Radosław Ostrowski

Z Wikipedii

Radosław Ostrowski (białorus. Радаслаў Астроўскі), (25 października 1887 w Zapolu, powiat Słuck - 17 października 1976 w Benton Harbor, Michigan, USA), nauczyciel, białoruski polityk.

Ostrowski wstąpił na uniwersytet w Sankt Petersburgu w 1908 na studia matematyczno-fizyczne. Przed ich ukończeniem został jednak wydalony za działalność rewolucyjną i narodowościową. Nakazano mu osiedlenie się w Prużanach na Białorusi, a po pewnym czasie pozwolono mu - w 1913 - dokończyć studia na uniwersytecie w estońskim Tartu (Dorpat). Po studiach uczył w różnych szkołach na Białorusi i w Polsce, a w 1914 nominowano go profesorem w Mińskim Instytucie Nauczycielskim. I wojnę światową spędził w Rosji, gdzie wraz z białoruskim poetą Maksymem Bahdanowiczem pracował w rosyjskiej gazecie. Po rewolucji lutowej (→ Rosja za Mikołaja II, 2 marca/18 lutego 1917) wrócił na Białoruś, biorąc udział w Konferencji Organizacji i Partii Białorusi w marcu 1917. Następnie pojechał do Słucka, gdzie rozpoczął przygotowania do organizacji administracji białoruskiej, a także lokalnego Gimnazjum Białoruskiego, którego został od roku szkolnego 1917/18 pierwszym dyrektorem. Gimnazjum to inicjowało liczne białoruskie przedsięwzięcia, w tym przedstawienia teatralne. Ostrowski był też wydawcą redagowanej w języku białoruskim gazety Рoдны Край ("Ojczyzna"). Był uczestnikiem Kongresu Białorusi w grudniu 1917 w Mińsku. W obliczu zbliżającej się Armii Czerwonej Ostrowski uciekł na Ukrainę i wstąpił do armii generała Denikina. Wrócił po wojnie polsko-sowieckiej i wznowił swą aktywność w życiu politycznym. Został, między innymi, administratorem pomocy amerykańskiej. Później został dyrektorem Gimnazjum Białoruskiego w Wilnie.

Ostrowski został jednym z przywódców Towarzystwa Szkoły Białoruskiej oraz "Białoruskiej Włościańsko-Robotniczej Hromady". Po rozpoczęciu w Polsce działań przeciw "Hromadzie" w 1927 Ostrowskiego aresztowano, a następnie wydalono z Kresów do centralnej Polski. Ostrowski reprezentował jednak w Polsce postawę lojalną wobec władz państwowych, dbając przy tym o interesy ludności białoruskiej Kresów Wschodnich. W 1929 stał się współzałożycielem Białoruskiego Zawodowego Związku Nauczycielskiego.

Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej w 1941 Ostrowski w kolaboracji z Niemcami rozpoczął organizowanie administracji białoruskiej. Stanął na czele kilku organizacji białoruskich pod okupacją niemiecką, aż w 1943 został prezesem Centralnej Rady Białorusi, która miała się stać zalążkiem zależnego od Hitlera rządu Białorusi.

Po zakończeniu wojny Ostrowski mieszkał w Niemczech Zachodnich, w Argentynie, wreszcie w USA.