim i jego lennikami (głównie Chanatem Krymskim). Wojna ta przyczyniła się do podpisania pokoju Grzymułtowskiego w 1686 roku.
Zamykał on wojnę między nimi (z Rosją od 1686 r.) rozpoczętą nieudaną wyprawą wezyra Kara Mustafy pod Wiedeń w 1683 r. Rozbito wtedy siły tureckie dzięki pomocy króla Rzeczypospolitej - Jana III Sobieskiego. Turcja zrzekała się w nim:
- Węgier z Siedmiogrodem, ale bez Banatu na rzecz Austrii
- Ukrainy lewobrzeżnej i Podola z Kamieńcem Podolskim na rzecz Polski
- Dalmacji i półwyspu Peloponez na rzecz Wenecji
- twierdzy-portu Azow nad Morzem Czarnym na rzecz Rosji (w osobnym traktacie z 1700 roku)
Traktat ten: łamał ostatecznie siłę ekspansywną Imperium Osmańskiego, którego potęga zagrażała Europie już od XV wieku, kończył 255 lat wojen polsko - tureckich i zapoczątkował przyjazne stosunki obu wyżej wymienionych państw w obliczu wzrostu potęgi Austrii, Rosji i Prus. Turcja mimo kolejnych prób przekreślenia traktatu w Karłowicach, osłabiona i zacofana, nie zdołała go obalić.
Banat do Austrii i Azow do Rosji wróciły na stałe w 1739 roku.
