Richard Stallman
Z Wikipedii
Richard Matthew Stallman (znany szerzej jako RMS, ur. 16 marca 1953) – znany haker i jeden z twórców ruchu wolnego oprogramowania, założyciel projektu GNU oraz Free Software Foundation, współtwórca licencji GNU GPL, jeden z twórców wielu kluczowych programów takich jak Emacs, kompilator GCC czy debuger GDB. Ustalił ramy moralne, polityczne i prawne dla ruchu wolnego oprogramowania, jako alternatywy dla programów o zamkniętym kodzie.
Urodził się 16 marca 1953 na Manhattanie. W 1971 wstąpił na Harvard University, a następnie został hakerem w laboratorium sztucznej inteligencji MIT.
Spis treści |
[edytuj] Stallman wobec rozpadu kultury hakerskiej
W latach osiemdziesiątych dwudziestego wieku kultura hakerska, stanowiąca centrum życia Stallmana, zaczęła się rozkładać pod naciskiem rosnącego w siłę przemysłu programistycznego. Pozostali hakerzy z laboratorium sztucznej inteligencji zostali zatrudnieni przez firmy Symbolics i Lisp Machines. Usiłowały one zastąpić wolne oprogramowanie tego laboratorium własnym prawnie zastrzeżonym oprogramowaniem.
Przez dwa lata (od 1983 do 1985) Stallman samodzielnie zapobiegał uzyskaniu monopolu na komputerach laboratorium przez Symbolics dzięki równoległemu rozwijaniu analogicznego oprogramowania. Jednak wtedy był już ostatnim ze swojego pokolenia hakerów pozostającym w laboratorium. Został poproszony o podpisanie zgody na nieujawnianie informacji, do których miał dostęp. To oraz inne rzeczy, do których usiłowano go nakłonić, uznał za zdradę swoich podstawowych wartości.
[edytuj] Tworzenie GNU
- 27 września 1983 Stallman opublikował w Usenecie zapowiedź powstania wolnego systemu GNU, a dwa lata później Manifest GNU, który wyjaśniał jego zamiary i przyczyny stworzenia wolnej alternatywy dla systemu Unix. Planowany system nazwał GNU (GNU to Nie UNIX – ang. GNU's Not UNIX).
- Wkrótce powstała niedochodowa organizacja Free Software Foundation w celu koordynowania prac.
- Stworzył koncepcję copyleft, która została zawarta w GNU General Public License (znanej jako GPL) w 1989 r.
W tym samym czasie powstała większość systemu GNU, z wyjątkiem jądra. W roku 1991 Linus Torvalds udostępnił tworzone przez siebie jądro – Linuksa – na licencji GPL. Po przystosowaniu niektórych komponentów GNU do działania z Linuksem powstał system operacyjny GNU/Linux (zwany potocznie: Linuksem). Tworzenie jądra projektu GNU nie zostało zarzucone i po przejściu różnych zmian zostało oparte o akademicki projekt Hurd.
[edytuj] Kontrowersje
Polityczne i moralne motywacje Richarda Stallmana uczyniły go postacią kontrowersyjną. Wielu wpływowych programistów, zgadzających się z pomysłem dzielenia się kodem, sprzeciwia się jego postawie moralnej, osobistej filozofii czy językowi, którego używa do opisu swoich poglądów. Jednym ze skutków tych dyskusji były narodziny koncepcji Open Source i stojącego za nim ruchu otwartego oprogramowania, niejako alternatywnego dla ruchu wolnego oprogramowania.
[edytuj] Nagrody
Stallman za swoją pracę otrzymał wiele nagród i odznaczeń, m.in.:
- 1990 – stypendium MacArthur Fellowship przyznane przez Fundację MacArthura
- 1990 – "The Association for Computing Machinery's Grace Hopper Award" za prace nad edytorem Emacs
- 1996 – doktorat honorowy szwedzkiego Royal Institute of Technology
- 1998 – nagrodę Pioniera Electronic Frontier Foundation
- 1999 – nagrodę Yuri Rubinsky Memorial Award
- 2001 – nagrodę Takedy
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- strona domowa RMS
- filozofia GNU (pl)
- Linux a Projekt GNU (pl)
- pierwotne obwieszczenie GNU
- Sam Williams W obronie wolności (Free as in Freedom) – książka o RMS dostępna online na serwerze wydawnictwa Helion
- felieton "Straszny dziadunio" (LinuxNews)
- Komputery na smyczy - artykuł R. Stallmana